Tímarit lögfræðinga - 01.06.2005, Page 36

refsingu, sem láta það viðgangast, að undirmenn þeirra t.d. noti þau rúm í fari, sem þeir
hafa umsjón með, til þess að geyma smyglvarning og jafnvel útbúa þar sérstaka felu-
staði. Sams konar ákvæði er í norsku tollalögunum.“
Í skýringum við 4. mgr. 60. gr. frumvarpsins, en það ákvæði var sama efnis og 4. mgr.
123. gr. tollalaga nr. 55/1987, sagði á hinn bóginn svo: „Í síðustu málsgrein greinar-
innar er lögð áhersla á ábyrgð eiganda vöru, og ef hann finnst ekki, þá á stjórnanda
farartækis.“
Sá annmarki er á athugasemdum með frumvarpi því, er síðar varð að lögum nr.
59/1969, að þar hafa væntanlega víxlast skýringar með 3. mgr. og 4. mgr. 60. gr. Voru
þessar misvísandi skýringar ekki leiðréttar í frumvarpi því, er síðar varð að tolla-
lögum nr. 55/1987. Hvergi kemur heldur berum orðum fram í athugasemdunum að
stjórnandi fars beri hlutlæga ábyrgð á broti ef eigandi finnst ekki eða að refsiábyrgð
hans sé reist á öðrum grundvelli en annarra.
Með vísan til þess, sem að framan segir, verður ekki talið að 3. mgr. 123. gr. tolla-
laga feli í sér nægilega skýra refsiheimild til þess að heimilt sé að sakfella ákærða
fyrir tollalagabrot, sem ekkert liggur fyrir um að hann hafi átt hlut að. Ber því að
sýkna hann af kröfum ákæruvaldsins í máli þessu.
Í dómi Hæstaréttar 3. apríl 2003, nr. 449/2002, (arnarvarp í Miðhúsaeyjum)
var A gefið að sök að hafa haustið 2002 farið annars vegar í hólmann Arnar-
stapa, sem er í landi jarðarinnar Miðhúsa í Reykhólahreppi, og rekið þar niður
við hreiðurstað arnar þrjá mannhæðarháa staura og hins vegar í Hrísey í landi
sömu jarðar og sett þar fjórar tréfjalir yfir syllu við hreiðurstað arnar nyrst í eyj-
unni. Einnig var A gefið að sök að hafa sumarið 2001 farið annars vegar í fyrr-
greindan hólma, komið þar fyrir tveimur þrífótum úr timbri við hreiðurstað
arnar og hins vegar í Hrísey þar sem hann hafi reist háa stöng með flaggi við
hreiðurstað arnar á syllu nyrst á eyjunni. Í ákæru var m.a. vísað til 1. mgr., sbr.
2. mgr. 6. gr., sbr. 19. gr. laga nr. 64/1994 um vernd, friðun og veiðar á villtum
fuglum og villtum spendýrum. Héraðsdómur sakfelldi ákærða A fyrir brot á
lögum nr. 64/1994 samkvæmt ákæru. Í dómi Hæstaréttar sagði eftirfarandi um
ætluð brot ákærða gegn ákvæðum laga nr. 64/1994:
Fram kemur í skýrslu Ævars Petersen, fuglafræðings hjá Náttúrufræðistofnun, 21.
maí 1999, sem að nokkru var rakin í héraðsdómi, að ernir hafi orpið nokkuð samfellt
í Miðhúsaeyjum frá árinu 1959, oftast í Arnarstapa, sem sé mikilvægasti varpstaður
í eyjunum, en einnig alloft í Hrísey. Eitt arnaróðal sé í Miðhúsaeyjum og hafi verið
lengi. Verpi ernir sitt á hvað í Arnarstapa, Hrísey og Tóbakshólma. Miðhúsaeyjar séu
vel þekkt arnarsvæði og þótt ernir hafi ekki orpið nýlega í Arnarstapa hafi ummerki
um þá fundist síðast í maí 1999. Arnarstapi sé gamalgróið, hefðbundið arnarsetur.
Geti ernir notað sama hreiðurstaðinn áratugum, jafnvel öldum saman, en þeir skipti
um setur með óreglulegu millibili. Er nánar getið í skýrslunni um skráð arnarvarp
annars vegar í Arnarstapa á árunum 1959 til 1999 og hins vegar í landi Miðhúsa í
heild frá árinu 1990 til 1999. Kemur þar fram að ernir hafi orpið þar nokkuð samfellt
frá árinu 1959, oftast í Arnarstapa, en síðast sé vitað um arnarvarp þar á árinu 1997.
Ráða má af framangreindri skráningu að á þessum árum hafi fáeinir ungar komist
36