Stefnir - 01.06.1955, Blaðsíða 15

MANNERFÐIR
13
lítilla tilflutninga og nákvæmra
skýrsluhalda.
Flestir þeir eiginleikar, sem hér .hef-
ur verið minnzt á, eru myndaðir
úr flóknum efnasamböndum, og hefur
áhrifaleið genanna, er valdið hafa eig-
inleikunum, óhjákvæmilega verið löng,
þar til náö var lokamarkinu. Er því
erfitt að rannsaka, hvaða hlutverki hið
ákveðna gen gegnir í sköpun eigin-
leikans. Hvaða ákveðinni efnabreyt-
ingu það stjórnar eða tekst ekki að
stjórna.
Við myndun blóðflokka er þessi
leið genanna, ef til vill, einna skemmst
af þeim eiginleikum, sem rannsakaöir
hafa verið.
Mannsblóð skiftist meðal annars í
flokka vegna eins eða fleiri ákveðinna
eggjahvítusambanda, sem loða. við hvert
hinna. m.örgu smáu, rauðu blóðkorna,
er flytja súrefnið um líkamann. Eggja-
hvítusamböndum þessum svipar svo
mjög til gena, að menn hafa jafnvel
látið sér detta í hug, að ef til vill
væri aðeins einn efnismilliliður, eða
eins konar mót myndað af geni, er
skapaði þetta eggjahvítusamband.
Þannig eru þrjú sanistæð gen, sem
valda þeirri blóðflokkaskiptingu, sem
einna bezt er þekkt, A, B, AB og 0.
Eru A og B jafnvirk gen og ríkja bæði
yfir 0.
Af þessum sökum má, eins og kunn-
ugt er, nota flokkana í vissum tilfell-
um til þess að afsanna faðerni. Séu
foreldrin til dæmis af A- og O-flokki,
geta þau ekki átt afkvæmi af B-flokki,
foreldri, sem bæði eru af O-flokki,
geta ekki átt afkvæmi af öðrum flpkki
en 0 o. s. frv.
Margar aðrar tegundir blóðflokka
eru nú þekktar, sem allar reyn-
ast arfgengar. Er unnt að nota þær til
nánari ákvarðana i barnsfaðernismál-
um og öðrum blóðrannsóknum. Sumar
er nauðsynlegt að þekkja fyrir blóð-
gjafir, og hvað viðvíkur einum hópn-
um, hinum svokölluðu Rh-flokkum,
væri jafnvel æskilegt að væntanleg
hjón gætu aflað sér upplýsinga um
hvort þau væru jákvæð eða neikvæð
gagnvart Rh. Því er nefnilega þannig
farið, að neikvæð móðir getur i flest-
um tilfellum ekki fætt jákvætt fóstur,
þ. e. getið af jákvæðum föður. Móð-
irin myndar þá mótstöðuefni gegn
sínu eigin fóstri, sem hleypir blóð þess
og veldur í endurteknum tilfellum
örkuml og dauða afkvæmisins. Tilfelli
slík koma fyrir í állt að einu af hverj-
um 200 fósturmyndunum, og eru því
langt frá því að vera sjaldgæf. Karl-
menn, sem eru Rh-neikvæðir, geta ekki
myndað skaðleg fóstur af hvorum
flokki sem móðirin kann að vera, og
ættu slíkir karlmenn að vera mun eft-
irsóknarverðari eiginmenn en hinir.
Mjög hefur verið um það deilt
, meðaf vísindantanna, hvort sum-
ir eiginleikar gætu erfzt eða ekkj.
Heimurinn hefur jafnvel skifzt um
þetta, atriði í tvo gagnstæða hópa,
austur og vestur; sem haldast nokkuð
í hendur við hinaf;.pólitísku, skiftingu
hans. ...
•Halda yestanmenn því fram, ,að
áunninn eiginleiki r.aski ekki erfða-
stofninpm, og .því verði klæðskerason-
.urinn ekkert betri klæðskeri en sonur
bakarans. Annað mál er það, að hann
lærir ef til vill. handtökin fyrr af upp-
eldi í föðnrhúsum. Hinir halda þyí