Heimili og skóli - 01.03.1975, Page 18

um upplifað algera umturnun og stóðu
framandi og ráðvilltir í róti nýs tíma. Aldr-
ei höfðu jafnmargir skynjað firringuna,
sem svo er kölluð, rótleysið, finna sig í
hringiðu framandi lífs, fyrirbæra og nýrra
tjáningarforma. — Þannig urðu á hinni
fyrstu ráðstefnu í Helsingpr greindir þrír
veigamiklir þættir fullorðinsfræðslunnar: I
fyrsta lagi að skapa fullorðnum ný tæki-
færi að öðlast þá menntun og þjálfun, sem
þeir einhverra orsaka vegna höfðu farið á
mis við áður eða e. t. v. skynjuðu fyrst síð-
ar á ævinni að þeir höfðu þörf fyrir eða
sérstakan áhuga á. I öðru lagi að tryggja
öllum þjóðfélagsþegnum sameiginlegan
menningargrundvöll er kæmi í veg fyrir
misrétti og órétti, kæmi í veg fyrir það, sem
síðar hefur verið nefnt félagslegt og menn-
ingarlegt ólæsi, en hugtakið ólæsi hefur
reyndar orðið harla áhrifamikið tískuhug-
tak, notað í hinum margvíslegustu blæbrigð-
um. — í þriðja og síðasta lagi að hamla
gegn því að böl tilgangsleysis og vonbrigða
gripi um sig og yrði að sjúklegri þrá til að
gefast upp eða gefa sig á vald andfélags-
legum fyrirbærum eða skapaði flóttahneigð
er menn teldu til einskis að vinna, lífið og
tilveran í senn óskiljanleg, án takmarks og
tilgangs.
Á hinni fyrstu ráðstefnu í Helsingpr árið
1949 mættu 79 þátttakendur frá 25 löndum.
Af þeim voru 54 frá 14 löndum Vestur-
Evrópu, aðeins 4 mættu frá Asíu, 1 aðeins
frá Suður-Ameríku, og eina Afríkuríkið,
sem fulltrúa átti á ráðstefnunni, var Egypta-
land. Heitið sem ráðstefnunni var valið var
aðeins „Fullorðinsfrœðsla.“ „Adult Edu-
cation.“ Hér skyldi um könnun að ræða
fyrst og fremst, komið saman að bera sam-
an bækurnar. — Það var almennt viðhorf
á ráðstefnunni, að fullorðinsfræðsla væri
viðbótar- og uppbótaþáttur, í rauninni
hvorki sérlega stór í sniðum eða þyrfti hlut-
ur hans að vera tiltakanlega mikill eða hafa
í för með sér fjárframlög er nokkru næmu.
Það var ekki óalgeng skoðun meðal full-
trúanna að fela mætti fullorðinsfræðsluna
svo til eingöngu félagssamtökum, sem til
væru, en opinber afskipti þyrftu ekki að
vera mikil.
3. RÁÐSTEFNA í MONTREAL
ÁRIÐ 1960
Næsta ráðstefna á vegum Unesco um
fullorðinsfræðslu var haldin í Montreal í
Kanada árið 1960. Á þeirri ráðstefnu mættu
112 fulltrúar frá 51 landi. Þá átti Afríka
þar 9 fulltrúa, Asía 17, Suður-Ameríka 19
og frá Arabalöndunum voru mættir 6 full-
trúar. Þannig hafði hinn svokallaði þriðji
heimur eða þróunarlöndin komið til sög-
unnar. Auk þess áttu 46 alþjóðlegar stofn-
anir áheyrnarfulltrúa á ráðstefnunni. Nú
voru Ráðstjórnarríkin einnig með og full-
trúar frá þrem öðrum ríkjum Austur-
Evrópu.
Y'firskriftin yfir hinni annarri ráðstefnu
Unesco um fullorðinsfræðslu var „Fullorð-
insfræðslan í breytilegum heimi —- Adult
Education in a Changing World.“ — Það
kom greinilega í ljós að miklar breytingar
höfðu orðið á afstöðu manna til fullorðins-
fræðslu og enn meiri á hugmyndum manna
um gildi og mikilvægi slíkrar fræðslu. ■—
Mestur var munurinn á því er laut að sjálfri
stöðu fullorðinsfræðslunnar í menntun og
menningu hinna ýmsu þjóða. Augljóst var
að lengur var ekki litið á fullorðinsfræðslu
sem viðbót eða uppbót. Hún var nú skoðuð
og skilgreind sem sjálfsagður og sjálfstæð-
12 - HEIMILÍ OG SKÓLI