Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Page 159

Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Page 159
„Chomsky og/eða Halliday?“ er sett fram gagnrýni á þá nálgun Chomskys að málið eigi sér rætur í sálarlífi einstaklingsins og þróist á svipaðan hátt og líffæri, háð erfðabundinni forskrift og talað fyrir nálgun Hallidays sem felur í sér að litið er á tungumálið sem félagslegt táknkerfi, menningarlega sameign sem einstak- lingur getur nýtt sér. Síðasta greinin í þessum fyrri hluta bókarinnar heitir „Er eitthvert vit í algild- ismálfræðinni?“ og er eftir Jóhannes Gísla Jónsson en þar fjallar hann um harða gagn rýni fræðimannanna Nicholas Evans og Stephens Levinsons á kenningu Chomskys um algildismálfræðina og viðbrögð annarra fræðimanna við henni. Með þessari grein lýkur umfjölluninni um kenningar Chomskys innan málvís- inda og hvaða áhrif þær hafa haft á ýmsar undirgreinar málvísinda og sálfræði og þá gagnrýni sem fram hefur komið á þær innan sem utan málvísinda. Síðari hluti bókarinnar er tileinkaður samfélagsrýninum Noam Chomsky og nefnist „Maður og samfélag“. Hann hefst eins og sá fyrri á fyrirlestri Chomskys sjálfs sem hann flutti 2011 í Háskóla Íslands og ber heitið „The Two 9/11s: Their Historic Significance“ en þetta var hinn eiginlegi öndvegisfyrirlestur. Þar fjallar hann um þann tvískinnung og þá hræsni sem að hans mati má finna í málflutn- ingi um utanríkisstefnu Bandaríkjanna og ber í því skyni meðal annars saman tvo sögulega atburði sem gerðust 11. september og vísað er til í titli fyrirlestrarins, valdaránið í Chile 1973 og árásina á tvíburaturnana 2001. Í kjölfarið koma svo fjórar greinar um hugmyndir Chomskys um samfélagsmál. Sú fyrsta ber heitið „Fjölmiðlar og lýðræði: Kynning á áróðurslíkani“ eftir Maríu Kristjánsdóttur sem fjallar um líkan Chomskys af því hvernig áróðri er dreift í lýðræðisríkjum en það birtist í bók sem hann skrifaði með Edward S. Herman og heitir Manufacturing Consent – The Political Economy of Mass Media. Næsta grein er eftir Sigrúnu Júlíusdóttur og ber heitið „Vitund og valdefling almennings: Um áhrif og ábyrgðar - stöðu sérfræðinga og fagfólks“. Þar er fjallað um Chomsky sem áhrifavald í sam- félagsumróti 1968-bylgjunnar og vægi hans í riti, umræðu og aðgerðum á seinni hluta síðustu aldar á Norðurlöndum. Inn í þetta blandast vangaveltur um hug- myndafræðilegan grunn faglegs starfs og þekkingarfræðilega þróun í meðferðar- starfi með einstaklingum og fjölskyldum. Í greininni „The Caricature of Adam Smith: Noam Chomsky and John McMurtry on Ideal and Actual Free Markets“ fjallar Giorgio Baruchello svo um gagnrýni Chomskys og McMurtrys á frjáls- hyggjuna og að það óhefta viðskiptafrelsi sem leiddi til hrunsins árið 2008 sé skrumskæling á þeim hugmyndum sem Adam Smith setti fram á sínum tíma um hinn frjálsa markað. Síðasta greinin í þessum síðari hluta og um leið bókinni er eftir Guðna Elísson og heitir „Hver er ráðgáta Orwells? Um hlutverk gagnrýnna menntamanna í samfélagsumræðunni“. Hér fjallar Guðni um svör Chomskys við ráðgátu Orwells, sem gengur út á að skýra hvers vegna við vitum svona lítið þó að við höfum svona miklar upplýsingar, og tengir þau við gagnrýni hans á mennta - menn póstmódernismans og hugmyndir hans um samfélagslegt hlutverk hins gagnrýna menntamanns. Ritdómar 159
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.