Vinnan - 01.09.1946, Blaðsíða 49

ÍSLEIFUM SIÖUNASMW:
KoIaverkMliS
í Vestmaimaeyjum 1925
Fyrsta verkfallið, sem háð var í Vestmannaeyjum
og ég man eftir, var í janúar árið 1925. Verzlun Gísla
Johnsen hafði fengið kolaskip. Daginn sem skipið kom
á innri höfnina, var ekkert í því unnið, en að kveldi
þess dags var boðað til fundar í Verkamannafélaginu
Drífandi. Verkamannafélag þetta var stofnað árið 1917.
Það hafði aldrei staðið í deilum út af kaupgjaldi, en
starf þess aðallega verið í því fólgið að safna fé í
sjúkrasjóð. Þá hafði félagið látið bæjarmál eitthvað til
sín taka og sýna fundargerðarbækur þess, að það hefur
engri ákveðinni pólitískri stefnu fylgt við uppstillingu
til bæjarstjórnarkosninga.
Víkur þá að fundi þeim, sem íyrr var á minnst. For-
maður félagsins hafði þann boðskap að flytja fundin-
um, að atvinnurekendur færu fram á að tímavinnu-
kaup verkamanna, sem þá var kr. 1.30 um tímann,
lækkaði í 1 krónu. Virtist stjórnin því meðmælt að
kaupið lækkaði, en fundarmenn voru allt annarrar
skoðunar. Risu margir verkamanna úr sætum og kváð-
ust ekki vilja lækka kaupið og væri fremur ástæða til
hækkunar en hitt.
Að lokum var kosin þriggja manna nefnd utan fél-
lagsstjórnar, sem þá þegar skyldi ná fundi Gísla John-
ísleifur Högnason
sens eða fulltrúa hans og tilkynna honum þá ákvörðun
verkamanna, að hafna allri kauplækkun og það jafn-
framt, að eigi yrði unnið við affermingu kolaskipsins
nema að verzlunin undirgengist að greiða sama kaup
og áður. I nefnd þessa voru kosnir Haukur Björnsson,
Jón Rafnsson og ísleifur Högnason.
Nefndin fór á fund atvinnurekandans og kom að
vörmu spori aftur á fundinn með þau skilaboð, að at-
vinnurekendur hefðu almennt komið sér saman um að
borga ekki hærra kaup en 1 krónu frá þessum degi að
telja. Áliðið var kvelds er skilaboð þessi komu og voru
fundarmenn vart yfir 20 talsins. Samt tóku þeir þá
ákvörðun að stöðva vinnu við kolaskipið daginn eftir.
Næsta morgun klukkan 7 mætti samninganefndin á
vinnustaðnum og jafnskjótt og verkamenn dreif að
vinnustaðnum voru þeir látnir vita urn ákvarðanir
verkamannafundarins daginn áður. Tóku menn ákvörð-
uninni einróma vel og héldu hóp á vinnustaðnum.
Að vörmu spori kom verkstjóri verzlunarinnar og
kvaddi menn til vinnunnar, en enginn gegndi. Tók hann
þá að opna pakkhúsið, koma kolatrogum fyrir á vöru-
bíl, sem þar var fyrir, skóflum, bátsárum og öðru, sem
til þurfti við kolauppskipunina. Hentu menn að þessu
gaman og spurðu hve marga kolapoka hann ætlaði sér
að ná upp úr skipinu um daginn.
Verkfallsvörður í Vestmannaeyjum
VINNAN
239