Úrval - 01.08.1949, Síða 104

102
13RVAL
nógu þykkt til að hægt væri að
synda í því — ef maður hefði
haft þrek til þess.
„Það er ekki beinlínis nota-
legt hérna neðst niðri,“ sagði
leiðsögumaðurinn, ,,en „gullið er
þar sem þú finnur það“, eins og
máltækið segir.“
„Segið mér eins og er,“ sagði
ég. „Er hægt að fá menn til
að vinna hér þvingunarlaust f yr-
ir 3 krónur á dag?“
„Svertingja," sagði leiðsögu-
maðurinn. „Og ná nokkurrar
þvingunar.“
„Og átta tímar eru ekki lang-
ur vinnutími,“ sagði Brooks
glaðlega. En ein mínúta var
of langur tími, klukkustund
hreinasta martröð og átta tímar
ofar öllum sltilningi.
Við fórum inn í rúmgóðan helli.
Og þar sáum við loks merki um
líf: um tvo tugi verkamanna
að vinnu með haka og skóflur.
Athygli f erðamannsins var beint
að einum veggnum — að ein-
hverju sem leiðsögumaðurinn
beindi vasaljósi sínu að, græn-
leitu lagi, þverhandarþykku,
sem geymdi í sér hið dýrmæta
gull. Það var furðulegt, að hægt
skyldi vera að fylgja því gegn-
um jarðlögin — eins og háræð
í fílsskrokki.
„Þarna er það,“ sagði leíð-
sögumaðurinn. „Þetta er efnið
sem við sækjumst eftir. Og við
þurfum að brjóta niður býsna
mikið af bergi til að ná því.“
Við fórum upp á yfirborð
jarðar í tveim áföngum — beint
upp, en engar krókaleiðir. Þegar
við höfðum þvegið okkur og
skipt um föt, var okkur ekið
í íbúðarhverfi verkamannanna.
Það var tvær eða þrjár ekrur
að flatarmáli og á jaðri þess
stóðu lítil, kassalaga múrsteins-
hús í röðum.
Við gengum að opnum dyr-
um eins hússins. Inni fyrir var
aðeins eitt herbergi, tæpir fimm
metrar á hlið. Frammi við dyrn-
ar var lítill járnofn. Meðfram
öllum veggjum voru rúmfleti,
hvert upp af öðru, alveg upp
undir loft. Ég taldi 24, en mér
kann að hafa mistalizt, því að
það var erfitt að telja þau. Her-
bergið var þrifalegt og allt í
hernaðarlegri röð og reglu, og
minnti á herskála. íbúarnir voru
heima, sumir lágu eða sátu á
fletum sínum, en aðrir stóðu
eins og nýliðar í návist liðsfor-
ingja, vandræðalegir og í hálf-
gerðri óvissu um hvað þeir ættu
að gera.
Okkur var sagt, að knatt-