Læknaneminn - 01.04.1998, Blaðsíða 48

Hugrenningar um
læknanám
Ragnhildur Steinbach
Nám eins og læknanám hlýtur eðli málsins sam-
kvæmt alltaf að vera breytingum undirorpið. Hvað
varðar 1. og 2. árið eru breytingar greinilega nauðsyn-
legar og eru menn almennt sammála um að núverandi
fýrirkomulag samkeppnisprófanna sé óheppilegt. Líst
mér best á inntökupróf sem væri að mörgu leyti sann-
gjarnt þar sem fólk sæti við sama borð. Aðferð raunvís-
indadeilda þar sem þeir krefjast ákveðinna skilyrða úr
menntaskóla, s.s. náms í stærðfræðideildum eða
ákveðinna einkunna í raungreinum, finnst mér ekki
henta læknisfræði. Læknisfræðin er hvoru tveggja í
senn; raungrein og félagsvísindi og raunar einmitt það
sem gerir hana aðlaðandi. Núverandi skipulag 1. árs fer
illa með námstímann á 1. ári og 2. árið virðist of
strembið. Með inntökuprófi áður en hið raunverulega
nám hæfist, væri hægt að skipuleggja fyrstu tvö árin
betur. Við núverandi skipulag er spurning hvort 1. árið
nýtist nógu vel og mætti þá létta af námsefni 2. árs.
Verknámið er að sjálfsögðu mjög mikilvægur þáttur í
læknanámi sem virðist hafa farið nokkuð hallloka í
samkeppninni við önnur fög. Læknisfræði er umfangs-
mikið nám og er hart keppt um tíma stúdenta. Mjög
hæpið er hins vegar að slíta í sundur þekkingu og beit-
ingu þekkingarinnar. Best er að þetta tvennt fari saman
og er greinilega nauðsyn á að laga þetta. Eftir sérnám
erlendis komst ég ekki hjá því að talta eftir því hversu
óvanir aðstoðarlæknar voru að fást við ýmis klínisk og
verkleg vandamál miðað við þá ábyrgð sem þeim var
falin. Ég hef sjálf þá reynslu að þetta hafi ekki verið í
nógu góðu lagi þegar ég var við nám í læknadeildinni
en það virðist enn hafa sígið á ógæfuhliðina. Eg held
Höfundur er skurðlœknir á Landspítalanum og befitr umsjón
um verklegt nám Ixknanema á Landspítalanum
hins vegar ekki að þetta sé neinum “að kenna”, aðstæð-
ur hafa breyst smám saman þannig að sjúklingar eru nú
mun styttra inni á legudeildum, eru veikari og algengu
sjúkdómarnir sem læknirinn þarf síðar að fást við sjást
orðið lítið inni á stóru sjúkrahúsunum, s.s. kviðslit og
æðahnútar o.s.frv. Það þarf einnig að vera skipulögð
kennsla í ýmsum verklegum þáttum, s.s. líkamsskoðun,
uppsetningu þvagleggja o.s.frv. og markmiðin skýr.
Að sjálfsögðu er nauðsynlegt að hafa ákveðinn þekk-
ingargrunn en það má heldur ekki gleyma því að þró-
unin er mjög hröð í læknisfræði í dag og þekking dags-
ins í dag er kannski orðin úrelt á morgun. Margar
textabækur í læknanámi eru mörg ár í vinnslu og sumt
jafnvel orðið úrelt fljótlega eftir útgáfu. Kennslan þarf
því að aðlaga sig þessu og er sjálfsnám mjög mikilvæg-
ur þáttur og gagnrýnin hugsun. Sjálfsnám á hins vegar
ekki að vera þannig að nemandinn sitji einn heima með
einhverja doðranta og lesi, heldur þarf hann aðstoð við
að leita að réttu hlutunum og er hlutverk kennarans þar
síst minna heldur kannski meira krefjandi. Kenna þarf
meira hvernig taka skuli á ýmsum vandamálum og er
þar þrautalausnaaðferðin (“problem based learning”)
mjög heppileg.
Nefnd hefur starfað að undanförnu til að koma á
laggirnar verknámsstofu eða færnibúðum (“skills lab”)
og held ég að það geti nýst mjög vel.
Endurskipulag í læknadeild er því orðið tímabært og
læknadeild er reyndar þegar farin að huga að því máli.
Eg held líka að það væri náminu til framdráttar að bera
saman námið hérlendis við nágrannaþjóðirnar og má
sjálfsagt mikið af því læra.
46
LÆKNANEMINN • 1. tbl. 1998, 51. árg.