Heimili og skóli - 01.03.1975, Blaðsíða 9

legri fræðslu sem til þess er ætluð að hjálpa
einstaklingum og liópum að njóta frístund-
anna, gera þær að sönnum ávinningi en ekki
hefndargjöf eins og sumstaðar virðist vera,
að menn fyndu ráð til að gera tómstundirn-
ar að tíma sköpunar og lífsnautnar, en ekki
tíma lífsleiða, sem kallaði fram þrá og
þörf að drepa tímann.“
Astæður þessar varpa m. a. nokkuð skýru
Ijósi á þau sjónarmið nefndarmanna, sem
fram koma í 1. lagagrein frumvarpsins um
fullorðinsfræðslu.
En þar segir svo um markmið fullorðins-
fræðslu:
„Fullorðinsfræðsla hefur að markmiði
að skapa öllum skilyrði til þroska bæði sem
einstaklingum og samfélagsþegnum. Full-
orðinsfræðsla er annar þáttur í menntakerfi
þjóðarinnar, œvimenntun, og er hún jafn-
rétthá hinum þættinum, hinu lögbundna
skólakerfi, frummenntuninni.
Fullorðinsfræðsla getur verið með
þrennu móti:
a) Skólanám, hliðstæða fnimmenntunar-
innar.
b) Starfsnám, viðbótarmenntun, endur-
menntun og ummenntun í tengslum við
atvinnulífið í víðtækustu merkingu.
c) Frjálst nám og frístundamenntun til
þekkingar og menningarauka.“
Ekki er að efa, að ýmsum kann að þykja
fullhátt siglt, þar sem í greininni er talað
um jafnan rétt hinna tveggja þátta ævi-
menntunar, þ. e. fullorðinsfræðslunnar og
frummenntunarinnar og sú spurning hlýtur
óhjákvæmilega að vakna: Hvað kostar þetta
allt saman?
I ítarlegri greinargerð og skýringum sem
fylgja frumvarpinu gerir nefndin m. a.
grein fyrir þeim viðhorfum sem fram koma
í markmiðsgreininni og segir:
„Með áherslu á hinn jafna rétt er á þessu
stigi átt við tvennt öðru fremur:
a) Nám það og fræðsla, sem stundað er og
veitt á grundvelli laga um fullorðins-
fræðslu, skal á allan hátt metið jafngilt
því námi og þeirri fræðslu, sem stund-
uð er og veitt á grundvelli laga um
frumfræðslu. Skal vera hægt að sýna
fram á með námsmati og prófum að
um hliðstæðu sé að ræða.
b) Um er að ræða hiklausa stefnuyfirlýs-
ingu þess efnis að engu minni rækt verði
við það lögð að byggja upp, þróa og
efla fullorðinsfræðsluþáttinn en frum-
fræðsluþáttinn. Ætlunin skal ekki vera
að gera fullorðinsfræðsluþáttinn að
hornreku í menntakerfi þjóðarinnar, til
dæmis með því að líta á þann þátt sem
uppfyliingarþátt og viðauka við frum-
fræðsluþáttinn, en hafna sérstöðu hans
og sjálfstæðu gildi. Á hinu síðast nefnda
er mikil hætta og þarf naumast að fara
um hana fleiri orðum.“
Að vísu er hér ekki fjallað beinum orð-
um um kostnaðarhlið framkvæmdanna, en
augljóst er að nefndarmenn líta svo á að
þessi skipan komist ekki á í einum áfanga
heldur verði um þróun að ræða, háða fjár-
framlagi hverju sinni (sbr. grein Sigríðar
Thorlaeius hér í blaðinu).
I síðari málsgrein 1. greinar frumvarps-
ins er gert ráð fyrir að greina megi full-
orðinsfræðsluna í þrjá flokka. í skýringum
þar við segir svo:
„Er svo kveðið á að fullorðinsfræðslan
geti verið skólanám ætlað fullorðnum, þ. e.
þeim, sem horfið hafa að störfum í atvinnu-
lífinu um nokkurt skeið, skal það skólanám
HEIMILI OG SKÓLI
3