Íslenskt mál og almenn málfræði - 2015, Page 127

er hitt, að þeir sem bókfelldu sögurnar, so mjög löngu síðar en efnið skeði,
hafi ⸀fingerað það eftir veraldlegum smekk sínum124.
Seinni grundvallarástæðan, sem Jón vill færa fram mót því að rúnirnar eigi
uppruna sinn hjá Óðni, er svo þessi:
2° Aðra ástæðu tek eg af sjálfum rúnastöfunum sem auðsýnilega eru ei
annað en afmyndaðir rómverskir bókstafir, upprunnir hjá Gotum125 þá
þeir höfðu stiftað sér ríki og fóru að skrifa, og eru hinir sömu sem forðum
kölluðust Literæ Toletanæ126 ⸌en⸍ komnir til vor með kristindóminum.
Hér til hjálpa peningamyntir frá gamalli tíð fram eftir öldunum, því þær
bera víða með sér auðkennilega rúnabókstafi. Þær hefi eg séð afrissaðar, en
hefi eigi í höndum. Fleira styrkir þetta, sosem þ komið frá engelskum,
item nauðsynlegir bókstafir sem vanta eftir tungunni, ef letrið skyldi
komið frá Óðini eður og upprunnið í þessum löndum. ⸍Því munu þær [þ.e.
rúnirnar] þá til vor ⸀koma svo vel heim og saman við rómverska bókstafi,
að því er varðar röð og fjölda tákna,127 eða mun Óðinn hafa ritað þær eða
þá metið so mikils að hann vildi ei leggja þær fleiri til sem vor norðurálf-
unnar tunga útkrefur. Hér til veit eg ei hverju svarað verður með raison.⸌128
Ég drep á þetta ⸌að eins⸍ til að láta yður sjá hverjar verða muni mínar
höfuðástæður um rúnanna uppruna. Nú tekur Jón að ræða málrúnir og
ættir, en botninn dettur fljótt úr umfjölluninni.
ii. Síðan mun koma um málrúnanöfn og ráðningar, og eru þau nöfn
illa deild, og ólík sjálfum stafamyndunum, þó Wormius gjöri þar
mysterium af.
iii. Málrúnaletranna breytileiki129. ⸀Notkun skammstafana130 hver
verið hafi, og verði höfð131.
Í öðru lagi, um þeirra
i. ættir, er so kallast (það er soddanslags uppáfynding132 að staf-
rofið er deilt í jafna parta; hver sá partur heitir ætt, ⸌(a) til þeirra
Um tunguna – Um rúnir 127
124 hafi fingerað það ex seculi sui genio.
125 Gothis
126 Þ.e. ‘Toledo-bókstafir’.
127 accordera so exacti ⸀qvod figuras ordinem et numerium, við literas romanas. (Það
sem er á milli táknanna ⸀ og  er millilínuviðbót við þessa viðbót.)
128 Frá Því munu er viðbót á spássíu. Við þetta á önnur minnisgrein Jóns til lesanda: NB.
Segið mér önnur argumenta móti Snorra og Eddu, ef vitið.
129 variationes.
130 Abbreviaturæ, usus.
131 Þ.e. hafður (beygist með usus).
132 invention.