Íslenskt mál og almenn málfræði - 2015, Page 106

já ? nei
(56) Nog autleningger tjyöpt gamtstugų
(Einhver útlendingur keypti gamla húsið.) 7 0 0
(57) Eð tjyöpt nog autleningger gamtstugų
(Það keypti einhver útlendingur gamla húsið.) 0 0 7
Tafla 20: Leppsetningar með áhrifssögn.
Hér er niðurstaðan afdráttarlaus: Leppsetningin fær ekkert atkvæði (sjá
ítarlega umræðu um leppsetningar í íslensku og skyldum málum hjá
Höskuldi Þráinssyni 2007, 309‒340).11
Tilgáta (7b) í kafla 2.2 fól í sér að ef mismunandi samþykki málnot-
enda á S2 í skýringarsetningum tengdist merkingarlegum eiginleikum
umsagnar í móðursetningu, sem svo aftur endurspeglaðist í innri gerð
TL, mætti búast við því að hið dæmigerða rótarfyrirbæri kjarnafærsla sýndi
hliðstæða dreifingu. Í köflum 3.2 og 3.3 sáum við greinileg merki um
þetta.
Tilgáta (7c), þ.e. sú hugmynd að ef öll sagnfærsla í elfdælsku væri ein-
göngu rótarfyrirbæri mætti búast við að kjarnafærsla sýndi sömu dreif-
ingu, fær hins vegar ekki stuðning af gögnunum því að kjarnafærsla fær
algjöra falleinkunn í spurnaukasetningum, atvikssetningum og tilvísunar-
setningum.
Niðurstaðan er því sú að elfdælska sé líkt og færeyska einhvers staðar
á milli íslensku og skandinavísku meginlandsmálanna hvað varðar S2-röð
í aukasetningum. Það endurspeglast í því að S2 í aukasetningum er annars
vegar rótarfyrirbæri eins og hún er í norrænu meginlandsmálunum (en
ekki íslensku), þ.e.a.s. háð eiginleikum TL á svipaðan hátt og kjarna-
færsla, en líka að hluta til BL-fyrirbæri eins og hún er í íslensku (en ekki
skandinavísku meginlandsmálunum), því hún er ekki algjörlega útilokuð
í aukasetningum þar sem kjarnafærsla gengur ekki. Sú staðreynd að lepp-
setningar með áhrifssögn fá afleita dóma skapar engu að síður vandamál
fyrir greiningu sem gerir ráð fyrir samsettum beygingarlið í elfdælsku
Ásgrímur Angantýsson106
11 Hér er vert að undirstrika að einungis var prófuð ein leppsetning með áhrifssögn og
þátttakendur voru aðeins sjö. Þótt það geti varla talist líklegt að eins afdráttarlausir dómar
og í (57) séu tilviljun verður að segjast að það hefði verið betra að hafa fleiri setningar af
svipaðri gerð og jafnvel líka aðrar leppsetningar til samanburðar vegna þess að það er alltaf
hugsanlegt að ein setning sé dæmd ótæk af ástæðum sem ekki blasa við. Rannsóknir
Rosenkvists (2015) og Garbacz (2015) benda þó ekki til að leppsetningar eigi almennt
undir högg að sækja hjá elfdælskum málnotendum.