Læknaneminn - 01.04.1998, Page 77

Eiríkur Benjamínsson
Tryggingamál lækna
Hér verður fjallað um tryggingamál. Sumar trygg-
ingar eru samkvæmt lagaskyldu, en aðrar taka mið af
sérstökum aðstæðum viðkomandi, bæði félagslegum og
fjárhagslegum. Heila bók þyrfti til að fjalla um þær all-
ar. Noldtrar tegundir trygginga snerta Iæknastéttina
meira en aðrar. Hafa ber sérstaklega í huga stutta
starfsœvi með allháum tekjum, þótt ævitekjur í heild
séu kannski ekki ýkja háar. Eins búa læknar við áhœttu
í starfi, s.s.vegna smitsjúkdóma og lögsókna sjúldinga
sinna. Þegar starfsævin hefst, oft á fertugsaldri er hart
sótt af ýmsum aðilum að selja okkur margvíslegar
tryggingar og því gagnlegt að þekkja til tryggingamála
almennt.- Þekkja nokltur grundvallaratriði sem gilda
fyrir alla. Til þess að gefa einstaklingsbundin ráð þarf
að þekkja viðkomandi vel, tekjur hans, fjölskylduhagi,
stöðu og viðhorf. Verður það því ekki reynt á þessum
vettvangi. Mikilvægt er að kaupa nauðsynlegar trygg-
ingar, jafnframt því virkar það sem kjaraskerðing að
kaupa þær sem eru óþarflega háar eða óþarfar með öllu.
Það gildir um allar tryggingar að nauðsynlegt er að lesa
smáa letrið og skilja hvað raunverulega er verið að
kaupa.
ALDREI skyldi kaupa skilyrtar tryggingar. T.d.
tryggingu gegn krabbameini, hjartasjúkdómum.ferða-
líftryggingu o.þ.h. Betra er að kaupa t.d. líftryggingu
sem greiðir umsamda upphæð við fráfall, óháð því við
hvaða aðstæður það gerist. Hvort viðkomandi deyr á
ferðalagi eða heima í rúmi er óháð því, hvað eftirlifend-
ur þurfa til framfæris. Líftrygging á því að gilda við all-
ar aðstæður.
Höfiindur er svœfingalœknir
á Landspítalanum
í þessu sambandi verður fjallað um fjórar tegundir
trygginga: líftryggingu, örorkutryggingu, lífeyris-
tryggingu og ábyrgðartryggingu.
Líftrygging: Þetta er eingreiðsla til þeirra sem eftir
lifa. Hún þarf að vera há hjá þeim sem eiga ung börn,
maka sem ekki er vinnufær eða eru með miklar skuld-
ir, sem fallið gætu á vini og vandamenn. Sem betur fer
eru líftryggingar ódýrar hjá þeim sem ungir eru og hafa
þörf fyrir háa tryggingu. Hins vegar er allstór hópur
hinna eldri eða barnlausra sem ekki þurfa neina líf-
tryggingu. Ef hjón vinna bæði og börn eru uppkomin
er engin ástæða til að kaupa líftryggingu. Nýútskrifað-
ir læknar þurfa í mörgum tilfellum háa líftryggingu
vegna ómegðar og mikilla skulda, hinir eldri geta marg-
ir sparað sér þessi útgjöld.
Ororkutrygging: Þessi trygging er kannski mikilvæg-
ust þeirra allra og nauðsynlegt að skoða hana vel. All-
ir geta orðið fyrir einhverju óláni sem gerir þá ófæra um
að afla sér tekna.
Fyrir einstakling er dýrt að kaupa trygginguna á al-
mennum markaði. Oftast er betra að vera í einhverjum
skilgreindum hópi, t.d. allir heimilislæknar eða starfs-
menn á stórum vinnustað. (Þegar maður af götunni vill
allt í einu kaupa örorkutryggingu eru aukin Iíkindi til
þess að hann sé með grun eða jafnvel vissu um væntan-
lega örorku). Með þessu er verið að tryggja einhver til-
tekin mánaðarlaun fram að eftirlaunaaldri. Oftast er
innifalið í þessari tryggingu að sama upphæð haldi
áfram þegar örorku sleppir við 67 ára aldur, en þó er
það ekki öruggt. Rétt er að gæta hagkvæmni í vali ör-
orkutryggingar og kaupa tekjutryggingu (“loss of
income “) en ekki tryggingu, sem er bundin við ákveð-
ið starf s.s. skurðlækningar. Starfsbundin trygging er
mun dýrari og reyna tryggingasalar því oft að halda
LÆKIMANEMINN • 1. tbl. 1998, 51. árg.
75