Bændablaðið - 24.08.2023, Blaðsíða 38

38 Bændablaðið | Fimmtudagur 24. ágúst 2023
LÍF&STARF
Stóðréttir haustið 2023
Stóðréttir verða með sama brag og venjulega og birtist hér listi yfir
þær helstu á landinu. Listi yfir fjárréttir eru á blaðsíðum 32-33 og
upplýsingar um viðbætur eða leiðréttingar skal senda á netfangið
rebekka@bondi.is. /smh
Auðkúlurétt við Svínavatn, A.-Hún. sunnudaginn 1. október 11.00
Árhólarétt (Unadalsrétt) við Hofsós, Skag. föstudaginn 29. september
Deildardalsrétt í Deildardal, Skag. föstudaginn 29. september
Flókadalsrétt, Fljótum, Skag. Vantar upplýsingar
Fossárrétt á Skaga, A.-Hún. laugardagur 16. september
Hlíðarrétt við Bólstaðarhlíð, A.-Hún. sunnud. 17. september kl. 16.00
Kjalarlandsrétt, A.-Hún. laugardaginn 16. september
Laufskálarétt í Hjaltadal, Skag. laugardaginn 30. september
Melgerðismelarétt í Eyjafjarðarsveit laugardaginn 7. október
Miðfjarðarrétt í Miðfirði, V. - Hún. sunnud. 10. september kl.11.00
Selnesrétt á Skaga, Skag. laugardaginn 16. september
Skarðarétt í Gönguskörðum, Skag. laugardaginn 16. september
Skrapatungurétt í A.-Hún. sunnudag.17. sept. kl.11.00
Staðarrétt í Skagafirði laugardaginn 16. september
Tungurétt í Svarfaðardal, Eyf. laugardaginn 7. október
Unadalsrétt (Árhólarétt) við Hofsós, Skag. Upplýsingar vantar.
Undirfellsrétt í Vatnsdal, A.-Hún. sunnud. 24. sept. kl. 09.00
Víðidalstungurétt í Víðidal, V.-Hún. laugard. 7. október kl. 11.00
Þverárrétt í Eyjafjarðarsveit laugardaginn 7. október
Þverárrétt í Vesturhópi, V.-Hún. laugard. 30. sept. kl. 12:30
Þykkvibær:
Kartöflubú yfirleitt
fjölskyldubú
Hjónin Sigurbjartur Pálsson og
Jóhanna Lilja Þrúðmarsdóttir
eru kartöflubændur á Skarði í
Þykkvabæ. Þau hafa stundað
kartöflubúskap frá árinu 1982.
Flest búin í Þykkvabænum eru með
25–30 hektara af kartöflugörðum, en
það er stærð sem hentar vel tveimur
einstaklingum eða hjónum. „Það
hefur þróast þannig hérna að það
eru hjón utan um þennan rekstur
mjög víða,“ segir Sigurbjartur.
Búin nýta þá ekki utanaðkomandi
vinnuafl, nema á álagspunktum á
vorin og haustin. Þá eru það oftast
fjölskyldumeðlimir sem hlaupa
undir bagga. Í Þykkvabænum er
eitt bú sem er umtalsvert stærra en
öll hin, en það er rekið af tveimur
bræðrum og föður þeirra.
Geta geymt í heilt ár
„Við geymum kartöflurnar sjálf og
gerum þær tilbúnar til sölu, hvort
sem það er að setja þær í kílóapoka
eða stærri einingar úti í verksmiðju.
Það er stöðug vinna allt árið,“ segir
Sigurbjartur um hvað bændurnir geri
utan álagspunkta. Kartöflubúskap
fylgir jafnframt nokkur vélakostur og
eru veturnir nýttir í viðhaldsvinnu.
Heima á bæ eru þau með aðstöðu
til að þvo og pakka kartöflum
sem eru seldar undir merkjum
Þykkvabæjar ehf. Enn fremur
senda þau hluta sinnar uppskeru í
kartöfluverksmiðju Þykkvabæjar,
sem fer þá í frekari vinnslu. Hjónin
eru með stórar kæligeymslur á
Skarði, þar sem kartöflurnar eru
geymdar yfir veturinn. Með réttu
raka- og hitastigi ná þau að geyma
kartöflurnar í heilt ár.
Búum hefur fækkað

Kartöflubændum í Þykkvabæ hefur
fækkað á undanförnum áratugum.
Sigurbjartur segir lítið um að ungt
fólk taki við þegar eldri bændur
láta af störfum. Enn fremur var
afkoman slæm á tímabili og fóru
nokkrir bændur á hausinn. Þegar
Sigurbjartur var að alast upp voru
búin nálægt 40, en þá voru þau
jafnframt minni. Nú séu einungis
tíu kartöflubú eftir í þorpinu.
„Þetta er búgrein sem getur
sveiflast alveg rosalega,“ segir
Sigurbjartur. Hann segir hjónin hafa
upplifað að verða fyrir næturfrosti í
júlí, sem verður til þess að uppskeran
er lítil sem engin. Sigurbjartur segir
að í venjulegu árferði sé kartöflurækt
ekkert verri en annar búskapur. „Við
komumst alveg bærilega af.“
Ný afbrigði mikilvæg
Sigurbjartur segir að úti í Evrópu
sé stanslaust verið að búa til ný
kartöfluafbrigði. Samkvæmt honum
koma kartöflubændur í Hollandi tíu
þúsund afbrigðum í umferð á hverju
ári, og þeir telja sig góða ef tvö
eru enn í notkun að tveimur árum
liðnum. Íslenskir kartöflubændur
njóta góðs af þessu og flytja inn
útsæði af nýjum afbrigðum.
Íslenskir neytendur eru hrifnastir
af Gullauga og rauðum íslenskum,
en Sigurbjartur segir að það séu
orðin á margan hátt úrelt afbrigði.
Þau eru til að mynda afar viðkvæm
fyrir kartöflumyglu, á meðan erlendu
afbrigðin eru sérstaklega þróuð til
að vera með mikla mótstöðu gegn
myglu, sem er landlæg í Evrópu.
Götuskráð,
hvít númer
Krókur,
dráttargeta
680 kg
Ultramatic sjálfskipting
10 ára ábyrgð á reim,
5 ára ábyrgð á hjóli Hátt og lágt drif
og driflæsingar
Einungis 307 kg
með bensíni og olíum
Warn spil
að framan
Rafmagnsstýri
Þrautreynd við íslenskar aðstæður
— verð frá 2.560.000 kr.
Mikið úrval aukahluta í boði s.s.
aukasæti og fótstig, framrúða,
töskur omfl.
YAMAHA GRIZZLY
EPS FJÓRHJÓL
— klár til afgreiðslu!
Yamaha á Íslandi
Kletthálsi 3, 110 Reykjavík
S 540 4980 | www.yamaha.is
Umboðsaðili
Sigurbjartur Pálsson og Jóhanna Lilja Þrúðmarsdóttir voru nýbúin að taka
upp kartöflur þegar Bændablaðið bar að garði, en þessar fara beint í sölu
eftir pökkun.
Kartöflugarður í fullum vexti í Þykkvabæ. Kartöflubúið Skarð í bakgrunni. Flest kartöflubúin í þorpinu eru 25 til 30
hektarar, sem er sú stærð sem hentar tveimur einstaklingum best. Myndir / ÁL