Úrval - 01.08.1949, Page 45

CSreínarhöfundur er brezkur blaðamaffur, sem
'í valcii sjö ár x Moskva og ferffazt hefur aff
uncianförnu um löndin austan „járntjaldsins“.
Frá Tékkóslóvakíu.
Grein úr „New Statesman and Nation“,
eftir Alexander Werth.
EGAR blaðamenn í Vestur-
Evrópu tala og skrifa um
„aiþýðulýðveldin", er algengt að
þeir séu vægir í dómum sínum
um Pólland, en harðir í dómum
um Tékkóslóvakíu. Þessi mis-
munandi afstaða á sér, að ég
hygg, tvær orsakir. Önnur er
sú, að Pólland hefur aldrei ver-
ið lýðræðisland í vesturevrópsk-
um skilningi, og að sjá eina al-
ræðisstjórn taka við af annarri
er ekki eins slæmt og að sjá
land Benesar og Masaryks und-
ir stjórn kommúnistaflokksins.
Auk þess var alræðið í Tékkó-
slóvakíu stofnsett með skjótari
hætti en í Póllandi, þar sem Mi-
kolajczyk, málsvari hins vest-
ræna lýðræðis, var lítið annað
en skrautmynd á stríðsárunum
í London. Hin orsökin er — mat-
ur. Ferðamaðurinn fær ágætan
mat í Varsjá, en afleitan í Prag
— miklu verri en t. d. í London.
Skömmtunarmiðum þarf að
skila fyrir næstum öllu matar-
kyns. Raunverulega eru þó lífs-
kjör almennings enn allmiklu
betri í Tékkóslóvakíu en Pól-
landi.
Ég er búinn að vera í Prag
í marga mánuði, og það er alls
ekki svo slæmt. Með því er ekki
sagt, að ekki skeði þar margt
illt og ömurlegt. Þúsundir kaup-
manna hafa misst atvinnuna.
Lögfræðingar verða annað
hvort að þjóna ríkinu eða svelta.
Ýmsir rithöfundar, blaðamenn
og listamenn hafa orðið fyrir
barðinu á ,,hreinsuninni“, eða
geta ekki sannfæringar sinnar
vegna unnið með stjórninni.
Tékknesku blöðin telja það
borgaralega dyggt að njósna um
nágranna og vini. Að minnsta
kosti fimm þúsund stúdentum
hefur verið vikið úr háskólum
og tekniskum skólum — ekki
aðeins af því að þeir voru and-
stæðingar hinnar nýju stjórn-