Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.2000, Blaðsíða 40

- Varstu ekki að einhvern
tímann að vinna á borpalli
úti í ballarhafi?
- Jú, í Norðursjónum.
Það var ágætt, gott kaup, en
ekki ákjósanlegt til lang-
frama.
- í Norðursjónum, já. Þá
höfum við kannski ekki
verið svo ýkja langt frá
hvor öðrum, þegar ég var
þar á síld.
- Nei, líklega ekki.
- En nú ertu kominn
„heim í heiðardalinn“ ?
- Það má kannski orða
það svo. Ég vinn þarna í
Vélsmiðju Guðmundar. Jói
benti út um gluggann. - Og
farinn að svíkjast um í
kaffitímanum.
- Vitaskuld. Þú varst
alltaf opinn fyrir öllum vél-
um, öllu sem snérist.
- Jú, ég fékk snemma þá
bakteríu.
- „Rokkarnir eru þagn-
aðir “ söng Steingrímur
djúpri rödd. Þrátt fyrir hæs-
ina minnti hann á Paul
Robeson. Kannski var
þarna maður sem hafði
glatað draumi sínum vegna
ytri aðstæðna. Hann söng
lagið til enda. - Manstu,
sagði hann við Jóa að söng
loknum. - Manstu?
Jói kinkaði kolli og
brosti. I brosinu glömpuðu
ósagðar minningar.
Ertu enn á sjónum? spurði
hann eftir nokkra þögn.
Steingrímur svaraði ekki
að bragði heldur starði í
gólfið. Rithöfundurinn
væntanlegi hélt að hann
væri að lognast út af. En
svo lyftist höfuðið. Hann
horfði á sinn gamla skóla-
bróður sollnum augum. í
þeim mátti lesa hyldjúpt
vonleysi.
- Nei, það er búið ...
búið að sjá fyrir því ... já,
sjá f-fyrir því, kunningi.
Sjáðu. Steingrimur dró
hægri höndina upp úr
frakkavasanum - en það
var ekki hönd, heldur stúf-
ur. Höndin var horfin.
Steingrímur slengdi stúfn-
um á borðið hjá Jóa svo
leirtauið dansaði - síðan
varð þögn, djúp og magn-
þrungin þögn. Horaða pían
lét sig hverfa inn í kompu
bak við skenkinn. Sú
bústna sem höggvin í stein.
Leit snöggt í augu hans og
lagfærði hlýrana á svarta
brjóstahaldaranum.
Hnykkti síðan til höfðinu,
gekk fram í stofuna og tók
að tína saman leirtauið af
borðunum.
- Hvernig vildi ... þetta
til? spurði Jói með hlut-
tekningu.
- Svona fer fyrir þeim er
sjá þjóðinni fyrir lifibrauði.
Ekki flottræflarnir sem
hirða afraksturinn. Ekki
þeir er hanga yfir pappírs-
rusli. Nei, þeir hafa heilar
hendur til að geta talið
seðlana. Er það eitthvert
réttlæti, ha!
Steingrímur reis á fætur
og slagaði fram á gólfið.
Vatnssósa rosabullurnar
skildu enn eftir sig blauta
slóð. Hann nam staðar á
miðju gólfi og lyfti hand-
leggjum yfir höfuðið.
Minnti á mynd af her-
mönnum nasista er höfðu
gefist upp fyrir herjum
Rússa við Stalingrad. í
augunum brann grimmd
aðþrengds veiðidýrs.
- Er það réttlátt! hrópaði
hann. Röddin var svo sterk
að loftið titraði.
Síðan varð hann klökkur.
Bretti upp ermi og rak
stúfinn að Jóa. Hluti húð-
flúrs á framhandlegg hafði
höggvist brott við slysið.
- Þessi fór svona, einn,
tveir, þrír í Kolluálnum. Fé-
lagi minn flattist út við
hliðina á mér. Varð að ein-
um blóðgraut.
— Gvöð! kvakaði sú hor-
aða. Hún var tekin til að
bera leirtauið af skenknum
inn í kompuna.
- Þetta er, sko, skeina, b-
bara skeina, miðað við það.
En það hvarf fleira. Ára-
löng vinátta byggð upp í
Krafizt afgreiðslu á kaffinu.
Teikn.: Hildur Seljan.
baráttunni við hafið. Einn-
ig margar góðar stundir
undir miðnætursól. A-allt
vinátta ... vinátta. Stein-
grímur seig niður á stólinn
og strauk tár af óhreinum
vöngum.
Jói opnaði munninn en
kom ekki upp orði. Var sem
hann skynjaði ekki til hlítar
þessi orð gamals skóla-
bróður. Hann leit á klukk-
una og bjóst til að hverfa til
vinnu sinnar. Steingrímur
leit upp.
- Nei, þú segir ekkert ...
e-eða ... Kannski er ekkert
að segja - e-ekki grand,
hikk.
- Ég ... hérna ...
Jói leit aftur á úrið.
„ ... hvort er ég heldur
hann, sem lifir, / eða hinn,
sem dó?“ Hvað veit
maður, vinur. Hvað veit
maður? Ró færðist yfir
þann drukkna eftir að hann
hafði farið með þessar ljóð-
línur Steins. Svo reis hann
hægt á fætur. Harka augn-
anna að lifna á ný. - Hvert
er þitt álit?
Jóa vafðist tunga um
tönn. Bæði var að kaffi-
tími hans var kominn úr
böndunum og svo hitt að
hann vissi ekki eftir hvaða
áliti Steingrímur leitaði.
- Já, þú hikar. Þið hikið
allir. En á hverju nærist
þessi þjóð, öll embættis-
mannahersingin, banka-
hallirnar, þessi fúakytra, þú
o-og allt heila galleríið?
Geturðu svarað því?
En Jóa vafðist tunga um
tönn. Þá lagði Steingrímur
heila handlegginn yfir um
axlir Jóa.
- Ef þú veist það ekki,
vinur, skal ég koma þér í
skilning um það. Þessi þjóð
lifir fyrst og fremst á striti
okkar sjómannanna, myndi
geispa golunni rétt eins og
blágóma í sólskini, ef við
héldum ekki í henni tórunni.
Steingrímur slangraði að
skenknum og sló þéttings-
fast ofan í plötuna.
- Er enginn við af-
greiðslu hér? þrumaði
hann.
Horaða pían kom innan
úr kompunni.
- Viltu gjöra svo vel og
brjóta ekkert hér inni,
hvæsti hún.
- Hvað vilt þú upp á
dekk, tindabikkjan þín. Þú
líkist dyrgjunni sem ég
hokraði með rétt eftir stríð-
ið og var lullónýt í bólinu.
Láttu mig hafa kaffi uppá
krít og það strax.
Pían sótroðnaði, hrökk
frá skenknum og hvarf inn í
kompuna.
- Hvur andskotinn er
þetta! Fá menn ekki af-
greiðslu hér!
40