Læknaneminn - 01.04.1991, Blaðsíða 44

ef búið er að fjarlægja anus með skurðaðgerð. Æ ofan
í æ sjást sjúklingar sem eru ranglega meðhöndlaðir
eða settir í erfiðar, hættlegar og dýrar rannsóknir
vegna þess að rectal skoðun er sleppt. Gyn-skoðun
kvenna er oft erfiðari viðfangs og þarfnast sérstakrar
aðstöðu þ.e. lýsingar og áhalda. A stórum alvöru
spítölum eru sérfræðingar í kvensjúkdómum alltaf til
staðar og þessi hluti skoðunar best framkvæmdur af
þeim.
Rannsóknir.
Eftir að sögu og skoðun lýkur ætti læknirinn að
hafa dágóða hugmynd um sjúkdómsgreininguna í 60
til 70% tilfella. Samt sem áður eru rannsóknir
ómissandi hluti,en vandinnerað velja. Inn ívaliðspila
oft þættir sem ekkert hafa með læknisfræði að gera
sem slíka eins og t.d. kostnaður, tími sólarhrings,
upplag og geðsveiflur þess fólks sem leita þarf til að
framkvæma þessar rannsóknir. Það mun vera algengt
að unglæknareru að morgni skammaðirfyrirað panta
rannsókn unr miðja nótt og reynt að koma inn hjá þeim
einhverri sektartilfinningu vegna þess að dagvinnan
gjaldi fyrirog kostnaðursé mikill en ef nánareraðgáð
sést hér hversu læknastéttin er heilaþvegin af alls
konar skrifstofuliði og gleyma læknar þvi að þeirra
skylda er fyrst og síðast gagnvart þeim sjúklingi sem
þeir taka að sér og skrifað undir eiðstaf þar að lútandi.
Val rannsókna á því að byggjast sem mest á
læknisfræðilegu mati. Margir telja skynsamlegt að
skipta rannsóknum á bráðum kviðverkjum í
grundvallarrannsóknir annars vegar sem gera ætti hjá
öllum og hins vegar rannsóknir eftir ábendingum.
Blóðstatus og þvagstatus á að gera hjá öllum. Sé
frekari rannsóknaþörfspyrmaðursjálfan sig: Hvernig
getur niðurstaðan breytt meðferðaráætlun þessa
sjúklings? Ef svarið erað niðurstaðan breyti ekki hvað
maður gerir við sjúklinginn þá á ekki að biðja um
rannsóknina. Einnig er mikilvægt að gleyma ekki að
laparotomia explorati va er rannsókn, sem dregst oft úr
hönrlu að framkvæma.
Lokaorð.
Bráðir kviðverkir eru oft flókið vandamál en
aldrei leiðinlegt. Þeim fylgjaofl hraði ogdramaogoft
veröur að taka ákvörðun um aðgerð, hámark
“invasionar”, byggðameiraátilfinninguogreynsluen
áþreifanlegum staðreyndum og standa síðan og falla
nreð þeirri ákvörðun. Það mun vera reynsla flestra
skurðlækna, að lendi þeir í vandræðunr, er það oftast
vegna hluta, sem ekki voru gerðir heldur en vegna
einhvers sem þeir gerðu. Sem dæmi má taka bráða
botnlangabólgu. Enginn, hvorki sjúiingur, ættingi eða
starfsbróðir, álasar skurðlækni fyrir að taka óbólginn
botnlanga, en missi skurðlæknir af bólgnum
botnlanga gegnir öðru máli.
Einnig er vert að hafa í huga mikilvægi þess sem
kallað hefur verið samfella (continuity) í umönnun
sjúklings með bráða kviðverki og oft getur tekið einn
til einn og hálfan sólarhring að komast að niðurstöðu
og á þeim tíma þarf að endurtaka skoðun sjúklings
nokkrunr sinnum. Liggur í hlutarins eðli að
hagsmunum sjúklings er best borgið með að sami
Iæknirinn sjái um hann, en ekki nýr læknir á 8 stunda
fresti eins og skriftstofublækur og
stimpilklukkuforkólfar virðast halda, enda hagsmunir
sjúklinga ekki til í þeirra hugarheimi.
Reykjavíkur Apótek
Lyfjabúö Háskóla íslands
Almennur sími: 11760
Læknasímar: 18760-24533
42
LÆKNANEMINN 1 1991 44. árg.