Íslenskt mál og almenn málfræði - 2015, Page 150

Úr III. kafla (ein(n)hver(r)):
Af hverju tók stirðnaður fyrri liður yfirleitt við af beygðum fyrri lið?
Úr IV. kafla (hvortveggi og hvor tveggja):
Voru einhver tengsl milli uppkomu stirðnaðs fyrri liðar og hálfbeygðra mynda?
Úr V. kafla (okkar(r), ykkar(r) og yð(v)ar(r)):
Eru erlend áhrif hugsanleg?
Úr VI. kafla (eigin(n)):
Skipti máli að lýsingarorðið eigin(n) hafði takmarkað hlutverk?
Þessar spurningar sem lúta að skýringum eru misjafnlega margar eftir köflum. Í
fyrsta kafla voru þessar spurningar 11 talsins en í öðrum köflum voru þær færri,
frá fimm og upp í níu. Það var þannig dálítið misjafnt hvað efniviðurinn kallaði á
margar spurningar og bauð upp á mikla umræðu.
5. Samanburður niðurstaðna
Í eftirmála er, eins og áður segir, að finna stutt ágrip hvers meginkafla. En eftir-
málinn snýst þó að langmestu leyti um samanburð. Þar lít ég þvert á meginkafl-
ana sex og dreg saman ýmsa þræði úr þeim. Hér má sjá heiti undirkaflanna í þess-
um samanburðarhluta:
Gerðir áhrifsbreytinga
Stefna breytinga
Erlend áhrif
Tími
Lífseigar hliðarmyndir
Lærð notkun
Tíðni
Hlutverk
Mállýskumunur
Að neðan má sjá dæmi um efni nokkurra af þessum köflum.
5.1 Dæmi um samanburð: gerðir áhrifsbreytinga
Á töflu 1 úr eftirmála (bls. 586) má sjá yfirlit yfir hvaða gerðir áhrifsbreytinga
koma fyrir, eða kunna að koma fyrir, í athugununum sex.
Hér er fyrst tvískipting, dæmigerðar áhrifsbreytingar og ódæmigerðar. Þær
fyrrnefndu eru áhrifsbreytingar sem oft verða á vegi málfræðinga og hægt er að
setja upp í hlutfallsjöfnu (útvíkkun og útjöfnun). Hinar síðarnefndu eru sundur-
leitari hópur, oft kallaðar sporadískar áhrifsbreytingar. Eins og hin mörgu spurn-
ingarmerki bera með sér er oft óvíst hvort tiltekin gerð breytinga hafi komið við
sögu eða ekki.
Katrín Axelsdóttir150