Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 2016, Qupperneq 39

ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS38
En safnið ber f lest af þeim einkennum sem talin eru eftirsóknarverð fyrir
söfn að hafa og lýst er í skýrslu Tómasar Inga Olrich um menningartengda
ferðaþjónustu. Safnið opnaði í Reykjavík 23. ágúst 1997 í 60 fermetra
bakhúsi við Laugaveg 24 og hafði það að markmiði að safna, sýna og fræða
gesti safnsins um reði af íslenskum spendýrum.33 Stofnandi og þáverandi
eigandi safnsins var Sigurður Hjartarson sagnfræðingur, en hann hóf
söfnun á reðrum árið 1974 sem tómstundagaman þegar nokkrir félagar
hans gáfu honum fjögur eintök af nautsreðrum.34 Safnkostur og gestafjöldi
hefur smám saman verið að aukast frá stofnun safnsins. Safnið á í dag
nálega 300 eintök af reðrum og reðurhlutum og er stærsta eintakið yfir 170
sentimetra langt eintak af búrhval. Reðrarnir eru sýndir í krukkum fylltum
af formalíni eða alkóhóli, uppstoppaðir á sigurskjöldum, sýndir á myndum
eða í sýningarskápum s.s. eins og reðurbein. Eitt eintak af karlmanni (reður
með áföstum pung) er á safninu og að auki forhúð og tvö eistu. Safnið safnar
einnig því sem hægt er að kalla ‚reðurminjar‘ (phallobilia) og sem dæmi um
það er að finna í safninu mynd af umskurði Krists frá 18. öld og snuð í líki
reðurs. Safninu er skipt upp í þrjár deildir: íslenska deild, þjóðfræðideild
og erlenda deild. Sem dæmi um gripi í þjóðfræðideildinni er typpi af
huldumanni sem einungis „næmar konur“ sjá, að sögn reðurstofustjórans.35
Samhliða opnun safnsins var Reðurstofa Íslands sett á fót, sem er sérstök
rannsóknarstofnun innan safnsins og var henni ætlað það hlutverk að sinna
fræðilegum rannsóknum á reðrum, með sérstakri áherslu á viðfangsefni
Hins íslenzka reðasafns.
Frá opnun hefur safnið hlotið mikla athygli fjölmiðla, bæði innlendra
og erlendra, og hafa stórblöð heimspressunnar, sem og erlendar sjónvarps-
stöðvar sýnt safninu mikinn áhuga. Fjallað hefur verið um safnið af
stórblöðum hins enskumælandi heims eins og The Philadelphia Inquirer,
Guardian og The Independent og jafnframt hefur það fengið umfjöllun í
vikuritinu Time og karlaritinu Maxim. Flestar af þeim greinum sem birtar
hafa verið hafa notast við kaldhæðni í yfirskriftum. Sem dæmi hafa erlendar
greinar notast við „It’s just bananas“,36 „Iceland ś club for male members“,37
og „At rare museum, size doesn’t matter.“38 Innlendir fjölmiðlar hafa leikið
33 Safninu var lokað í Reykjavík í byrjun apríl 2004 og það flutt til Húsavíkur, þar sem það var opnað
21. maí 2004. Í nóvember 2011 var safnið flutt um set frá Húsavík og opnað aftur í Reykjavík og þá
á Laugavegi 116.
34 Sjá www.phallus.is
35 Sigurjón Baldur Hafsteinsson 2014.
36 Bleach 2006.
37 Jepson 1999.
38 Knoll 2002.