Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1973, Síða 138

136
ÚTGJÖLD VEGNA HEILBRIGÐISMALA
1 ýmsum nágrannalöndum okkar er mikið rædd þróun útgjalda vegna
heilbrigðismála. Umræðan snýst um margþætt fjárhagsleg vandamál
heilbrigðisþjónustu og leiðir til þess að draga úr útgjaldaaukn-
ingu vegna hennar. Áhersla er lögð á að hér sé ekki um að ræða
tímabundinn fjárhagsvanda, heldur stöðugt ástand sem vart muni
breytast þrátt fyrir hagstæðari efnahagsþróun. Kröfur um aukna
þjónustu vaxi mun örar en möguleikarnir til að verða við þeim.
Stjórnvöld verði að átta sig á þessari staðreynd og móta framtíð-
arstefnu sína í samræmi við það. Stefna þurfi að betri og hag-
kvæmari nýtingu sérhæfðra og fjárfrekra sjúkrastofnana svo unnt
sé að efla heilsugæslu utan sjúkrahúsa.
Þessi umræða hefur hingað til ekki verið áberandi á Islandi, enda
almenn pólitísk samstaða um eflingu sjúkrahúsþjónustu og heilsu-
gæslu. Einu kröfurnar sem komið hafa fram eru um skipulegri vinnu-
brögð og áætlunargerð á þessu sviði. Hins vegar eru miklar líkuráað
þessi mál muni áður en langt um líður færast meira inn á vettvang
íslenskrar stjórnmálaumræðu, sérstaklega ef útgjaldaaukningin verð-
ur jafn ör á næstu árum og síðustu tíu ár. 1 þessari grein er gerð
grein fyrir þróun heilbrigðisútgjalda, gerður samanburður við Norð-
urlönd og rætt um framtíðarstefnumótun.
Þróun útgjalda
Samkvæsnt upplýsingum Þjóðhagsstofnunar hafa heildarútgjöld vegna
heilbrigðismála sem hlutfall af vergri þjóðarframleiðslu aukist
úr 3% árið 1950 í um 7% árið 1975. Útgjaldaáukningin hefur verið
sérstaklega ör frá 1965,úr um 4% í fyrrgreind 7% af þjóðarfram-
leiðslu.
Tafla 1. Heildarútgjöld vegna heilbrigðismála 1950 - 1975
1950 1955 1960 1965 1970 1971 1972 1973 1974 197
;d
Heildarútgjöld sem
hlutfall af vergri
þjóðarframleiðslu
á markaðsverði %
3,0 3,3 3,5 4,2 5,8 5,8 6,1 5,5 6,4 7,1
Heildarútgjöld að
frádregnum útgjöld-
um til sjúkrahús-
bygginga og kennslu
heilbrigðisstétta
sem hlutfall af
vergri þjóðarfram-
leiðslu á markaðs-
verði ..........% 2,9 2,9 3,2 3,7 5,2 5,3 5,5 5,1
5,8 6,4
1) Áætlað fyrir árið 1975