Norræn jól : ársrit Norræna félagsins - 01.12.1944, Page 18

Norrænu félÖgin
tuttugu og fimm óra
Guðl. Rósinkranz
r
OGNIR hinnar fyrri heimsstyrjaldar, sameiginlegir örðugleikar og utanaðkom-
andi hættur þjöppuðu hinum friðsömu og frelsisunnandi Norðurlandaþjóðum
þéttar saman um sameiginleg hagsmunamál og hugsjónir en áður hafði átt sér
stað. Aðalviðfangsefni þessara ára var að halda þjóðunum utan við styrjöldina, og
það tókst. En upp úr því samstarfi, sem þá átti sér stað, óx síðan skilningurinn á
gildi traustrar samhyggðar og samvinnu þessara bræðraþjóða um utanríkis-, við-
skipta- og menningarmál. Enda jókst samstarf þessara þjóða með hverju ári á
fleiri og fleiri sviðum fram að yfirstandandi ófriði. Um hernaðarlega samvinnu
var þó ekki að ræða, enda fjarri þessum þjóðum að hugsa um hernað. Það var
eins og engum manni dytti í fullri alvöru í hug, að Norðurlandaþjóðirnar lentu í
stríði. Þær áttu ekki í neinum deilum við aðrar þjóðir, ásældust ekkert frá öðrum,
en undu glaðar við sitt. Þær gerðu sér það því ekki ljóst, að sá tími væri í nánd,
að hnefarétturinn yrði hinn ríkjandi réttur í heiminum.
En upp úr þessu samstarfi Norðurlandaþjóðanna, er hófst á fyrri stríðsár-
unum með hinni sameiginlegu hlutleysisyfirlýsingu þeirra í byrjun ófriðarins og
þriggja konunga fundinum í Málmey 1914, hófst hreyfing fyrir því víðs vegar á
Norðurlöndum að stofna félagsskap, sem starfaði í öllum Norðurlöndunum og
hefði það markmið, að auka gagnkvæma kynningu þessara þóða, efla vináttu
16