Bændablaðið - 24.03.2022, Qupperneq 55

Bændablaðið | Fimmtudagur 24. mars 2022 55
Slys í tengslum við ökutæki eru
of algeng, en oft má rekja slys
til vanþekkingar og gáleysis í
umgengni við ökutæki.
Frá því að ég, sem pistlahöfundur
í þessum greinum sem nefnast
Öryggi-Heilsa-Umhverfi, hóf að
afla mér efnis og skrifa um eigin
hugrenningar um ýmisleg efni sem
ég tel að gætu komið einhverjum
að gagni, hef ég oft vitnað í vefsíðu
írsku heilbrigðisstofnunar, www.hsa.
ie. Það er margt líkt á Írlandi og hér
heima á Íslandi, en HSA (Health and
Safety Authority) eru dugleg að gefa
út fréttatilkynningar um stöðu mála í
forvörnum, slysum og gefa út mikið
af fræðslu- og endurmenntunarefni
til forvarnar.
Þótt síðasta ár á Írlandi hafi verið
gott má efla forvarnir
Á síðasta ári fækkaði banaslysum á
Írlandi um 30%, fór úr 54 árið 2020
í 38 á síðasta ári, en við skoðun á
öllum slysum á Írlandi var alls staðar
fækkun á milli ára nema í tengslum
við ökutæki.
Landbúnaðarstörf hafa í mörg
ár verið hættulegustu störf Írlands
og á meðaltali síðustu ár hafa
verið að látast á bilinu 20-34
árlega við landbúnaðarstörf. Árið
2020 þótti gott, en þá létust 20 við
landbúnaðarstörf. Síðasta ár sló öll
met, banaslysum við landbúnað
fækkaði um meira en 50% og létust
ekki „nema“ 9 við landbúnaðarstörf
á síðasta ári. Það er metár frá því
að byrjað var að skrá niður slys við
írskan landbúnað. Þrátt fyrir gott ár
kom í ljós við skoðun að fækkun
slysa var minnst í kringum ökutæki.
Því á að fylgja eftir með fræðslu
og endurmenntunarnámskeiðum
tengdum öllum ökutækjum.
Allt skoðað og brugðist
við með fræðslu
Skýrslur HSA sýna að á síðustu
5 árum, frá 2017–2021, hafa
orðið 102 banaslys á
vinnustöðum á Írlandi
vegna ökutækja. Nýj-
ustu upplýsingar um
banaslys á vinnustað
fyrir árið 2021 sýna
að 16 (42%) af 38
vinnutengdum bana-
slysum voru ökutæki.
Síðustu tvö ár
voru algengustu öku-
tækin sem tóku þátt í
vinnutengdum bana-
slysum bílar (7),
dráttarvélar (6) og tengi-
vagnar (5).
Í nýjasta átaki HSA
er stefnt á að ná sam-
bærilegri fækkun og í
öðrum slysum við öll
ökutæki með endur-
menntunar námskeiðum
og útgáfu af fræðsluefni.
Ekki bara akstur á tækjunum heldur
umhirða, viðhald, hleðsla og
afferming, nýjungar og fleira sem
kafað verður í. Meiningin er að
koma upp sambærilegu skilvirku
eftirliti sem er víða í vinnuferlum
í svipaðan farveg fyrir ökutæki.
Endurmenntun
meiraprófsbílstjóra
og sjómanna
Þó að íslenskir meiraprófsbílstjórar
séu margir að gagnrýna
endurmenntunarnámskeið hér
eru þau gagnleg. Vissulega
má bæta þau sérstaklega hvað
varðar nýjungar á tækjum og
efla betur skyndihjálparþáttinn.
Atvinnubílstjóri sem er alltaf á
ferðinni er mun líklegri að keyra
fram á slys þar sem fyrstu hjálpar
kunnátta gæti skipt sköpum fyrir
þann slasaða.
Margumtalaður góður árangur
í slysavörnum sjómanna við
strendur Íslands er vel þekktur út
fyrir landsteinana og ófáir erlendir
forsvarsmenn sjómanna hafa kynnt
sér góðan árangur Slysavarnaskóla
sjómanna hér á landi til þess að
læra af góðum árangri Íslendinga.
Verkefni fyrir búnaðarfélög
og björgunarsveitir?
