Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Page 165

Íslenskt mál og almenn málfræði - 2014, Page 165
Málstöðlun og málvistfræði Tore Kristiansen og Stefan Grondelaers (ritstj.). Language (De)standardisa- tion in Late Modern Europe: Experimental Studies. Novus, Osló. 2013. 404 bls. Slice — „Standard Language Ideology in Contemporary Europe“ — er rann- sóknarsamstarf fræðimanna og háskólastofnana í fjölmörgum Evrópulöndum þar sem sjónum er beint að þróun og breytingum á staðalmálum og hugmyndum um málstaðla. Þar er lögð áhersla á tvennt: Annars vegar rannsóknir á málvið - horfum og tengslum þeirra við þróun málsins; hins vegar á þátt fjölmiðla, bæði m.t.t. þess hvernig þeir endurspegla málþróunina og hugsanleg áhrif þeirra á hana. Áætluninni var hleypt af stokkunum árið 2009 með tveimur vinnustofum í Kaupmannahöfn þaðan sem frumkvæðið að samstarfinu kemur (sjá nánar: http://lanchart.hum.ku.dk/slice/). Í kjölfarið hafa tvö greinasöfn verið gefin út undir merkjum Slice. Í fyrra ritinu (Kristiansen og Coupland 2011) var lagður grundvöllur að áætluðum rannsóknum innan vébanda Slice-samstarfsins með ítarlegum fræðilegum inngangi og yfirlitsgreinum um stöðu mála í einstökum málsamfélögum. Í því síðara, sem hér er til umræðu, eru kynntar fyrstu niður - stöður rannsókna á málviðhorfum og tengslum þeirra við málþróun sem gerðar hafa verið undir merkjum Slice og fjallað um aðferðir sem þar er beitt. Ritið hefst á inngangi ritstjóranna, Tore Kristiansens prófessors í Kaup manna - höfn og Stefan Grondelaers prófessors í Nijmegen, undir yfirskriftinni „On the need to access deep evaluations when searching for the motor of standard lan- guage change“. Þar gera þeir grein fyrir efni og skipulagi ritsins og segja stuttlega frá Slice, einkum þeim hluta sem nýtir prófanir til að kanna málviðhorf og hug- myndir um mál og málnotkun. Fyrirmyndir í Slice eru m.a. sóttar til fjölmargra rannsókna sem Tore Kristiansen og samverkafólk hans hefur stundað um árabil á málviðhorfum í Danmörku og meginhluti inngangskaflans fjallar um þær. Niðurstöður hafa sýnt fram á reglubundinn mun á mati fólks á mismunandi mál- brigðum þegar það er spurt beint um afstöðu sína og á þeim undirliggjandi við - horfum til sömu málbrigða sem koma fram í prófum þar sem málhöfum er ekki ljóst að mál og málnotkun er í brennidepli. Kveikjan að þessum rannsóknum var sú staðreynd að málþróunin, þar sem bæði staðbundin einkenni og hið hefð - bundna danska staðalmál (rigsdansk) hafa látið undan síga á undanförnum áratug- um en Kaupmannahafnarmálið sótt á sem nýtt viðmið, samræmast illa ríkjandi viðhorfum sem koma fram í umræðum um málið meðal lærðra og leikra. Í rann- sóknunum leiddu beinar spurningar um mat á málbrigðum í ljós svipuð viðhorf: ungir málnotendur víðs vegar í Danmörku setja eigið svæðismál í fyrsta sæti, þá ríkismálið en Kaupmannahafnarmálið rekur lestina. Þegar þetta unga fólk var prófað án þess að því væri ljóst að rannsóknin snerist um mál og málnotkun birt- Ritfregnir 165
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.