Læknaneminn - 01.09.1969, Síða 23

LÆKNANEMINN
23
Auk þess réttist minna. úr upphaf-
legu kúrfunni en þeim com-
pensatorisku við stöðubreytingar á
hryggnum. Eftir að upphaflega
kúrfan hefur verið greind, er ang-
ulation hennar mæld. Til eru tvær
vel þekktar aðferðir við að mæla
angulation. Er önnur kennd við
Cobb en hin við Ferguson. Þar
sem báðar aðferðirnar njóta mik-
illar hylli, mun þeim báðum lýst
lauslega.
Aðferð Cobbs byggist á fleyg-
myndun hryggjarliðbola. Við
athugun á ant.-post. rtg.-mynd af
hrygg hjá sjúklingi með struktur-
al scoliosis sést, að liðbolirnir eru
fleygmyndaðir þannig, að hæð
þeirra er mun minni concavitets-
megin á kúrfunni. Við byrjum nú
frá miðri kúrfunni og höldum upp
eftir hryggnum þannig, að við
drögum línu eftir efri brún hvers
liðbols. Við sjáum þá, að allar
þessar línur stefna nokkurn veg-
inn á sama svæðið og munu allar
skerast. Er svæði þetta nokkurs
konar miðpunktur kúrfunnar. Ef
haldið er áfram upp og niður eftir
hryggnum á sama hátt, kemur að
því, að línurnar fara að sveigja frá
þessu svæði, þ. e. nú er komið út
fyrir mörk hinnar upphaflegu
kúrfu og inn í compensatoriskar
kúrfur og liðbolir því fleygmynd-
aðir í andstæða átt. Við finnum nú
endaliðboli hinnar upphaflegu
kúrfu, en það eru efsti og neðsti
liðbolur, hvers lína stefnir að hin-
um sameiginlega miðpunkti kúrf-
unnar. Hornið milli þessara lína er
angulation kúrfunnar. Þar sem
línur þessar skerast oft utan endi-
marka filmunnar, er auðveldara
að mæla angulationina með því að
draga línur hornrétt á fyrrnefndar
línur og mæla hornið milli þeirra
(sjá mynd 1).
Aðferð Fergusons er mun auð-
veldara að útskýra. Hún grund-
vallast á snúningi þeim, er alltaf
fylgir struktural scoliosis. Endalið-
bolir upphaflegu kúrfunnar eru
þeir liðbolir, sem ekkert eru snún-
ir, þ. e. processus spinosus fell-
ur í miðju liðbolsins á rtg.-mynd-
inni. Liðbolur sá, er myndar topp
kúrfunnar, er því næst fundinn.
Miðpunktar þessara þriggja lið-
bola eru því næst merktir og línur
dregnar milli þeirra. Angulation
kúrfunnar er horn það, er línur
þessar mynda sín á milli, þ. e. frá-
vikið, sem verður frá beinni línu.
Þótt aðferð Cobbs hafi verið
notuð alls staðar, þar sem ég
þekki til, eru báðar aðferðirnar
viðurkenndar góðar, og geta menn
því ráðið, hvora aðferðina þeir
nota. Rétt er þó að geta þess, að
kúrfan mælist ekki sú sama með
aðferðum þessum, og er því ekki
unnt að nota þær til skiptis, ef
bera á saman niðurstöður.
[JJ’’
Mynd 1: Skýringarmynd, er sýnir aðferð
Cobbs og Fergusons við mælingu hrygg-
skekkjukúrfu. (Mynd úr bókinni „Ort-
hopedic Surgery in Infancy and Child-
hood“ eftir Ferguson).