Skírnir - 01.09.2008, Blaðsíða 75

SKÍRNIR
UM LEIKHÚSMANNINN KAMBAN
349
andrúmslofti stríðsáranna; að minnsta kosti lét önnur aðalleik-
kona leikhússins mjög vel af samstarfinu við Kamban.103 Jafnaug-
ljóst er þó, að Kamban sem leikstjóri er ekki í hópi þeirra sem
móta danskt leikhúslíf á fjórða áratugnum.
Aðeins ein af þessum sýningum Kambans virðist hafa „fallið"
eins og það er kallað þegar aðsókn bregst. Nú loks komu 0rke-
nens Stjerner eða Öræfastjörnur upp um síðir, í lok nóvember
1931, og urðu sýningar aðeins fimm. Áður hefur verið vitnað til
þess, að Frederik Schyberg taldi bæði sýningu og leik hafa mis-
heppnast104 og fleiri gagnrýnendur voru sama sinnis.105
Einar Christiansen minnist þessara kreppuára í endurminn-
ingum sínum. Honum hefur oft verið lagt til lasts að hann hafnaði
Orðinu (Ordet) eftir Kaj Munk sem í staðinn gekk sigurgöngu
sína á Friðriksbergi hjá Betty Nansen. Frumsýningin þar var í
september 1932 og sýningar urðu á annað hundrað.106 En árið
áður hafði Kaj Munk unnið sigur á Konunglega leikhúsinu með
leikritinu Cant. Christiansen viðurkenndi að þetta leikár, 1932-33,
hefði ekki verið eins sterkt og árið áður, en að sínu viti stæði
sýningin á Galdra-Lofti upp úr sem merkilegust og minnnisstæð-
ust.107 Ekki var Kamban þó valinn til að leikstýra þeirri sýningu
heldur var það Svend Methling sem setti leikinn upp þessu sinni,
frá hinum þýsku yfirboðurum útvarpsins. Sjá ennfremur Ásgeir Guðmunds-
son, Berlínarblús, bls. 205-209 og 235.
103 Sjá Clara Pontoppidan, Eet Liv — mange Liv II, bls. 72 (um frú Bianchi í
Grandezza).
104 Sbr. Dagens Nyheder, 1. janúar 1932.
105 Sjá til dæmis Svend Borberg, „Det kongelige Teater 1914-1936“, Danmark i
Fest og GUde VI, Kobenhavn 1936, bls. 179. Borberg segir þar: „Hans [þ.e.
Kambans] 0rkenens Stjerner“ opfortes der i Doppeltscene-tiden, men i en
usikker Opsætning og svag Udforelse, og er ogsaa mere episk lost end drama-
tisk fasttomret. Hans „Skalholt" havde til Gengæld stor Monumentalitet".
„Öræfastjörnur hans voru settar upp þar á þeim árum þegar Konunglega var
með tvö svið, en í óöruggri uppsetningu og slælega leikinni, og er auk þess
lausbundið og epískt fremur en dramatískt og hnitmiðað. „Skálholt“ hans var
aftur á móti mjög stórt i broti."
106 Sjá t.d. Robert Neiiendam, Forlystelsernes Allé, bls. 112-115. Sjá ennfremur
Einar Christiansen, Det kgl. Teaters Skæbneaar 1931-35, Kobenhavn 1935,
bls. 41.
107 „Tydeligst og betydeligst staar i min Erindring Opforelsen af Sigurjónssons
„0nsket““. Einar Christiansen, Det kgl. Teaters Skabneaar 1931-35, bls. 46.