Stefnir - 01.04.1950, Page 42

40
STEFNIK
arráð og vistarband þess, er eigi á sér annars úrkosta? Eru hér skil-
yrSi til þess að búa þannig, að því fylgi eigi lakari virðing að vera
bóndi og húsfreyja á bóndabæ en nýtur maður við önnur störf, að
því tilskildu að sæmilegt mannvit megi sín betur með þjóðinni heldur
en læpuskaps ódyggðir og uppskafningsháttur? Ef vér getum eigi
svarað þessu játandi, er tómt mál að tala um landbúnaö nema sem
fátækraframfæri og einskonar hegningarvinnu, sem þjóðin er svo
ógæfusöm að verða að dæma sum af börnum sínum í, og þá ber líka
að fagna því, þegar einhver á þess úrkosta að hverfa frá þeim bú-
skap til betra hlutskiptis og reynist til þess nýtur.
Nú skulum vér litast um lítillega. Islenzk landbúnaðarframleiðsla
hefur löngum verið fremur fábreytt, og að sumu leyti hefur fá-
breyttnin aukizt eftir að sjávarútvegurinn fór að standa á eigin fót-
um, en útvegsbændurnir hurfu úr sögunni. Sumt nýtt er þó komið
til, sem áður var óþekkt, eins og t. d. ræktun í gróðurhúsum. Jafn-
framt hefur framleiðslan greinzt nokkuð, svo sem í mjólkurfram-
leiðslu, sauðfjárrækt, alifuglarækt og garðyrkju, þótt allt fari þetta
saman ekki óvíða.
IV.
MJÓLKURFRAMLEIÐSLAN. — Nær allir bændur stunda injólkur-
framleiðslu, nema einstöku garðyrkjubændur, en það sem átt er við
um mjólkurframleiðslu sem atvinnugrein er framleiðsla mjólkur til
sölu, svo að bóndinn fær meiri hluta, eða að minnsta kosti verulegan
hluta af tekjum sínum frá þeirri sölu.
Ástæður eru nú þær, að framleiðsla neyzlumjólkur er að mestu
nægileg til þess að fullnægja eftirspurn á aðalmarkaðstöðum en í
nokkrum þorpum og bæjum er þó nær sífelldur mjólkurskortur. Yf-
irleitt er skortur á rjóma og um leið mikill smjörskortur. Árið 1948
voru fluttar inn 350 smál. af smjöri en 239 smál. 1949. Meöaltal
þess samsvarar nálægt 3500 kýrnytum, meira er það raunar ekki, en
þetta er allveruleg framleiðsluaukning. I raun og veru er um meira
að ræða, því að neytendum smjörs og kaupendum fjölgar nú orðið
miklu örar heldur en þeim, sem ekki þurfa að kaupa þessa vöru.
Standi framleiðslan í stað, eykst því smjörskorturinn.