Bændablaðið - 24.08.2023, Blaðsíða 65

65 Bændablaðið | Fimmtudagur 24. ágúst 2023
Býli: Krithóll.
Staðsett í sveit: Krithóll er
fyrsti bær í Lýtingsstaðahreppi
í Skagafirði.
Ábúendur: Björn Ólafsson
og Hrund Malín Þorgeirs-
dóttir.
Fjölskyldustærð: Ásamt
okkur búa hér börnin okkar
þrjú Bríet Lára (f. 2018),
Ólafur Ari (f. 2021) og Arna
Karítas (f. 2023). Við búum
vel að því að hafa foreldra
Björns á næsta bæ og elstu
systur hans og fjölskyldu á
neðri bænum. Mikill sam-
gangur er á milli bæjanna.
Hundurinn Nói hvílir sig
á hlaðinu á milli þess sem
hann hrellir póstinn og lætur
hrafninn stríða sér.
Gerð bús: Skógræktar- og
sauðfjárjörð. Skógræktin er
í sameiginlegri eigu Björns,
systra hans og foreldra.
Fjöldi búfjár: 350 kindur.
Hvernig gengur hefð-
bundinn vinnudagur fyrir
sig á bænum? Flest verk eru
árstíðabundin. Sumrin fara í
girðingavinnu og heyskap.
Haustin fara í smalamennsku,
slátrun og grisjun skógræktar.
Veturinn fer í gegningar
og tilhleypingar og vorin
fara í sauðburð. Viðhald
húsa og tækja allt árið um
kring, að ógleymdu blessaða
bókhaldinu.
Hvernig sjáið þið bú-
skapinn fyrir ykkur á
jörðinni eftir 5 ár? Við
sjáum fyrir okkur að við
verðum búin að auka um
100–150 fjár. Eftir 5 ár verður
arfgerð stofnsins að fullu
laus við áhættu og hlutlausa
arfgerð. Afköst eftir hverja
kind verða meiri, vinnu-
aðstaða betri og endurgerð
í fjárhúsum lokið. Nýting á
skógræktinni (staurar, kurl,
eldiviður o.fl.) verður aukin
og 20–30 landnámshænur
komnar á sinn stað.
Ef allt gengur að óskum
verða fjárhúsakettirnir
orðnir 5 ára, en við erum að
leita að goti um þessar
mundir.
Hugsanlega verðum við
komin með aðra búgrein á
þessum tíma en takmarkið
er alltaf að verða sjálfbær
og þurfa að vinna minna
utan bús.
Hvað er alltaf til í ís-
skápnum? Mjólk, súrmjólk,
skyr, egg og grænmetissósa.
Hver er vinsælasti matur
heimilisins? Snitsel af
veturgömlu leggst vel í
alla en sonur okkar borðar
í raun ekkert með ánægju
nema skyr.
Eftirminnilegasta atvikið
við bústörfin? Engir stór-
viðburðir koma í hugann
heldur allir litlu póstarnir:
fyrsta burðarhjálp Hrundar,
þegar Bríet Lára var nýfarin
að ganga og gekk óhrædd
garðana og lét kindurnar
heyra það sem ætluðu í
hana, þegar Ólafur Ari
sá 280 hestafla Fent og
varð algjörlega orðlaus og
agndofa af aðdáun, þegar
allt okkar besta fólk kemur
til aðstoðar í sauðburð og
svo í réttir og vinnur fram
á nótt í að flokka með
okkur. Allir litlu hlutirnir og
samveran sem tilheyra hvers-
dagsleikanum í sveit inni
eru okkur minnis stæðir og
gera lífið svo ljúft.
Efni: 200-300-300-350 gr Þingborgarlopi í aðallit,
50 gr lopi í sauðalit eða Slettuskjótt (litaður Þingborgarlopi).
Sokkaprjónar 5 mm, hringprjónar 5 mm, 40, og 60 sm
langir, heklunál 4 mm, tölur eða rennilás.
Prjónfesta:14 l og 21 umf í sléttu prjóni = 10 x 10 sm
Prjónað er úr plötulopanum tvöföldum. Bolur og ermar
eru prjónuð í hring.
Bolur:Fitjið upp 91-97-103-113 l á 40 sm hringprjón.
Fitjaðar eru upp 2 aukalykkjur sem svo eru prjónaðar
brugðnar upp að hálsmáli. Prjónað slétt uns bolur mælist
22-32 sm. (Mælið viðkomandi og metið bolsídd).
Ermar:Fitjið upp 28-30-32-32 lykkjur á sokkaprjóna,
prjónið slétt í hring 6-8 sm. Aukið út um 2 lykkjur, (1 l eftir
fyrstu lykkju og 1 l fyrir síðustu lykkju í umf). Endurtakið
aukningu 3-3-4-4 x upp ermi, með u.þ.b. 4-5 umferðir á
milli þar til 36-38-42-42 lykkjur eru á prjóninum. Gott
er að nota prjónamerki til að merkja þar sem aukið er út.
Prjónið uns ermi mælist 22-32 sm. Mælið handlegg og
finnið út rétta ermalengd.
Axlastykki:Sameinið nú bol og ermar á 60 sm hringprjóninn.
