Fréttablaðið - 24.11.2020, Síða 42

Patience Karlsson kemur frá
Gana en hefur búið á Íslandi í
bráðum 18 ár. Hún segir íslensk-
ar og ganverskar jólahefðir mjög
ólíkar. Í Gana eru nágrannarnir
hluti af fjölskyldunni, allir borða
saman og börnin ganga í hús og
syngja og fá sælgæti.
sandragudrun@frettabladid.is
Patience býr á Íslandi ásamt
íslenskum eiginmanni sínum og
börnum þeirra. Hún er kennari
í Breiðholtsskóla auk þess sem
hún rekur búðina Afro Zone í
verslunarmiðstöðinni Hólagarði
í Breiðholti. Hún heldur íslensk
jól þegar hún er á Íslandi en segist
samt sakna margs frá jólunum
heima í Gana.
„Jólahefðirnar í Gana og á
Íslandi eru ólíkar. Á Íslandi eru
allir heima með fjölskyldunni
sinni og borða saman, en í Gana
eru jólin meira samfélagsleg. Þú
borðar ekki endilega það sem þú
eldar. Fólk eldar og gefur nágrann-
anum og nágranninn gefur þér.
Þú ert þess vegna að borða mjög
fjölbreyttan mat og hafa samskipti
við nágrannana. Krakkar fara líka
hús úr húsi og syngja og fá nammi
í staðinn. Þetta er samt ekki eins
og hrekkjavaka eða öskudagur.
Krakkarnir eru ekki í búningum,
þau syngja jólalög í fínum fötum,
oft nýjum,“ segir Patience.
„Ég gerði þetta þegar ég var lítil
stelpa og það var mjög gaman,“
segir hún og hlær að minningunni.
„Það var mjög gaman að fara út og
sýna vinum mínum nýja kjólinn
minn og stundum nýja skó og
syngja saman. Kannski var maður
kominn með nýja klippingu líka
eða búinn að gera eitthvað flott við
hárið á sér. Þetta var mjög gaman.“
Patience útskýrir að í Gana séu
nágrannarnir eins og fjölskylda
og það séu mjög mikil samskipti á
milli þeirra.
„Mér fannst mjög skrýtið þegar
ég f lutti til Íslands að nágrannar
tala ekki oft saman og stundum
þekkjast þeir ekki, en ég er orðin
vön þessu núna. Eitt af því sem
er gott við það að nágrannar eru
nánir er að kona sem á til dæmis
lítið barn og þarf að fara í vinnuna,
hún getur beðið nágranna sinn að
passa barnið og fólk er síður ein-
mana.“
Fyrst var farið í kirkju svo eldað
Patience segir að jólagjafir séu
ekki stór hluti jólanna í Gana,
sumir gefa gjafir en ekki allir. Jólin
þar snúast meira um að elda sér-
stakan mat sem er ekki borðaður
hversdagslega og líka að fara í
kirkju.
„Við förum í kirkju um morgun-
inn og svo komum við heim og
þá er eldað. Hefðbundinn matur
á jólunum eru hrísgrjón, kjöt og
kássa. Við erum ekki með sósu
heldur kássu, svo er salat með, gos
og mjög sætt kex. Við borðum ekki
sætan mat venjulega en á jólunum
fáum við mjög sætt kex sem við
kaupum, fólk í Gana er ekki mikið
að baka, við erum meira í því að
elda,“ útskýrir Patience.
Jólaskraut er ekki eins áberandi í
Gana og á Íslandi að sögn Patience,
en hún segir að fólk skreyti samt
eitthvað fyrir jólin.
„Það er heldur ekki eins mikið
um flugelda þar og hér, en það
er að aukast. Yfirleitt kaupir fólk
litlu raketturnar sem þú kveikir
í og kastar þeim svo frá þér. Þær
eru mjög vinsælar og fólk er að
sprengja þær alveg frá jólunum
fram að áramótum. Við höldum
upp á jóladag 25. desember en
annan í jólum fara margir á strönd-
ina, eftir það byrjar hversdags-
lífið aftur hjá fullorðna fólkinu.
Við höldum samt áfram að borða
afganga frá jóladegi alveg fram að
áramótum,“ segir Patience og hlær.
„Á gamlársdag er mikilvægt
fyrir kristið fólk að fara í kirkju
í Gana. En múslimar mega líka
fara í kirkju. Í Gana eru kristnir og
múslimar miklir vinir og kristið
fólk býður oft múslimskum vinum
sínum með í kirkju. Við strengjum
áramótaheit í kirkjunni, eins
og til dæmis, ég lofa að vera góð
stelpa og hætta að stela nammi
frá mömmu minni. Þú stendur
kannski við þetta í tvo daga og svo
fer allt aftur í gamla farið,“ segir
Patience og skellir upp úr.
Eitt af því sem Patience saknar
mest frá jólunum í Gana er sú
hefð krakkanna að búa til skýli úr
pálmatrjám.
„Á síðasta ári var ég í Gana og
mér fannst gaman að sjá að krakk-
arnir eru enn að gera þetta. Við
notuðum greinar pálmatrjánna til
að byggja hús og settum jólaljós
inn í húsið. Svo söfnuðumst við
saman þar og sungum. Stundum
þegar maturinn var tilbúinn
fórum við með hann inn í litla
húsið og borðuðum þar. Þetta var
svo gaman, ef þú áttir ekki ný föt
eða nýja skó þá skipti það ekki
máli, það sem skipti máli var að
safnast saman, syngja og borða
góðan mat.“
Notuðu greinar pálmatrjánna til að
búa til hús og settu jólaljós inn í það
Patience er frá Gana en hefur búið á Íslandi í bráðum 18 ár. Hún segir jólin í þessum löndum ólík. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Patience á jóladag með fjölskyldunni og nágrönnunum úti í Gana, rétt eftir
að þau höfðu lokið við að borða saman gómsætan jólamat. MYND/AÐSEND
Opið
10–19
alla daga fram
að jólum
BÓKABÚÐ
FORLAGSINS
• Næg bílastæði
• Rúmt í versluninni – auðvelt
að halda tveggja metra fjarlægð
• Spritt og grímur í boði
• Sameiginlegir snertifletir sótt-
hreinsaðir reglulega
• Innpökkunarborð og merkimiðar
Bókabúð Forlagsins | Fiskislóð 39 | www.forlagid.is
LANDSINS MESTA ÚRVAL BÓKA
24. nóvember 2020 JÓL 2020 20 FRÉTTABLAÐIÐ