Læknaneminn - 01.04.1991, Blaðsíða 32

Höfuð og háls
Hvergi í líkamanum gefur rof á landamerkjum
líffæra meiri upplýsingar um sjúkdóm en í höfði og á
hálsi. Segulómun er því mjög vel fallin til rannsóknar
á sjúkdómum í afholum nefs, í mjúkpörtum nálægt
hausbeinum, á efri loftvegum, munnvatnskirtlum og
skjöldungi. Með segulómun má sýna betur skil milli
mjúkvefja, stærð æxla og afstöðu til æða en með
tölvusneiðmyndum. Við rannsóknir á pharynx og
larynx hafa beinar coronal og sagittal sneiðar alla
kosti fram yfir TS. Engin truflun verður í myndgerð
vegna fyllinga í tönnum, hauskúpubotns og neðri
kjálka sem rýra TS myndina. Segulómun þykir vera
kjörrannsókn við sjúkdóma í gl. parotis og henta
ágætlega við skjaldkirtilsjúkdóma , en þar hefur
hnútum niður í 4 mm verið lýst. Eðlilegir parathyroid
kirtlar sjást oftast ekki við segulómun. TS er
hinsvegar áfram fyrsta rannsókn við sjúkdóma í
afholum nefs (beinbreytingar), os temporale og einnig
við æxli í orbita. Undantekning er intraocular
melanoma, en melanin veldur styttingu á T1 tíma og
gefur kröftugt merki.
Brjósthol
í brjóstholi sýnir segulómun ágæta aðgreiningu
milli mjúkvefja og æða. Fitan i miðmæti gefur
kröftugt merki bæði á T1 og T2 myndum. Æxli og
eitlar gefa meðalsterkt merki og greinast því frá. Að
þessu leyti eru segulómun og TS með skuggaefni
taldar jafngóðar í dag en með segulómun er hægt að
sneiða í fleiri stefnum sem gerir hana að kjörrannsókn
fyrir æxli sem liggja þétt við eða í hjarta. Lungu eru
hinsvegar illa fallin til skoðunar með segulómun.
Hjarta
Segulómunarrannsókn á hjarta byggir á góðum
skuggamun á milli blóðs og hjartavefs og má skoða
hvorutveggja samtímis. Blóðið hefur sérkennandi
merki og skoða má hjarta og æðar án utanaðkomandi
skuggaefna. Merkið frá blóði á hreyfingu er
mismunandi eftir því hvaða segulómtækni.Tl eða T2
og hvaða púlsaraðir eru notaðar. Ef "gradient echo”
tækni ernotuð gefureðlilegt blóðflæði kröftugt merki
( hvítt ) en hvirfilstreymi og óreglulegt flæði gefur
ekkert merki (svart) . Þannig má t.d. meta
lokusjúkdóm í hjarta . "Spin echo" myndraðir gefa
hinsvegar bestu mynd af vefjum. Þessi myndröð er sú
algengasta sem notuð er. Blóð á hreyfingu gefur ekki
mælanlegt merki í þessari myndröð, og verður því
“svart” á ntynd. Þannig er því t.d. mögulegt að nota
"spin echo" myndröð til að meta líffærafræði hjartans.
Margir telja segulómun jafngóða skoðun og
echocardiografi (ómskoðun) og ísótópa rannsókn
(nuclearcardiac imaging) og eru þá enn ekki fullmetin
áhrif kvikmyndunar með segulómun (cine MRI).
Þetta á bæði við líffærafræðilega og starfræna þætti
hjartarannsókna. Það má endurtaka rannsóknir í sömu
plönum, meta þykkt hjartavefs, gera
rúmmálsmælingar og meta áhrif meðferðar á hjarta.
Ekki er fyrirsjáanlegt að seglómun geti komið í stað
hjartaþræðingar með kransæðamyndatöku.
Æðar
Æðarannsóknir (angiography) með segulómun
hafa tekið miklum framförum á síðustu árum. Við
venjulegar myndatökur (spin echo) fæst ekki
nýtanlegt merki frá blóðinu vegna þess að það er á
hreyfingu en við æðarannsókn er þessu “ snúið við”,
Mynd 12. Retroperitoneum og efri hluti kviðarhols.
30
LÆKNANEMINN 1 1991 44. árg.