Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1998, Blaðsíða 12

Björn Stefánssonfv. skrifstofustjóri
VEGAVINNA
Ilífi hvers manns eru atvik, er
ávallt eru höfð til viðmiðunar, er
horft er til baka og reynt er að
taka mið af skráðum tímasetningum,
sem í raun þýða ekki neitt annað en
að minna á persónuleg atvik, er varða
mann einan í flestum tilvikum.
Þó að ég muni ekki fæðingarár
Napóleons eða krýningardag Katrínar
miklu, man ég minn eigin fæðingar-
dag, konu minnar, barna og nánustu
ættingja.
Vorið sem ég var ráðinn sem
kúskur í vegavinnu í Mosfellsdal og
heiðinni þar upp af, er eitt þeirra
atvika, sem bundin eru við þann part
af lífi mínu, er ég kem ekki til með að
gleyma. Nú er ég ekki að halda því
fram, að ráðning Björns Stefánssonar
í þetta eftirsóknarverða starf verði
notuð sem viðmiðun við upphaf
vegagerðar á Islandi, öðru nær. En
því er ekki að leyna, að á þeim árum
taldi ég, að stórt spor hefði verið stigið
til bættra samgangna með ráðningu
minni.
Verkstjórinn, sem hafði veg og
vanda af þessum nýkomna hesta-
sveini, var þekktur bóndi í sveitinni
vegna mannkosta ásamt þeim hæfi-
leika að gera akvegi úr nánast óhæfu
efni. Maður þessi tók mér vel að hætti
höfðingja og kynnti mig fyrir öðrum
vegleggjurum.
Starf mitt var aðallega fólgið í því
að teyma hross frá malargryfju að
þeim enda vegarstæðis, er lagður var.
Sturta mölinni af, fara sömu leið til
baka, moka á kerruna og marséra síð-
an sömu leið með hest í taumi. Menn
ættu að fara varlega í það að vanmeta
þetta starf eða hafa það að skopi.
Hafi maður á annað borð ánægju
af lífinu, þá hefur maður það í
vegavinnu á vissu aldursskeiði. Ég
held, að ýmis félagsleg vandamál
mundu minnka að mun, ef unglingar
fengju tækifæri til að dvelja sumar-
langt í vegavinnu undir stjóm góðra
manna. Þetta er kannski eitt þeirra
mála, er félagsfræðingar og sálfræð-
Björn Stefánsson
ingar hafa ekki tekið með í reikning-
inn, þegar úttekt er gerð á sálarlífinu.
Sálin virðist heldur ekki þurfa að vera
með varanlegu slitlagi. -Þaðerfagurt
að horfa yfir Mosfellsdalinn í góðu
skyggni. Esj an, þetta dæmalausa fj al 1,
er engu lík. Litbrigði hennar eru nán-
ast endalaus og alltaf breytileg. Oft
stóð ég upp með hross við rass og
horfði hugfanginn á leik ljóss og
skugga í hlíðum og skörðum, er
teygðu sig allt niður á tún eins og þunn
slæða með ívafi af rauðu og bláu.
Móskarðshnúkar standa austarlega
í fjallinu með sól á tindum. Næst þar
fyrir austan er Skálafell. A milli
hnúkanna og fellsins er Svínaskarð,
um það lá þjóðvegur milli héraða áður
fyrr, og var þá mikil umferð um Mos-
fellsdal, einkum vor og haust. Nú er
þessi þjóðgata aflögð fyrir löngu, en
margur lúinn ferðalangur, sem kom
ofan skörðin, hefur verið feginn hvíld
hjá því fólki, er byggði dalinn áður
fyrr. Þetta var nú útúrdúr. Snúum
okkur aftur að vegavinnunni og henn-
ar sérstaka heimi.
Þegar tjöld vom reist, var leitast
við að tjalda sem næst miðsvæðis
malarverki og jafnan á sem minnstu
mýrlendi. í hverju tjaldi sváfu 3
menn, en það var nokkuð þröngt, ef
allir tóku upp á því að standa samtímis
á gólfi. Tjöld þessi vom úr þykkum
dúk og láku ekki að marki, þó að
landsynningur lemdi þau með tilheyr-
andi vætu. Flestirþekkja, hve notaleg
tilfinning það er að liggja undir sæng
í slagveðursroki og rigningu, ef tjaldið
heldur.
Fæði var heldur fábreytt, mest
fiskur og soðið kjöt, nema til
tilbreytingar, þá var steikt.
Oftast voru grautar í eitt mál. Til
eru aðeins tvær tegundir af grautum -
vondur grautur og góður grautur.
Venjulega var góður grautur. Nesti
var jafnan með, er farið var úr soðn-
ingarstað að afloknum matartíma,
rúgbrauð með kæfu eða rúllupylsu, og
kannski bakkelsi ásamt mjólk og
kaffi. Flestir samstarfsmenn mínir
vom ungir nema verkstjórinn og annar
maður til, sem var á þeim aldri, er 16
ára piltur telur til gamalmenna. Þó
held ég, að hann hafi ekki verið mikið
yfir fertugt. Þessi maður talaði lítið,
en vann þeim mun meira. Hann hefur
“karakter” gagnvart kassanum, sögðu
þeir og áttu við landssjóð. Þessi
iðjusami maður með “karakterinn”
var ýmist að beygja sig eða rétta úr
sér, sívinnandi án þess að erfiða.
Stundum gmnaði mig, að hann hefði
gaman af þessu. A vissu aldursskeiði
tekst manni ekki ævinlega að skilja
slíka vinnusemi, án sýnilegs tilgangs.
Þessi maður tók meir í nefið en flestir
aðrir menn, samt var útlitið þannig,
að fæsta ókunnuga hefði gmnað, að
hann hefði heyrt talað um neftóbak,
hvað þá meir. Hann var ávallt hreinn
án fyrirhafnar, er var af sömu náttúru
og störf hans. Annar maður, nokkuð
við aldur, sennilega um þrítugt, hafði
eytt fáum og stopulum stundum á
skólabekk, enda leyfi ég mér að efast
um, að menn hefðu haldið fullri heilsu
við þau kennslustörf. Var hann
heimskur? Öðm nær, en þvílíkt fjör
og stráksleg gleði er fremur sjaldgæf
hjá harðgreindum mönnum.
Þessi maður var sér á parti. Varla
hafði verið ort það kvæði eða
skothent staka, að hann kynni það
ekki. Nú skal játað, að þjóðskáld eru
oftast góð skáld, en að þylja ljóð
þeirra í tíma og ótíma, jafnvel á af-
viknum stöðum í annarlegum stell-
ingum og með rifið dagblað í annarri
hendi er kannski heldur mikið, enda
12