Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.1993, Blaðsíða 24

VI Ð H O RF
Bolli Héðinsson hagfræðingur:
VELFERÐ ALLRA
Allt frá því samfélag okkar fór með
i aukinni og almennri velmegun
að taka á sig þá mynd, sem við höfum
þekkt það í hin síðari ár, hefur ríkt
víðtæk samstaða allra hreyfinga sam-
taka og flokka um með hvaða hætti
við búum að og hlúum sameiginlega
að þeim einstaklingum, sem á aðstoð
samfélagsins þurfa að halda. Þetta hef-
ur verið gæfa og aðaismerki íslensks
nútímasamfélags. Þetta er merki sem
ekki má láta niður falla, heldur ber að
líta á það sem einn af hymingarsteinum
þjóðfélagsgerðar okkar.
Breyttir tímar kalla á breytta þjón-
ustu og flóknari samfélagsgerð
kallar á nýjar útfærslur og uppfyll-
ingu nýrra þarfa, sem engu minni
ástæða er til að bregðast við heldur en
þeim þörfum sem áður hefur verið
fullnægt. Hér nægir að nefna allar þær
víðáttur sem tölvutæknin hefur opnað
þeim sem á þjónustu samfélagsins
þurfa að halda, gert hefur þeim lífið
bærilegra og aukið á möguleika þeirra
til virkrar þátttöku í daglegu lífi. Sú
tækni tekur ekki aðeins til aukinna
möguleika til tjáskipta, heldur felast
einnig í henni verulegar framfarir í
ytri búnaði sem er mörgum þeim, sem
á aðstoð samfélagsins þurfa að halda,
lífsnauðsynlegur til að komast leiðar
sinnar og til allra annarra athafna.
Á fjölmörgum sviðum hefur nú-
tímatækni gjörbreytt aðstöðu fólks
sem áður fyrr hefðu verið dæmdir úr
leik í samfélaginu og þiggjendur alla
tíð, í það að gera fólki kleift að stunda
atvinnu, ýmist á vernduðum vinnu-
stöðum eða við hver önnur störf í
samfélaginu sem aðrir fullgildir
þjóðfélagsþegnar.
*
n það er ekki aðeins hinn ytri
aðbúnaður og tækni sem tekið
hefurframförumáliðnumárumheldur
hefur einnig viðhorf og afstaða
þjóðfélagsins til þeirra sem samfélags-
þjónustunnar njóta, sem betur fer tekið
Bolli Héðinsson.
framförum, þó enn megi gera betur.
Sem dæmi um þetta má nefna bar-
áttuna fyrir aðgengi hreyfihamlaðra.
Hugmyndir sem áður kostuðu baráttu
að ná fram, þykja nú svo sjálfsagðar
að fremur er spurt hvers vegna ein-
hverjir menn voru á móti og í hverju
tregðan lá. I þeim efnum og svo mörg-
um öðrum sem snúa að þeim sem
samfélagsþjónustunnar njóta þurfa
ýmsar lítilfjörlegar tilfærslur, sem
skiptaþann hóp miklu máli, ekki endi-
lega að kosta samfélagið mikla fjár-
muni, heldur fyrst og fremst breytt
viðhorf, þannig að framvegis þyki
atriði á borð við aðgengi hreyfihaml-
aðra sjálfsagður og óaðskiljanlegur
hluti við hönnun bygginga og annarra
mannvirkja. Sé gert ráð fyrir slíku frá
byrjun, þá þarf slfkt alls ekki að hafa
aukinn kostnað í för með sér fyrir þá
sem að framkvæmdunum standa.
Þannig hefur barátta þeirra sem
staðið hafa í forsvari fyrir ýmis
samtök sem vinna að almannaheill,
t.d. samtaka á borð við Öryrkjabanda-
lagið, ekki eingöngu staðið um það að
ná fram bættum kjörum umbjóðenda
sinna heldur hefur það ekki síður verið
barátta fyrirbreyttum viðhorfum sam-
félagsins til þeirra sem á samfélags-
þjónustunni þurfa að halda.
Gleymt er þá gleypt er“ segir
fomt orðtak og vísar til þess
að svo ótalmargt af því sem við búum
við í dag og þykir sjálfsagt að hafa,
hefur ekki komið fyrirhafnarlaust
heldur kostað baráttu og fórnir
brautryðjendanna. Þannig hefur sú
samfélagsþjónusta sem nú er veitt,
byggst upp á löngum tíma með
ómældu erfiði ónefndra einstaklinga
og fyrir þrautseigju þeirra sem stóðu í
fylkingarbrjósti. Þetta er vert að hafa