Leikhúsmál - 01.11.1963, Síða 95

Hann er búinn að dúsa í sama kampinum
í 40 ár.
MONSJUR (á írsku): Focail, Focaileile
voit.
HERMAÐUR: Nei, hvurt þó í hoppandi —
hann er bara nákvæmlega eins og gamli
höfuðsmaður okkar heima í kampinum.
Sama andlit, sama rödd. Sem ég er lif-
andi maður, þetta er hann!
MONSJUR: Sleachta — sleachta.
HERMAÐUR: Hvað er þetta annars —
fornírsk lafskássa ?
MONSJUR: Er hann hingað kominn til að
óvirða þá þjóðmenningu sem var orðin
gömul og gróin þegar á dögum hinna
fornu Grikkja?
HERMAÐUR: Sagði hann Grikkja? Ég
þekki Grikkja sem rekur matstofu heima
hjá mér í East End. Hann er reyndar
hálfgerður eiturbrasari og brillantínið lek-
ur stundum úr hausnum á honum yfir
steikina. En teið hjá honum er á heims-
mælikvarða og hann kann að rista brauð.
MONSJUR:. Rista brauð? Er það bolsje-
vismi ?
HERMAÐUR: Volsjelismi? Bismi vismi
vol.
PAT: Þetta er fyndni hinna ómenntuðu
Lundúnabúa, Sir, skrílmál.
MONSJUR: Hann hefur ekki einu sinni
vald á tungu sinnar eigin þjóðar.
PAT: Hann hefur ekki einu sinni vald á
sinni eigin tungu, Sir.
MONSJUR: Vantar alla menningarlega
undirstöðu, allar þjóðlegar erfðavenjur,
allt.
HERMAÐUR: Ég held nú síður. Þetta var
einmitt það, sem allt snerist um á mun-
aðarleysingjahælinu. Krikket, þjóðarstolt,
fair play — þeir ætluðu bókstaflega alveg
að drepa okkur með þessu.
MONSJUR: Þér hafið spilað krikket?
HERMAÐUR: Hvort ég hef. Hafið þér?
Finnst yður það skemmtilegt, Sir?
MONSJUR: Ekkert skemmtilegra.
HERMAÐUR: Ég get nú reyndar ekki sagt
að ég hafi gert neinar gloriur í því á mun-
aðarleysingjahælinu. Þeir vildu nefnilega
að við spiluðum á tvö mörk, en ég var
ekki vanur að spila nema á eitt mark
sem við strákamir heima í götunni krít-
uðum á húsvegg.
MONSJUR: Það er ekki krikket, drengur
minn.
HERMAÐUR: Jú, datt mér ekki í hug. Þér
eruð sko einn af þessum ekta krikket-
mönnum, Sir, en ég er aftur á móti allur
í fótboltanum og þarna höfum við sem sé
kynþáttafarganið yðar í allri sinni dýrð.
MONSJUR: Já, krikket, krikket. Skrítið
hvernig þetta ósiðaða ungmenni hefur
vakið hjá manni hálfgerðar minningar
frá löngu liðnum sumrum. Sæktu pían-
istann, Patrekur. Og ofurlitla hressingu.
(Ropeen færir honum te).
Te, þakka yður fyrir, væna. Tvo mola.
(Hann syngur “The Captains and the
Kings“, Á með súpu allir kúliverað te
upp á enskan máta).
Það er ekkert unaðslegra
en að iðka krikketleik,
þegar blessuð sólin brosir
gegnum brezkan kolareyk
sem dregur dularmyndir
yfir dali, fjöll og holt.
Slíkt upp í okkur kyndir
okkar enska þjóðarstolt.
Slíkt upp í okkur kyndir
okkar enska þjóðarstolt.
Enskar krásir helzt vér kjósum,
af þeim kraftur vex og þor,
og af svörtum HP-sósum
sprettur sálarstyrkur vor,
og mjög er marmelaði
fyrir meltinguna holt;
:,: en bezt af öll’ er beikon,
okkar brezka þjóðarstolt. :,:
Og við elskum okkar konur
samkvæmt enskum skikk og sið,
því í þeirra ástarörmum
brestur aldrei jafnvægið,
þar hvorki heitt né kalt er,
aðeins hæfilega volgt.
:,: Já, betr’ en annað allt er
okkar enska þjóðahstolt. :,:
Okkar gleði aldrei gróf er,
heldur göfug, hrein og fín
eins og björgin björt hjá Dover
þegar bleikur máninn skín.
