Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.2000, Qupperneq 27

Orsakir verkja (%)
11,4
B Bakverkir
B Eftir slys
□ Af öðrum orsökum
[] Aðrir verkir
Mynd 1
%
100
80
60
40
20
0
Mynd 2
Vmmifærir (%)
Innritun Útskrift Eftirlit
Rannsókn á árangri meðferðar
Árin 1997 til 1999 fór fram könnun
á árangri hinnar þverfaglegu með-
ferðar sem veitt er á verkjasviðinu.
Rannsóknin hefur verið samþykkt af
Vísindasiðaráði og Tölvunefnd. Af
handahófi voru valdir 158 sjúklingar
sem innritaðir voru á verkjasvið
Reykjalundar á ofannefndu þriggja
ára tímabili og tóku þeir þátt í rann-
sókninni. Af þeim voru 112 konur en
46 karlar. Meðalaldur var 39,5 ár.
Sjúklingarnir svöruðu spurningalista
þegar þeir voru innskrifaðir á
Reykjalund og síðan aftur við út-
skrift. Fyrir nokkru höfðu 90 sjúkl-
ingar svarað spurningalista (póstlista)
u.þ.b. einu ári eftir útskrift frá
Reykjalundi. Sjúklingar mátu meðal
annars eigin verki, kvíða og depurð á
tölukvarða (Numeric Rating Scale -
NRS). Tæplega helmingur þeirra ein-
staklinga sem innritaðist á verkjasvið
Reykjalundar á þessu tímabili
(48,1%) var með bakvandamál (sjá
mynd 1). Meira en helmingur þeirra
sem til okkar hafa leitað hefur þjáðst
í 5 ár eða lengur. Það verður því að
setja raunhæf markmið og þau eru
ekki endilega (og raunar sjaldnast) að
losna við verkina á nokkrum vikum.
Mikilvægara er að læra að lifa með
verkjunum á besta mögulega hátt auk
þess sem fólki er kennd sjálfshjálp
með það að markmiði að draga sem
mest úr verkjunum. Rúmlega 80%
sjúklinganna tóku verkjalyf við komu
á verkjasvið Reykjalundar. Tölfræði-
lega marktæk minnkun á verkjum,
kviða og depurð kom fram við út-
skrift. Einnig kom fram marktæk
minnkun á þessum þáttum við eftirlit
tæpu ári eftir útskrift hjá þeim sem
enn sem komið er hefur verið fylgt
eftir.
Ef árangur meðferðarinnar er
mældur i færni/virkni hefur hann ver-
ið tiltölulega góður. Við innskrift
voru 18,4% sjúklinganna vinnufær
og 33,4% voru á örorku eða endur-
hæfingarlífeyri. Við útskrift voru
48,1% vinnufær og við eftirlit u.þ.b.
einu ári eftir útskrift voru 61,1%
vinnufær (sjá mynd 2). Almenn
ánægja ríkti meðal þeirra einstakl-
inga sem þátt tóku í rannsókninni
með árangur meðferðarinnar og voru
um 85% ýmist ánægð eða mjög
ánægð með árangurinn.
Lokaorð
Langvinn verkjavandamál eru
erfið í meðferð. Þverfagleg nálgun á
endurhæfingardeild er hentugt með-
ferðarform. Meðferðin eykur veru-
lega færni einstaklinga með lang-
vinna verki en dregur ekki að sama
skapi úr verkjunum þótt um mark-
tæka minnkun á þeim væri að ræða.
Gigtarlyf koma stundum að notum en
verkjalyf gagnast ekki fólki með
langvinna verki sem ekki stafa af ill-
kynja sjúkdómi.
Magnús Ólason yfirlæknir
(1) Keith T. Palmer og fleiri. Back pain in
Britainxomparison of two prevalence surveys
at an interval of 10 years, BMJ.320, 10. júní
2000; 1577-78.
(2) Gunnar BJ Andersson Epidemiological
features of chronic low-back pain. The Lancet,
354, 14. ágúst 1999, 581-5.
(3) Gordon Waddell. The epidemiology of
back pain. Clinical Standards Advisory
Group.Epidemiology review: the epidemiology
and cost of back pain. London HMSO, 1994.
(4) Fin Biering - Sörensen og Ane Friis
Bendix. Working off back pain. The Lancet,
355,3. júní 2000; 1929-30.
(5) Maureen C. Jensen og fl. Magnetic reso-
nance imaging of the lumbar spine in people
without back pain. N Engl J Med 1994; 331:
69-73.
(6) Saud MAL-Obaidi og fl. The role of
anticipation and fear of pain in the persistence
of avoidance behavior in patients with cronic
low back pain. Spine, 25, 1. maí 2000; 1126-
31.
(7) Chris J Main og Chris Spanswick. Pain
management. An interdisciplinary approach.
Churchill Livingstone, London, “000; m.a.
síður 97-103.
Hlerað í hornum
Kona ein fór á hressingarhæli og kom
svo heim í helgarleyfi. Vinkona henn-
ar hældi útliti hennar á hvert reipi og
sagði hana hafa yngst um tuttugu ár,
spurði svo hvort hún ætlaði ekki aftur.
“Ja, ég veit það nú ekki, miðað við
það sem þú segir. Ekki vil ég koma
aftur eins og um fermingu”.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
27