Bændablaðið - 17.12.2020, Blaðsíða 6

Bændablaðið | Fimmtudagur 17. desember 20206
Nú er senn að líða að lokum þessa árs sem
verður væntanlega minnst sem COVID-19
árið þar sem meira og minna allt samfélagið
var sett í dvala. Allt rekstrarumhverfi
fyrirtækja og frumframleiðenda sett í
hægagang.
Umtalsverð vinna hefur verið unnin hér innan
Bændasamtakanna sem tengist þessari veiru
bæði í leiðbeiningum til frumframleiðenda og
afurðastöðva í landbúnaði. Ég vil þakka öllum
þeim starfsmönnum innan Bændasamtakanna,
búgreinafélaga og afurðastöðva fyrir frábært
samstarf á árinu sem er að líða. Það er mikils
virði að hafa í samstarfi svo öfluga liðsheild
sem vinnur að hag bænda öllum stundum.
Neyslumynstur breyttist á svipstundu
Það verður ekki undanskilið í upptalningu
verkefna á árinu að nefna tolla og samningsins
við Evrópusambandið. Mikil vinna hefur farið
fram á árinu að fá hið opinbera til að bregðast
við þeirri stöðu sem við stöndum frammi fyrir
í dag með fækkun ferðamanna, lokunum á
veitingastöðum og samkomubanni sem leyfa
ekki að haldin séu stórafmæli, fermingar með
stórfjölskyldunni, brúðkaup með stórveislum
og svo mætti lengi telja. Allt hefur þetta breytt
neyslumynstri heillar þjóðar á svipstundu.
Framleiðsla landbúnaðarvara hefur
haldist sem betur fer óhindruð en afsetning
afurðanna verið með breyttu sniði.
Innflutningur á landbúnaðarvörum hefur
verið óbreyttur þrátt fyrir þessar gríðarlegu
breytingar á markaði. Það hefur verið leitast
við að benda ráðamönnum á þessa stöðu og
áhyggjur okkar af birgðasöfnun á íslenskum
landbúnaðarvörum, bæði á frysti og eins á
fæti hjá mörgum bændum. Það er von mín
að íslensk stjórnvöld fari í það verkefni að
endurskoða samninginn við Evrópusambandið
með hag landbúnaðar að leiðarljósi og ekki
síður vegna útgöngu Breta úr sambandinu.
Gróska í íslenskum landbúnaði
Miðvikudaginn 16. desember var fyrsta
úthlutun úr Matvælasjóði, en ég hef fengið
að taka þátt í stjórn þess sjóðs sem hefur verið
mjög athyglisvert fyrir margra hluta sakir.
Ekki síst að sjá hversu gríðarleg gróska er
í verkefnum tengdum íslenskum landbúnaði
og nýsköpun á þeim vettvangi. Ég vil óska
þeim aðilum sem fengu úthlutun úr sjóðnum
til hamingju og treysti því að við sjáum enn
fleiri umsóknir á vordögum 2021 þegar
auglýst verður aftur eftir umsóknum í sjóðinn.
Ég vil hvetja alla sem hafa hugmyndir um
nýsköpunarverkefni að skoða tækifærin sem
felast í þessum sjóði.
Mikil tækifæri fyrir landbúnað
Matvælastefna var kynnt í síðustu viku, þar
eru einnig mikil tækifæri fyrir landbúnað að
nýta þær áherslur sem þar eru lagðar fram.
Ég vil hvetja alla framleiðendur matvæla
til að kynna sér það sem þar er lagt fram og
nýta sér til framdráttar í sinni framleiðslu.
Ég fagna því mjög að loksins er komin
matvælastefna til lengri tíma sem nýtast
mun framleiðendum og neytendum. Það var
löngu orðið tímabært að fá þetta fram svo allir
stefni að sameiginlegu markmiði að tryggja
matvælaöryggi þjóðarinnar.
Sigurði Eyþórssyni þökkuð góð störf
Á stjórnarfundi Bændasamtakanna sem haldinn
var þriðjudaginn 15. desember síðastliðinn
óskaði Sigurður Eyþórsson eftir því að
ljúka störfum sem framkvæmdastjóri fyrir
Bændasamtökin frá og með næstu áramótum.
Ég vil koma á framfæri þökkum til Sigurðar
fyrir hans störf í þágu Bændasamtakanna og
bænda og óska honum velfarnaðar á nýjum
vettvangi. Að lokum vil ég óska ykkur tryggu
lesendum blaðsins gleðilegra jóla og farsældar
á komandi ári og þakka fyrir samstarfið og
samvinnuna á árinu sem er að líða.
Bændablaðið kemur út 24 sinnum á ári. Því er dreift ókeypis á yfir 400 stöðum
á landinu og á öll lögbýli landsins.
Lesendur geta einnig gerst áskrifendur að blaðinu og fengið það sent heim í pósti
gegn greiðslu. Árgangurinn kostar þá kr. 11.200 með vsk. (innheimt í tvennu lagi).
Ársáskrift fyrir eldri borgara og öryrkja kostar 7.200 með vsk.
Heimilisfang: Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík.
Sími: 563 0300 – Fax: 562 3058 – Kt: 631294–2279
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands. − Málgagn bænda og landsbyggðar −
SKOÐUN
Aukin áhersla sem nú er lögð á upp-
byggingu vegakerfisins er sannarlega
þakkarverð, ekki síst eftir trassaskap í
fjölda ára við að byggja upp og viðhalda
þessu mikilvæga innviðakerfi landsins.
Það er því dapurlegt að ár eftir ár skuli
vera fréttir af því að slitlag á löngum
vegaköflum sé eitt vaðandi olíusull vegna
meðvitaðrar ákvörðunar um ónothæfa
framkvæmd við lagningu slitlags.
