Íslenskt mál og almenn málfræði


Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Qupperneq 27

Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Qupperneq 27
inguna um það hvort fallbeygðir fyrri liðir með þessum einkennum séu ekki sjaldgæf fyrir bæri í tungumálum yfirleitt. Þetta tvíþætta hlutverk eignarfallsins í íslensku setur kenninguna um tvískiptingu beygingarinnar í nokkurt uppnám og Booij (1994:42) virðist gera sér þetta ljóst þó á öðrum forsendum sé. Hann efast um að kenn - ingin standist nánari skoðun og nefnir í því sambandi að sama beyg ing ar - myndan geti verið fulltrúi bæði innri og ytri beygingar. Booij (s.st.) tilfær- ir dæmi um þetta úr latínu en þetta atriði má vel heimfæra upp á íslensku þótt ekki sé hér verið að ræða eignarfallið eða eignarfalls sam setn ing ar sér- staklega: The same morpheme may express both inherent and contextual inflection. For instance, in the inflectional paradigms of Latin nouns the same ending expresses both number (inherent inflection) and case (contextual inflec- tion). Similarly, the verbal ending expresses both inherent inflection (tense) and contextual inflection (the agreement categories number and person). Þetta atriði kemur vel í ljós í samsetta orðinu hesta-mennirnir í (1) þar sem endingin -a er fulltrúi bæði fyrir eignarfall og fleirtölu, þ.e. fyrir ytri og innri beygingu í stöðu þar sem kenning Booij gerir einungis ráð fyrir innri beygingu. 6. Samantekt Í greininni hefur aðallega verið fjallað um tvær kenningar um samband orð myndunar og beygingar, þ.e. um klofna orðhlutafræði og klofna beyg - ingu. Að auki hefur verið bent á ýmis dæmi um beygða fyrri liði í fleiri tungu málum og svo sérstaklega fjallað um fallbeygða fyrri liði í íslensku og færeysku. Var það einkum gert vegna þess að beygðir fyrri liðir sam- settra og afleiddra orða eru taldir óvanalegir og þeir hafa valdið ýmsum vand kvæð um fyrir kenningar um samband beygingar og orðmyndunar, sér stak lega fyrir þær sem halda á lofti ströngum aðskilnaði þessara þátta. Varð andi fallbeygða fyrri liði í íslensku var komist að þeirri niðurstöðu að þeir beri flest einkenni ytri beygingar, þ.e. þeirrar beygingar sem setninga fræðin tekur mið af. Í íslensku eru þessir liðir ansi reglulegir og undan tekn ingar fremur fáar. Eignarfallið gegnir þó ekki samræmishlut- verki í fyrri liðnum. Þar hefur það stöðu innri beygingar. Þetta tvískipta eðli eign ar fallsins í íslensku eiga ofangreindar kenningar á köflum erfitt með að skýra og þá sérstaklega kenningin um klofnu orðhlutafræðina. Fallbeygðir fyrri liðir og tvær kenningar um orðhlutafræði 27
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.