Hjá Samgöngustofu hafa verið
gerð mörg forvarnarmyndbönd
um akstur á vegum við ýmsar
aðstæður og sýnt í sjónvarpi, en
einhvern veginn finnst mér að það
mætti líka huga að dráttarvélum,
fjórhjólum, vögnum og ýmsum
tækjum sem hengd eru aftan
í ökutæki. Hugsanlega væri
hægt að tvinna þetta saman við
skyndihjálparnámskeið sem gæti
verið tekjulind fyrir björgunarsveitir
og búnaðarfélög.
ÖRYGGI – HEILSA – UMHVERFI
KROSSGÁTA Bændablaðsins
Lausn á krossgátu í síðasta blaði
Hjörtur L. Jónsson
liklegur@internet.is
Bænda
Smáauglýsingar 56-30-300
BÓN-
BJARGIR SPRUNGA ÝFI RISTA ÚTKLJÁ UMBER
LNAUÐ-
HYGGJU Ö G H Y G G J U HVERFAST
YHITA L J A FJANDANS Á R A N S
SHNEISA M Á TÆTT
ÞORA R I F I N
U KÆR
FJÖRUGUR N Á I N N PLANTA Ú
V KJÁNI
ÓNÁÐAR
ÁTT R A S K A R
MÆÐA
FARAR-
TÆKI D A S A
FORMALANGA
TÍ RÖÐ
SPJALL
N
E F N A SKYLDIR
ÞRÚTNUN A Á HEIÐUR Æ R A
SJÚK-
DÓMUR
DANGL M SUPPFYLLA
S L A B B NÖLDRA
SLIT T U Ð A KÆNU
FESTA B Á TKRAP
T Ó
NABBA
EIN-
DREGIN B Ó L U ÁVINNUR
SÍÐARI A F L A R STARTARILÍNA
U N S FISKUR
ÞJÓTA L Ú R A BEIÐNIR
HANDÓÐ B Æ N I RÞAR TIL
R GILDI
HANGA V Æ G I HRESS
GEÐ F R Í S K BETUR Æ
H L A Ð A
LÍKJA
EFTIR
UTAN S T Æ L A TVEIR EINS
STANSA S SSTAFLA
V A R A ÁSKORUN
ÁTT Á K A L L HLASS
TVEIR EINS Æ K IENDAST
E
L
F
A
I
N
SNERILL
D
S
A
N
FARANGUR
A
P
R
I
I
N
SKERI
K
L
L
J
A
Á
R
RVAFI
RÍKJA
H
Ö
FU
N
D
U
R
B
H
•
B
R
A
G
I@
TH
IS
.I
S
•
K
R
O
SS
G
A
TU
R
.G
A
TU
R
.N
ET
170
Slys tengd ökutækjum of algeng
HSA hefur gefið út bækling fyrir 65 ára og eldri um umgengni við nýjustu
stóru dráttarvélarnar.
Of fá fjórhjól eru með veltigrind á Íslandi og of oft
sjást ökumenn fjórhjóla án hjálms.
SALLI TÍMABILS NÆPA SEFA HLJÓÐFÆRI VESÆL
SKRÍN SNEPLA
LYGN NAUTNA-
LYF
KVK NAFN
FARMUR
SNJÁLDUR
VÍSA
ÁRSTÍÐ
BÖÐLAST
EYÐA
DÓM-
GREIND
Í RÖÐ
ELDI
TVEIR EINS
ROSA
DETTASNEIÐA
Í RÖÐ
MÁLMUR
TVÍHLJÓÐI
FORMA
BYLGJAST BALARÞÓ
EINÓMUR
FÁEINAR
UMSTANG
MÁLREIF
NIÐUR-
FELLING
SVEIMA
ÆMT
EFTIRSJÁ
HUGBOÐ
TVEIR
EINS
PLAN
LOKKAR
YRKJA
SVIPAN
RÁMUR
UNGUN
AFGANGUR
BLÓMI
SEPI
ÓSKIPU-
LAG
STIRÐ-
BUSI
EMJAN
HRÓPA
TRÉ
FLANDUR
SKART
TVEIR EINS
ILL
VARA
ATFERLI
SAM-
STÆÐALIPURÐ
HINDRAR
H
Ö
FU
N
D
U
R
B
H
•
B
R
A
G
I@
TH
IS
.I
S
•
K
R
O
SS
G
A
TU
R
.G
A
TU
R
.N
ET
171