Skírnir - 01.09.2008, Blaðsíða 250

524
GUNNAR J. ÁRNASON
SKÍRNIR
úti á jaðri samfélagsins án þess að gegna neinu öðru hlutverki en því
að viðhalda eigin mýtu, sem hrópandi í eyðimörkinni.
í grófum dráttum eru þetta þær þrjár vígstöður sem listamenn
hafa tekið til að bregðast við spurningunni um það hverju listin
geti fengið áorkað og hvaða mögulegu leiðir sé um að velja. Engin
þeirra er án vandkvæða. Ef reynt er að setja verk Hlyns í þetta
samhengi er ljóst að þau falla ekki undir boðskapslist, því þeim er
ekki ætlað koma á framfæri pólitískum, siðferðilegum eða sam-
félagslegum boðskap í því skyni að fá áhorfandann á sitt band. Það
er heldur ekki hægt að lýsa verkum Hlyns sem módernískum í
þeim skilningi sem hér var lýst. Þau eiga meiri samleið með fram-
úrstefnulist 20. aldar, þó með vissum fyrirvara. Hlynur beitir
ýmsum þeim aðferðum sem eiga sér fyrirmyndir í framúrstefnu-
list, en í öðrum tilgangi.
í verkum Hlyns, eins og í verkum annarra listamanna sem ég
vildi bera hann saman við, má greina ákveðna viðleitni til að færa
athyglina frá sambandinu milli listamanns og listaverks, þessum
gjörning listamannsins sem endar í ákveðinni afurð sem verður
viðfang athygli og túlkunar, yfir á þau samskipti sem skapast milli
listamanns og almennings, hvort sem við köllum þá áhorfendur,
sýningargesti eða aðra þá sem komast í snertingu við listaverkið.
Og þegar talað er um listaverkið í þessu samhengi þá er það yfir-
leitt einhvers konar atburður sem felur í sér samskipti við fólk og
verður til við einhverjar aðstæður sem listamaðurinn skapar, eða er
útkoman úr ferli sem fólk tekur þátt í. Til aðgreiningar frá framúr-
stefnu, og birtingarmyndum hennar eins og ný-konseptlistinni,
sem Hlynur tilheyrir ef til vill, þá getum við kallað þetta þátttöku-
list.(>
Það má lýsa þátttökulist svo að hún sé tilraun til að skapa
ramma þar sem hægt er að kanna mynstur í mannlegum samskipt-
um á svipaðan hátt og myndflöturinn var rammi sem afmarkaði
tilraunir listamanna til að kanna innbyrðis tengsl forma og lita.
Hvort þátttökulist er afbrigði af framúrstefnulist eða hvort hún er
6 Hliðstæðar hugmyndir koma fram í ritgerðarsafni franska fræðimannsins og
safnstjórans Nicolas Bourriaud, Relational Aesthetics, Paris, 2002.