Setjið 3-3-3-3 síðustu l og 2-2-3-3 fyrstu l af ermum á
prjónanælu. Prj 20-22-23-25 l af bol að framan, prjónið
fyrri ermina við 31-33-36-36 l, setjið næstu 5-5-6-6- l af
bol á hjálparprjón eða nælu. Prjónið næstu 10-43-45-51 l af
bol og setjið næstu 5-5-6-6- l á hjálparprjón. Prjónið seinni
ermina við og gerið eins og með hina og að síðustu 20-22-
23-25 l af bol. Þá eru 143-153-163-173 l á prjóninum.
Prj mynstur eftir teikningu. Notið styttri hringprjóna eftir
því sem lykkjum fækkar og að lokum sokkaprjóna. Þegar
mynstri lýkur eru 58-62-66-70 l eftir á prjóninum. Fellið
laust af. Gangið vel frá öllum endum og lykkið saman
undir höndum.
Listi: Saumið í vél með beinu þéttu spori og samlitum tvinna
í brugðningu að framan sitt hvoru megin, sem næst slétta
prjóninu. Gott er að sauma tvisvar hvoru megin. Klippið
upp á milli saumanna. Snúið réttunni á peysunni að ykkur
og byrjið að hekla neðst á hægra framstykki, 1 fl í aðra
hverja lykkju með aðallit, hekla 2 fl á hornið þegar kemur
að hálsmáli, 1 fl hekluð í fyrstu lykkju í hálsmáli, 1 ll, hoppa
yfir 1 lykkju, 1 fl í næstu lykkju, endurtaka út á hornið á
vinstra framstykki, 2 fl á hornið, hekla eins niður að framan
á vinstra framstykki, 2 fl á hornið að neðan, hekla áfram
1 fl, 1 ll, hoppa yfir 1 lykkju, neðan á peysunni eins og
gert var í hálsmáli, tengja saman með kl þegar hrignum
er lokað. Hekla 1 ll og heklið síðan 1 fl í hverja fl frá fyrri
umferð, hnappagöt eru gerð í þessari umferð þannig: hekla
1 ll og hoppa yfir 1 fl,eins mörg hnappagöt og óskað er, á
hægra framstykki á stelpupeysu og vinstra framstykki á
strákapeysu, hekla 1 fl, 1 ll, og fl um ll frá fyrri umferð í
hálsmáli og að neðan, tengja saman með kl neðst á hægra
framstykki, þriðja umferðin er eins og númer tvö nema þar
sem eru hnappagöt eru heklaðiar 2 fl um ll frá fyrri umferð.
Heklið eins framan á ermar. Einnig er hægt að hekla takka
í hálsmál og að neðan í þriðju umferð, þá er heklað eins á
framstykkjum, en í hálsmáli og að neðan heklaðir takkar
þannig: 3 ll, 1 fl í þriðju ll frá nálinni, 1 fl um ll frá fyrri
umferð. Slítið frá. Gangið frá endum og lykkjið saman
undir höndum. Eins má setja rennilás á þessa peysu.
heklaðar eru tvær umferðir af fastahekli án hnappagata.
Hafið rennilásinn 2-3 sm styttri en boðungur mælist og
mælið fyrir rennilásnum eftir þvott. Þræðið rennilásinn
á boðungana og saumið svo annað hvort í höndum með
þéttu spori eða í saumavél. Passið að mynstur standist á.
Þvottur: Þvoið flíkina í volgu vatni með góðri ullarsápu
eða sjampói. Skolið vel og kreistið sem mest af vatni úr
peysunni. Leggið peysuna á handklæði til þerris.
Skýringar:
sm= sentimetrar
l= lykkjur/lykkja
umf= umferð
fl= fastalykkja
ll= loftlykkja
kl= keðjulykkja
Krithóll
BÆRINN OKKAR
HANNYRÐAHORNIÐ
Barnapeysan Smári
Þingborg
- X X X X - 35
- - 34
- X X X X X X - 33
- - 32
- X X X X - 31
- - 30
- - 29
- X X X X X X - 28
- - 27
- - 26
- X X X X X X - 25
- - 24
- - 23
- - 22
- - 21
- X X X X X X - 20
- - 19
- - 18
- - 17
- - 16
- - 15
- - 14
- - 13
- - 12
- - 11
- - 10
- - 9
- - 8
- - 7
- - 6
- - 5
- - 4
- - 3
- - 2
- - 1
Byrjun X
Litur A Sleppa umferð í stærð 4
Litur B Sleppa umferð í stærð 2 X X Úrtaka, 2 lykkjur prjónaðar saman. Engin lykkja
Endurtaka þennan hluta
Stærðir 2 4 6 8
Yfirvídd í sm 62 68 72 78
Ermalengd í sm 24 28 32 35
Bolsídd í sm 22 25 30 32
Björn er þriðju kynslóðar bóndi á Krithóli, en hann sameinaði jörðina aftur í eitt bú þegar
hann keypti af foreldrum sínum og ekkju föðurbróður síns árið 2016. Björn og Hrund kynntust
sama ár og á þeirra fyrsta stefnumóti tilkynnti hann henni að hann ætlaði sér að búa í sveit.
Hún tók þeim skilmálum vel, en 7 árum, nýju húsi og þremur börnum síðar búa þau saman
á Krithóli, sem er sauðfjár- og skógræktarjörð í Skagafirði.