Vinnan - 01.09.1946, Blaðsíða 72

veru því, sem þú segir? Hugsa hinir kafóníarnir á sama
hátt.
— Mér er það hulin ráðgáta, hóf Berardo máls eftir
ofurlitla stund. •— Mér er það hulin ráðgáta, hvers
vegna borgarbúar láta prenta blaS, sem þeir útbýta
gefins meSal kafóníanna.... Ég botna ekkert í því,
hvers vegna Hinn Mikli Oþekkti hugsar ekki um sjálfan
sig og sín eigin málefni fyrst og fremst? Kannski hann
sé pappírskaupmaSur og prenti blöS til aS koma papp-
írnum sínum út.
Nú töluSu þeir lengi hljóSlega. SamtaliS hlýtur aS
hafa beinzt inn á nýja braut, því aS þegar ég heyrði til
Berardos aftur, sagði hann:
— SegiS mér, er það satt, sem sagt er um Rússland?
Allir tala um það, en enginn hefur komið þangað. AS
minnsta kosti hefur enginn kafóníi komið þangaS.
Kafóníar fara til Ameríku, Afríku, Frakklands og allra
landa, nema Rússlands. ÞangaS hefur enginn komið.
I sumum málum var Berardo ósveigjanlegur, svo sem
til dæmis, þegar þeir voru að tala um frelsiS.
— Málfrelsi, sagði hann.... — HvaS höfum við
með það að gera? Ekki erum við lögfræðingar. Prent-
frelsi? Ekki erum við prentarar. Hvers vegna talarðu
ekki heldur um frelsi til að mega vinna og kaupa jörð?
Þegar hér var komið valt ég út af og steinsofnaði. Ég
hef vel getað verið búinn að sofa í einn eða tvo klukku-
tíma, þegar Berardo vakti mig. Hann sat á bríkinni hjá
mér til fóta, og pilturinn frá Avezzano stóð hjá honum.
— Fyrirgefðu, sagði Berardo við mig. — Þú skalt
rétt bráðum fá að sofna aftur.... ÞekkirSu sögu
Torlonia prins?
— Nei, og mig varðar ekkert um hana, sagði ég.
Allar prinsasögur eru eins. Lof mér að sofa.
— Já, en veiztu, að þessi svokallaði Torlonia prins
er hvorki prinst né Torlonia?
— Þig er að dreyma, sagði ég við Berardo.
•—- Nú skaltu fá að heyra, hélt Berardo áfram. Þessi
svokallaði Torlonia prins, sem við kafóníarnir tilbiðj-
um eins og dýrling, kom fyrir tæpum hundrað árum til
Ítalíu sem brvti í franskri herdeild. Hann var ekki prins,
ekki svo mikiS sem undirgreifi, eins og Don Pazienza.
Hann var vín- og pylsusali. Og hann hét ekki Torlonia,
heldur Torlogne. Hann var franskur fjárglæframaður.
Hann græddi á styrjöldum og salti. Hann rúði páfana.
Hann féfletti, rændi og stal og var gerður að greifa og
loks að prinsi....
— Þig er að dreyma, sagði ég aftur.
En Berardo sneri að mér baki og fór að tala við pilt-
inn frá Avezzano á ný. Nú voru þeir orðnir sammála.
ÞaS mátti skilja á orðum og æði Berardos, að hann
var hættur allri mótspyrnu. Nú var hann orðinn eins og
hann átti að sér að vera. ÞaS, sem hann hafði sagt mér
um Torlonia, hljómaði sem fjarstæða í eyrum mínum,
en Berardo hafði alltaf haft yndi af þess konar fjarstæð-
tim.
Ég sofnaði meðan þeir voru að tala saman. Þegar
ég vaknaði, var kominn bjartur dagur. Berardo æddi
um gólf eins og björn í búri. Pilturinn frá Avezzano
lá við hliðina á mér, en hann svaf ekki.
—■ Berðu traust til Berardos? spurði hann lágt.
— Já, svaraði ég.
— Allir kafóníar ættu að bera traust til hans, sagði
pilturinn frá Avezzano.
— Þú verður að koma því til leiðar í Fontamara,
hélt hann áfram. — Allir kafóníar verða að bera traust
til Berardos. Hann er óvenjulegur maður. Ég held, að
hann eigi sér engan líka meðal kafónía í Italíu. GeriS
það, sem hann segir ykkur. Þið verðið áreiðanlega
látnir lausir í dag eða á morgun og sendir heim. Ég
losna ekki eins auðveldlega. Ég get ekki útskýrt það fyr-
ir þér núna, en Berardo gerir það, þegar þið eruð
komnir heim til Fontamara.
Klukkan átta var okkur fært kaffi. Berardo hætti að
ganga um gólf og sagði við fangavörðinn:
— Ég verð að fá að tala við fulltrúann strax.
— Bíddu þangað til röðin kemur að þér, sagði fanga-
vörSurinn og fór.
Þessi orð fóru ekki fram hjá piltinum frá Avezzano,
og hann horfði skelfdum augum á Berardo. Hann þorði
ekki að biðjast skýringar, en óttinn við, að ljóstrað
yrði upp um sig skein úr augum hans.
Klukkan níu vorum við leiddir fyrir fulltrúann.
Berardo gekk fram og sagði:
-— Herra fulltrúi! Ég ætla að segja sannleikann.
— Leystu frá skjóðunni, sagði vörður laganna og
verndari réttlætisins.
— PrentuSu blöðin, sem þið funduð í bögglinum í
knæpunni hjá járnbrautarstöðinni eru mín eign....
Ég hef látið prenta þessa flugmiða til dreifingar meðal
kafóníanna.... Ég er Hinn Mikli Oþekkti.
Hvað nú?
Hinn Óþekkti, Hinn Mikli Óþekkti var fundinn. Hann
var mitt á meðal vor, og hann var kafóníi.
Þegar það vitnaðist, að Hinn Mikli Óþekkti væri
fundinn, komu blaðamenn, fasistaleiðtogar og hátt settir
embættismenn þjótandi til lögreglustöðvarinnar. Hvað
eftir annað var Berardo sóttur í klefann, og allir vildu
sjá hann.
Fulltrúinn spurði Berardo spjörunum úr. Hann vildi
fá að vita, hvar hin leynilega prentsmiðja væri, hverjir
prentararnir væru, og hvort ekki væru einhverjir með-
sekir. En Berardo svaraði ekki. Hann klemmdi saman
varirnar til þess að sýna þeim, að hann ætlaði að þegja,
Framhald.
262
VINNAN