Það er grafalvarlegt mál að þeir sem fara
með framkvæmd vegamála í landinu skuli
komast upp með að bjóða landsmönnum
upp á stórhættulega efnasamsetningu á
slitlagi sem tilkomin er út af einhverjum
furðulegum umhverfisverndarrökum.
Það vita það allir sem vilja vita að tæknin
við að nota bik við að binda steinefni í slitlag
vega, byggir á þeim eiginleikum biksins að
það harðni eftir að það er lagt. Til að gera
bikið nothæft til útlagningar var blandað
í það „white spirit“ sem er ekki ósvipað
terpentínu. Það gufar fljótt upp og við það
harðnar bikið. Í þeirri viðleitni að gerast
ofur umhverfisvænir töldu „sérfræðingar“
pólitíkusum og öðrum trú um að hægt væri
að nota jurta- eða dýrafituolíu til að mýkja
bikið fyrir útlagningu í stað terpentínu.
Það sem „sérfræðingarnir“ létu ekki fylgja
röksemdafærslu sinni var að þegar feitri
jurta- eða dýrafituolíu er blandað í bik,
þá veldur það því að bikið verður alltaf
seigfljótandi vegna þess að olían gufar
ekki upp eins og white spirit. Þarna ræður
ríkjum einföld efnafræði.
Samkvæmt glænýjum upplýsingum
sem Bændablaðinu bárust frá Bergþóru
Þorkelsdóttur, forstjóra Vegagerðarinnar,
þá er augljóst hvað er að gerast við það
sem kallað er blæðingu vega. Það er
nánast alfarið hætt að nota white spirit
við lagningu vegklæðninga á Íslandi og í
staðinn notuð lífræn feiti.
Bergþóra segir að repjuolía hafi ekki
verið notuð í klæðningar í um áratug. Í
stað white spirit og síðar repjuolíu, fóru
menn að nota fiskolíu eða „ethylester“ til
íblöndunar í bik.
Búin hefur verið til uppskrift sem
sérfræðingar Vegagerðarinnar hafa samið
og er hún kölluð „Þjálbik“. Í það fer 6,5%
„ethylester“, eða um 426 tonn á ári. Nafnið
Þjálbik, segir eiginlega allt sem segja þarf.
Bikið verður þjált og teygjanlegt en harðnar
ekki eins og ef eingöngu væri notað white
spirit.
Vegagerðin notar aðeins 1 tonn af white
spirit á ári í „Bikþeytu“ sem er annað nafn
á uppskrift frá þeirri stofnun og er notuð
aðallega í holufyllingar ef rétt er skilið.
Bikþeytan inniheldur aðeins 1,4% white
spirit. Enn ein uppskriftin í kokkabók
Vegagerðarinnar heitir „Þunnbik“, sem
líka er notað að mestu í holufyllingar. Í
það fer 11% af white spirit og 21 tonn í
heildina á ári.
Eitt er alveg öruggt í þessari leiðinda
umræðu, en það er að hvorki Vegagerðin né
stjórnmálamenn þessa lands geta boðið upp
á það lengur að fólk sé í stórkostlegri hættu
á þjóðvegum landsins ár eftir ár, vegna
þess að slitlagið er ónothæft. Þetta hefur
valdið stórtjóni á ökutækjum, slysum og
jafnvel manntjóni. Hjá Vegagerðinni og í
pólitíkinni starfar margt afburða fólk, sem
er samviskusamt, með góðar meiningar
og vill vinna sína vinnu í sátt við alla
landsmenn. Það getur ekki verið að við
viljum að þetta fólk þurfi að sitja uppi með
mannslíf á samviskunni vegna einhverra
tæknilegra vandamála sem menn draga
lappirnar með að leysa.
Að þessu sögðu þakka ég lesendum
Bændablaðsins fjær og nær fyrir ánægjuleg
samskipti á árinu og megi gæfan vera með
landsmönnum öllum. Gleðileg jól.
Hörður Kristjánsson
Gunnar Þorgeirsson
formaður Bændasamtaka Íslands
gunnar@bondi.is
ÍSLAND ER LAND ÞITT
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0339 − Rekstur og markaðsmál: Tjörvi Bjarnason tjorvi@bondi.is – Blaðamenn: Erla Hjördís Gunnarsdóttir ehg@bondi.is –
Margrét Þóra Þórsdóttir mth@bondi.is – Sigurður Már Harðarson smh@bondi.is – Vilmundur Hansen vilmundur@bondi.is – Auglýsingastjóri: Guðrún Hulda Pálsdóttir ghp@bondi.is – Sími: 563 0303 –
Netfang auglýsinga: augl@bondi.is − Vefur blaðsins: www.bbl.is − Netfang blaðsins: (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is
Frágangur fyrir prentun: Ágústa Kristín Bjarnadóttir – Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Dreifing: Landsprent og Íslandspóstur. ISSN 1025-5621
Djúpifjörður er stuttur fjörður í Austur-Barðastrandarsýslu á milli Þorskafjarðar og Gufufjarðar. Fjörðurinn afmarkast af Hallsteinsnesi til austurs
og Grónesi til vesturs. Þrátt fyrir nafnið er Djúpifjörður grunnur og nánast samfelldar leirur á fjöru en þröngur áll gengur út miðjan fjörðinn.
Mynni fjarðarins lokast af eyjaklasa. Samnefndur bær er í botni Djúpafjarðar en þar er oft snjóþungt á vetrum. Þjóðvegur 60, Vestfjarðavegur,
liggur ofan í fjörðinn, að austan yfir Hjallaháls en að vestan yfir Ódrjúgsháls. Mynd / Hörður Kristjánsson
Teygjanlegt vegakerfi Öflug liðsheild