Spássían - 2012, Blaðsíða 31

31
ANNA Í GRÆNUHLÍÐ
eftir L.M. Montgomery
astriki.is
hin ástkæra
unglingabók
komin út í
nýrri þýðingu
klassískt verk
í jólapakkann
Listasafnið er á heildina litið fjörlega og vel skrifuð
skáldsaga, uppfull af ímyndunarafli og stuði, og myndirnar
– sem eru fjölmargar – gera bókina enn skemmtilegri. Sagan
er þó ögn ruglingsleg og betra væri að fjalla nánar um færri
atburði. Listasafnið er þó ágætur lokahnykkur í dágóðum
þríleik, en ég hvet alla til að lesa fyrst hinar bækurnar tvær,
sem eru mun betri en þessi, og í raun er nauðsynlegt að
lesa þær til að geta notið Listasafnsins til fulls.

ÓLÍVER er fyrsta barnabók Birgittu Sifjar, en hugmyndin að
bókinni kviknaði á námskeiði í myndlýsingum barnabóka
sem hún sótti við Anglia Ruskin-háskólann í Cambridge.
Bókin kom fyrst út á ensku og er nú komin út á íslensku í
þýðingu Sigþrúðar Gunnarsdóttur.
 Ólíver er ætluð yngstu börnunum og söguna er hægt að
lesa oft og mörgum sinnum. Bókin er í stóru broti og „liggur
vel“ á borði, þ.e. hún helst vel opin og það er auðvelt að
fletta síðunum, en þetta skiptir miklu máli fyrir litla fingur
og búka sem ekki eiga auðvelt með að sitja með bækur í
kjöltunni. Pappírinn er sterklegur og ætti að þola harkalega
meðferð – sem oft eru örlög bóka er ætlaðar eru yngstu
kynslóðinni.
 Sagan heitir eftir aðalpersónunni, einfaranum Ólíver,
sem hefur helst ekki samskipti við annað fólk og vill
stundum hreinlega hverfa. Þetta er sýnt fremur en sagt
en myndirnar sýna Ólíver sitja í strætó, lesa bók, fara á
bókasafnið o.s.frv. og allt þetta gerir hann einn. Einfaraeðli
hans er undirstrikað enn frekar með því að í kringum hann
eru manneskjur, ýmist tvær og tvær saman eða þrjár, sem
leiðast, horfa hver á aðra, lesa eða leika sér.
 Ólíver kann raunar best við sig í félagsskap bangsanna
sinna og gerir þá að þátttakendum í hverjum leik – og
leikirnir eru ansi margir. Ímyndunarafl barnsins og fjör
birtist ljóslifandi á síðunum þar sem pappakassi breytist
í úlfalda, sófagarmur er hrörleg brú, gullfiskar úr pappír
ummyndast í lífshættulega hákarla og sandkassaleikur
verður fjársjóðsleit. Ímyndunaraflinu eru þó takmörk sett.
Bangsarnir geta ekki klappað þegar Ólíver spilar á píanó,
þeir kunna ekki að synda og eru lélegir mótherjar í tennis
– enda taka þeir ekki á móti og tennisboltinn rúllar í burtu.
 Þá hefst aldeilis spennandi ferðalag, Ólíver hendist á
eftir boltanum, ryðst í gegnum frumskóg, yfir á og fjall og
gegnum helli og undir lok ferðalagsins hittir hann Ólavíu,
stelpu sem hann hefur aldrei séð áður. Samt var hún þarna
allan tímann, þau vissu bara ekki hvort af öðru. Þegar
bókin er skoðuð vandlega sést Ólavía á mörgum síðum,
með nefið ofan í bók eða upptekin af bangsanum sínum,
og alveg jafn ein og Ólíver.
 Ferðalag Ólívers er ekki síður andlegt en líkamlegt og
lögð er áhersla á það með litanotkun og blýantsstrikum,
en saman mynda textinn, teikningarnar og litirnir eina
heild og heillandi sögu. Sagan hefst í borginni og þá eru
blýantsstrikin áberandi og föst og litirnir sem helst eru
notaðir eru dempaðir: grár, brúnn, lillablár og gulur. Þegar
Ólíver heldur af stað í leit að tennisboltanum breytist
umhverfið smám saman. Hann ferðast úr borg í sveit,
þarna eru kanínur og kindur, litirnir verða bjartari og
blýantsstrikin ekki eins áberandi. Umhverfið lifnar við á
sama tíma og vinátta krakkanna blómstrar. Í lok bókar er
besta ævintýrið rétt að byrja eins og sést á síðustu opnunni
þar sem búið er að strika yfir orðið „endir“ og undir
stendur „byrjun“. Vonandi er það rétt og að lesendur fái í
framtíðinni að fylgjast með fleiri ævintýrum Ólívers.
Við erum
öll sérstök
Eftir Helgu Birgisdóttur
Birgitta Sif. Ólíver. Þýðandi:
Sigþrúður Gunnarsdóttir.
Mál og menning. 2012.
YFIRLESIÐ
g a g n r ý n i