Og þó að ýmsir okkar
hafi í sig miklu hvolft,
:,: við verðum aldrei útúr;
það er okkar þjóðarstolt. :,:
Okkar hugsjón hæst og venja
er að heyja réttlát stríð
jafnt á Kýpur sem í Kenja
móti kenjafullum lýð.
Og þrjóta þar við hengjum
eftir þörfum holt og bolt,
:,: svo enginn efast lengur
um vort enska þjóðarstolt. :,:
Já, við áttum ótal hetjur
þær sem unnu fjarlæg lönd,
og við hengdum á þær orður
jafnt í axl’ og sokkabönd.
Þótt enska ljónið okkar
hafi ekki fagran skolt,
:,: það er samt ljónið okkar
og vort enska þjóðarstolt. :,:
(Offiserinn kemur inn. Teresa felur sig
undir rúminu).
PAT: Og þar með er dagskráinni lokið.
OFFISER: Pat. Drífið þennan gamla ídjót
út héðan. Vörður!
SJÁLFBOÐALIÐI: Sir!
OFFISER: Það á engum að hleypa hingað
inn, skilurðu það? ENGUM!
SJÁLFBOÐALIÐI: Já, Sir. Mætti ég biðja
um leyfi til að skreppa frá eitt andartak,
mér —
OFFISER: Nei!
SJÁLFBOÐALIÐI: Aðeins tvær mínútur,
Sir.
OFFISER: Kemur ekki til nokkurra mála!
Þetta herbergi er orðið eins og kanínubúr
þar sem hver ryðst um annan þveran.
(Sjálfboðaliðinn skjögrar burt).
MONSJUR: Er það sem mér sýnist, ungi
maðurinn frá aðalstöðvunum ?
OFFISER: Já, það er ég. Og þér sem gam-
all hermaður, munuð skilja nauðsyn þess
að halda hér uppi svolitlum aga.
MONSJUR: Rétt. Ekki veitir af.
OFFISER: Og þá vildi ég gjaman fá að
vita hvað þér voruð að gera hér.
MONSJUR: Ég var að yfirheyra fangann.
OFFISER. Ég verð því miður að biðja
yður að halda yður utan dyra framvegis.
MONSJUR: Og ég verð að biðja yður að
gleyma ekki hver staða mín er. Ég veit
það vel, höfuðsmaður, að það getur reynt
á taugakerfi manna þegar mikil átök
eru framundan, — en þér þurfið samt
ekki að haga yður við mig eins og ég sé
brezkur imperialisti. Þú veizt hvar mig
er að finna, Patrekur. (Skálmar burt).
PAT: Vissulega, hr. hershöfðingi.
MONSJUR: Um að gera að bera höfuðið
hátt, sonur sæll. (Fer).
HERMAÐUR: Takk fyrir innlitið, Sir.
OFFISER: Jæja, nú er nóg komið af þess-
um fíflalátum. Eg mun sjálfur rannsaka
herbergið.
PAT: Já, Sir.
(Hann sezt á rúmið og Teresa rekur upp
skræk. Pat hóstar).
HERMAÐUR: Heyrðu gamli! Má ég spyrja
hvað meiningin er að gera við mig?
OFFISER: Haltu þér bara saman og þá
verður ekkert gert við þig. Nokkuð sem
þig vantar?
HERMAÐUR: já Sir.
OFFISER: Olræt. Þér takið þá við stjórn-
inni hérna, Patrekur. Ég þarf að skreppa
og athuga hvort ekki er allt í lagi með
verðina hér útifyrir.
PAT: Já. Það veitir ekki af að húsið sé
undir svo pottþéttum verði að hvergi
leki!
OFFISER: Af hverju?
PAT: Hann ætlar að fara að rigna.
OFFISER: Ég kann ekki að meta svona
fyndni, þér fyrirgefið.
(Offiser fer. Pat gengur út fyrir, tekur
sér stöðu við dyrnar).
HERMAÐUR (gægist undir rúmið): Það
er allt í lagi núna. Komdu.
TERESA: Nei, hann gæti séð mig.
HERMAÐUR: Hann er farinn og það er
langt þangað til hann kemur aftur.
Komdu og seztu hérna hjá mér og segðu
mér sögu. írar eru svo klárir að segja
sögur, er það ekki?
TERESA: Sumir þeirra kannski — ekki
ég. Ég kann engar sögur.
93