Bændablaðið - 24.08.2023, Blaðsíða 53

53Bændablaðið | Fimmtudagur 24. ágúst 2023
Fasteignamiðstöðin Hlíðasmára 17, 201 Kópavogi sími
550 3000 er með til sölu jörðina Vogalækur í  Borgarbyggð.
Bæjarhúsin sem eru í misjöfnu ástandi standa á hól á bakka
Vogalækjarins. Land Vogalækja sem er talið vera 239 hektarar
þar af ræktað land samkvæmt Þjóðskrá um 13,8 hektarar og
liggur að landi Hofstaða að norðan. Að austan eru merki á
mót Smiðjuhólsveggjum,  en að sunnan er land Sveinsstaða.
Á norðurmörkum jarðarinnar er stórt vatn nefnt Heyvatn um
208 hektarar að stærð. Ábúandi hafði undanfarinn ár rekið
búvélaverstæði að Vogalæk og hefur engin hefðbundin búskapur
verið stundaður  þar undanfarinn ár en tún nytjuð. Jörðin er án
bústofns véla og án framleiðsluréttar.
Nánari upplýsingar gefur Magnús Leópoldsson,
lögg. fasteignasali magnus@fasteignamidstodin.is
sími 550 3000 eða 892 6000
Kristín Linda sálfræðingur hjá
Huglind og Inga Geirs. fararstjóri hjá
Skotgöngu bjóða upp á vikuferð til
Albír á Alicante á Spáni 10. október
í haust. Bókanir hafnar, beint flug,
gott hótel, hálft fæði innifalið.
KONUR 40 + SJÁLFSRÆKT OG GANGA
Vikuferð fyrir konur 40 ára og eldri,
uppskrift sem hefur algjörlega
sannað sig enda þétt og gefandi
dagskrá. Inga Geirs sér um
fararstjórn, skoðunarferðir og
gönguferðir. Kristín Linda heldur
sín vinsælu uppbyggjandi
lífsgæðanámskeið sem eru bæði hagnýt og skemmtileg.
Vikuferðir sem hlotið hafa frábær meðmæli, stakar konur
sérstaklega velkomnar en líka kjörið fyrir vinkonur.
Þetta verður 12 ferðin á fjórum árum.
Um 300 konur hafa nú þegar nýtt sér þessa dagskrá og margar
komið aftur og aftur það segir sína sögu! Samkennd, gleði,
upplifanir, uppbygging og ný kynni, vilt þú koma með?
NÁNARI UPPLÝSINGAR OG BÓKANIR: www.skotganga.co.uk
inga@skotganga.co.uk kristinlinda@huglind.is
Kristín Linda & Inga Geirs.
ÆVINTÝRI Á SPÁNI HAUSTIÐ 2023
UPPBYGGJANDI OG SKEMMTILEG KVENNAFERÐ
OG VINNUM ÚR ÞEIM
LAUSNIR
TÖKUM AÐ OKKUR VERKEFNI
VHE • Melabraut 27 Hafnarfjörður • Hraun 5 Reyðarfirði
Sími 843 8804 • Fax 575 9701 • www.vhe.is • sala@vhe.is
Hvað eru ...
Ýruefni?
Einföldustu dæmin um ýruefni eru eggjarauða, þar sem
virka efnið er lesitín, og sinnep, sem inniheldur jurtaslím
(e. mucilage). Einföld ýruefni sem þessi eru skaðlaus, en
mörg þeirra sem eru unnin eða mynduð við efnasmíði
geta haft neikvæð áhrif.
Ýruefni, bindiefni og þykkingarefni eru auðkennd með
E-númerum frá E400-499 (fyrir utan E420-E422). Í enskum
innihaldslýsingum er hægt að bera kennsl á ýruefni undir
heitinu emulsifier.
Á síðustu misserum hefur verið umræða um neikvæð áhrif
ofurunna matvæla (e. ultra processed foods) á heilsuna.
Þau eru talin eiga mikla sök á ótímabærum dauðdaga
út af kvillum eins og offitu, sykursýki 2, krabbameini
og heilablóðfalli. Jafnvel geta ofurunnin matvæli leitt til
þunglyndis og heilabilunar.
Ýruefni virka eins og sápa
Ein besta leiðin til að bera kennsl á ofurunnin matvæli er að
leita eftir ýruefnum, en þau eru gjarnan notuð til að binda
saman innihaldsefni sem er búið að umbreyta. Þegar búið er
að vinna efni úr t.a.m. soja eða maís er hægt að nota ýruefnin
til að láta matinn bragðast og vera með sömu áferð og minna
unnin matvara.
Ýruefni í matvælum eru samþykkt af Evrópsku matvæla-
stofnuninni (EFSA) og hefur þeim verið úthlutað E-númeri.
Þau teljast ekki eitruð, en langtímaáhrif þeirra á líkamann og
meltinguna eru ekki þekkt. Í raun virka þau á margan hátt
eins og hreinsiefni, þar sem þau leysa upp fitu – rétt eins
og sápa. Nýjar rannsóknir gefa sterkar vísbendingar um að
ýruefni valdi ójafnvægi í meltingunni, með því að drepa góðu
bakteríuflóruna og skola burt slímið sem hylur þarmana. Í
staðinn koma bakteríur sem leiða til garnabólgu og óvarðir
þarmarnir leka. Bakteríurnar geta leitað í lifrina, sem kann að
valda lifrabólgu. Það getur enn fremur leitt til feitrar lifrar eða
lifrarkrabbameins.
Ein besta leiðin til að sneiða hjá ýruefnum er að kynna sér
innihaldslýsingar matvæla og elda sjálfur mat úr hreinum
hráefnum. Eitt auðveldasta dæmið er að skipta út tilbúnu
morgunkorni fyrir hafragraut eða múslí. Jafnframt er hægt
að fá sér hnetur og ávexti í millimál, í stað kex eða annars
skyndifæði.
Erfitt að sneiða hjá
Þegar innihaldslýsingar eru skoðaðar sést að mjög algengt
er að íslenskt kjötálegg og pylsur séu með E450 og E451.
Standi hins vegar „hydroxypropyl methylcellulose“, „ein- og
díasetýlvínsýruesterar ein- og tvíglýseríða af fitusýrum“,
„karboxýmetýlsellulósi“ eða eitthvað álíka óskiljanlegt, bendir
það til þess að matvaran sé ofurunnin og innihaldi ýruefni.
Neytendur þurfa að takast á við þá þrekraun að unnin matvara
með ýruefnum er oft markaðssett sem hollur valkostur með
minna af sykri, fitu og salti. Jafnframt eru þessi matvæli oft
einföld og ódýr og margir ekki í stöðu til að velja hollari fæðu.
Enn fremur benda rannsóknir til þess að unnin matvæli séu
ávanabindandi og að við þurfum meira til að gera okkur södd.
Athugaðu hvort þú getir gert heimilisinnkaupin án þess að
versla mat með ýruefnum. Það er hægara sagt en gert, því
þau leynast víða. /ÁL
Heimildir: Mast, Wikipedia, Snara, Chris van Tulleken
Sinnepsjurt. Sinnep er með ýruefni frá náttúrunnar
hendi. Mynd / Erfan Afshari – Unsplash
FRÆÐSLA