Fréttablaðið - 04.03.2023, Blaðsíða 10

Það þurfti tvær flug-
vélar til að flytja beina-
grindina til London.
Líkan af stærstu risaeðlu
heims verður til sýnis í Evr­
ópu í fyrsta sinn á þessu ári.
Sýnisgripurinn var búinn til
úr sex mismunandi risaeðlum
sem gengu um í Argentínu
fyrir 100 milljón árum síðan.
helgisteinar@frettabladid.is
Bretland Í lok mánaðarins mun
stærsta landdýr sem vitað er um að
hafi gengið á jörðinni prýða Nátt­
úruminjasafnið í London. Eftirlík­
ing af risaeðlunni verður á safninu
út árið og er þetta í fyrsta sinn sem
hún verður til sýnis í Evrópu.
Um er að ræða risaeðlu sem ber
latneska heitið Patagotitan may­
orum og er graseðla frá fyrri hluta
krítartímans. Hún lifði fyrir rúm­
lega 100 milljón árum á svæði sem
við þekkjum í dag sem hluta af Arg­
entínu.
Stærð eðlunnar á sér enga hlið­
stæðu í heiminum en risaeðlan
var 37 metrar að lengd og 57 tonn
að þyngd. Með öðrum orðum var
lengd hennar á við eina Airbus
A320 f lugvél og vó eðlan meira en
átta afrískir fílar samanlagt.
Eftirlíkingin samanstendur af
200 mismunandi beinum úr sex
risaeðlum sem fundust í Argentínu
og þurfti tvær f lugvélar til að f lytja
beinagrindina til London.
Það var búgarðseigandi í Patag­
óníu sem var fyrstur til að upp­
götva leifar af risaeðlunni árið
2010 þegar hann rakst á risastórt
lærbein sem stóð upp úr jörðinni.
Næstu árin fundu vísindamenn
enn f leiri bein á svæðinu og á end­
anum náðist að grafa upp 200 bein.
Argentínska safnið Museo Pale­
ontológico Egido Feruglio, sem
staðsett er í Trelew í Patagóníu, sá
svo um að púsla líkaninu saman. n
Stærsta graseðla fyrr og
síðar heimsækir London
Stærsta risaeðla heims
E irlíking af stærsta þekkta landdýri
sem lifað hefur á jörðinni verður til
sýnis á Náttúruminjasafninu í London.
PATAGOTITAN MAYORUM
Graseðla frá fyrri hluta
krítartímans. Lifði í Argentínu
fyrir 101 milljón ára síðan.
Afsteypan: E irlíking úr tre‹agleri.
Saman sett af 200 beinum úr
sex risaeðlum sem grafnar
voru upp í Patagóníu
árið 2014.
Heimildir: NHM, BBC,
Museo Paleontologico Egidio Feruglio Myndir: Getty Images, Academia Nacional de Ciencias © GRAPHIC NEWS
2,4 metra langur
lærleggur.
Samanborið
við grameðlu,
afrískan fíl og mann.
Egg: Rúmlega 20 sentímetrar að
þvermáli – minni en fótbolti.
Kvendýrin urpu allt
40 eggjum í einu.
Lengd: 37 metrar.
Þyngd: 57 tonn,
á við átta afríska fíla.
Melting:
Tók rúmlega
tíu daga að
melta fæðu.
Öndun: Andaði með
aðstoð lo sekkja e ir
endilöngum skrokknum.Framdrif:
A urfótavöðvar
tengdir við halann
hjálpuðu eðlunni að ganga.
Hjarta: 1,8 metrar að
ummáli og vó 230 kíló.
Dældi 90 lítrum af
blóði við hvert slag á
§mm sekúndna fresti.
Langur háls:
Eðlan gat teygt sig
upp í há tré e ir fæðu.
Patagónía
Beinin:
Gisin bein
drógu úr
þyngd
skrokks.
Hali: E irlíking sýnir
bitsár við hryggjarlið
sem talið er vera
e ir Tyrannotitan-
kjöteðlu.
Læri: Dýrið
var gleiðfætt
til að styðja
við þyngdina.
Risaeðlan var jafnlöng og Airbus A320 flugvél og vó 57 tonn.
FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
10 fréttir FRÉTTABLAÐIÐ 4. mARs 2023
LAUGArDAGUr