Íslenskt mál og almenn málfræði


Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Qupperneq 25

Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Qupperneq 25
hlið stætt með nafnorðinu, en það getur líka staðið sérstætt með vera og þá er beygingarsamræmi milli nafnorðsins og lýsingarorðsins í (28d). Pers - ónu beyging í sögnum er svo enn eitt dæmi um samræmisbeygingu, þ.e. þegar samræmi þarf t.d. að vera milli frumlagsins og persónubeygðu sagn ar innar sbr. (28e). Tíðbeyging er hins vegar ekki samræmisbeyging, þ.e. það skiptir engu máli fyrir beygingarsamræmið hvort sögnin er í nútíð eða þátíð. Það sem Anderson (1982:587) vísar því til í (2) er sam - ræmis beyging í þeim skilningi að það skiptir máli fyrir beygingu viðkom- andi orðs hvaða stöðu það hefur í setningunni. 5. Fallbeygðir fyrri liðir í íslensku: innri eða ytri beyging? Áður en lengra er haldið er rétt að rifja upp umræðuna í köflunum á undan um stöðu beygingarinnar gagnvart orðmynduninni og kenningar um hana, sbr. (29): (29)a. Klofin orðhlutafræði: Fullur aðskilnaður orðmyndunar og reglu - legr ar beygingar þannig að regluleg beyging á ekki að geta komið fyrir í fyrri lið samsetninga. Óregluleg beyging af ýmsu tagi getur hins vegar komið fyrir þar (sbr. 4). b. Klofin beyging: Beygingin skiptist í innri og ytri beygingu. Innri beyg ing á heima með orðmynduninni og ýmsar tegundir hennar geta því komið fyrir í fyrri lið samsetninga. Þar getur bæði verið um að ræða reglulega og óreglulega beygingu. Innri beygingin á ýmis legt sameiginlegt með afleiðslu. Ytri beyging er sam ræm is - beyg ing og á heima í setningafræðinni. Í þessum kafla er ætlunin að greina betur fallbeygða fyrri liði í íslensku og í ljósi yfirlitsins í (29) þá er mikilvægt að fá svör við spurningunum í (30): (30)a. Er um að ræða reglulega og virka fallbeygingu í fyrri liðum sam- setninga í íslensku? b. Eða er um að ræða fallbeygingu sem hefur einhver einkenni af - leiðslu, sbr. merkingarlegu föllin í (25)? Þegar fallbeyging í fyrri liðum er skoðuð kemur í ljós að hún er regluleg, sbr. dæmin í (17) og að eignarfallssamsetning sem orðmyndunaraðferð er virk í íslensku. Sömu eignarfallsmyndirnar koma fyrir í ýmiss konar sam- hengi, t.d. í andlagsstöðu, með forsetningu og í fyrri lið samsetts orðs, sbr. töflu 2 á næstu síðu. Fallbeygðir fyrri liðir og tvær kenningar um orðhlutafræði 25
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.