Úrval - 01.11.1954, Qupperneq 80

78
ÚR VAL
herberginu sat Alekhine í stól
sínum — rólegur eins og hann
svæfi, en í öðru munnvikinu var
dálítil froða. Hjartaslag hafði
bundið enda á ííf hins mikla
skákmeistara.
Arftaki Alekhines, Hollend-
ingurinn Max Euwe, er gjör-
ólíkur honum. Hann hefur
aldrei gert skákina að hjáguði
sínum, en starfað alla tíð sem
kennari og síðar skólastjóri.
Hann hefur, eins og Anderssen,
aðeins helgað skákinni tóm-
stundir sínar og orðið að mæta
til keppni án þeirrar þjálfunar
og undirbúnings, sem aðrir hafa
getað fórnað tíma í. Það er ekki
sá ævintýraljómi yfir Euwe, sem
stafar frá öðrum stórmeistur-
um skáksögunnar, en hann er
ef til vill mannlegastur og heil-
brigðastur þeirra allra. Hann er
hávaxinn, líkamlega þjálfaður,
góður sundmaður og hnefaleik-
ari, hefur flugmannspróf og er
doktor í stærðfræði, kvæntur og
þriggja barna faðir. I framkomu
er hann einkar aðalaðandi,
menntaður og víðsýnn og nýt-
ur mikils álits allra sem þekkja
hann. Af vinnuafköstum hans
fara hinar ótrúlegustu sögur.
Eftir hann liggja þúsundir
blaðagreina og margar kennslu-
bækur í skák.
Euwe kom til Islands árið
1948 og dvaldi hér í hálfan
mánuð. Tefldi hann m. a. á
skákmóti við 5 beztu skákmenn
landsins. Euwe vann keppnina
með 3l/> vinning (gerði tvö jafn-
tefli), næstir voru Ásmundur
Guðmundsson og Guðmundur
Pálmason með 3 vinninga
hvor.
Hann varð Hollandsmeistari
1921 og seinna alþjóðlegur
stórmeistari. Sigurinn yfir
Alekhine var hátindur á skák-
ferli Euwe. Síðan hafa skipts
á sigrar og ósigrar, en Euwe
er enn í hópi fremstu skák-
manna heimsins. Eftir lát Alek-
hines varð Rússinn Botvinnik
heimsmeistari og er það enn.
Skákin á sér árþúsunda sögu,
en það er ekki fyrr en á síð-
ustu öld, að hún varð almenn-
ingseign, og nú stunda hana
milljónir manna um allan heim.
Allir sem hafa yndi af að tefla
í tómstundum sínum standa í
þakkai’skuld við hina miklu
meistara, sem hér hefur verið
sagt frá. Það gjald sem skák-
snillingarnir hafa orðið að
greiða fyrir ástríðu sína hef-
ur oft verið hátt. En þeir hafa
látið eftir sig arf, sem við
ávöxtum í hvert skipti sem við
setjumst við skákborðið til þess
að reyna kraftana í hinu æva-
forna spili, sem á svo margan
hátt endurspeglar lífið sjálft,
baráttu þess, sigra og ósigra.