Úrval - 01.09.1969, Side 68

Úrval - 01.09.1969, Side 68
66 ÚRVAL andað að sér til að komast í sam- band við guðina. Gríski sagníræð- ingurinn Herodot, sem uppi var fyr- ir meira en 400 árum fyrir Krist, segir frá villtum þjóðflokki. Ský- þununum, sem bjuggu við Svarta- haf. Þeir köstuðu hamp-fræjum á glóandi heita steina, svo mikill reykur myndaðist. Síðan breiddu þeir flókateppi sin yfir steinana og skriðu undir þau. Þar önduðu þeir að sér reyknum og veinuðu af ánægju, vegna hinna undarlegu á- hrifa, sem hann hafði á þá. Hinn þekkti gríski læknir Hippokrates, ráðlagði sjúklingum sínum að anda að sér reyk, í ýmsum sjúkdómstil- fellum, sérstaklega vegna ýmiss konar kvensjúkdóma. Það virðist nokkuð öruggt að tó- baksreykingar hafi byrjað við helgisamkomur hjá prestum, í þeim löndum, sem við nú þekkjum sem Mið-Ameríku og Mexíkó. Forn- leifafræðingar hafa fundið pipur úr beini, tré og leir, sem greinilega hafa verið reyktar í meira en 1000 ár, áður en nokkur Evrópubúi setti fót sinn á það land. Allt bendir því til þess, að tóbaksreykingar séu sið- ur, sem við höfum frá Indíánum. Frá prestunum færðist siðurinn smátt og smátt til hinna óbreyttu, og þegar Evrópumenn komu til Ameríku, höfðu reykingarnar þegar misst töluvert af heilagleika sínum. í Evrópu var tóbakið fyrst í stað notað sem meðal: gegn höfuðverk, kvefi, svima og fleiru. Það var fyrst og fremst Englendingurinn Sir Walter Raleigh, sem innleiddi rétta notkun tóbaksins. Hann kynntist tóbaksnotkun Indíána á landkönn- unarferðum sínum, og þegar heim kom, reykti hann mikið, bæði vís- indalega og nautnalega. Það byrjaði þó ekki vel hjá honum, því þegar ráðskona hans sá hann í fyrsta skipti reykja, varð hún yfir sig hrædd, hljóp til og hellti úr fullri ölkrús yfir höfuð hans, til að slökkva eld- inn í húsbóndanum! Og tóbaksreykingar hófu sína :|g- urgöngu, en ekki mótstöðulaust. í blaði nokkru frá þessum tíma, „Everyman in his Humour“, má lesa eftirfarandi klausu: „Það er ekki til annars en að kæfa mann og fylla af glóð og ösku. í síðustu viku dóu tveir menn í húsi einu vegna tóbaksreykinga og í gær hringdu klukkurnar yfir tveim í viðbót. Enginn maður ætti að snerta tóbak eða pípu. Það kæfir mann fyrr eða síðar. Það er ekki mikið betra en rottueitur". Jakob 1., sem var sonur Maríu Stúart, en var að flestu ólíkur hinni lífsglöðu móður sinni, gaf árið 1604 út plagg, sem fordæmdi alla tóbaks- notkun. En það hafði lítið að segja, og árið 1620 var stofnað félag pípu- gerðarmanna í Englandi. Það ár voru flutt inn meira en 40.000 lbs. af tóbaki frá Virginía. Ráðamenn annarra landa reyndu einnig fyrst í stað að sporna við tóbaksnotkun- inni, en þeir sáu fljótt hverjar gull- námur tollatekjur af tóbakinu voru. Bönnin hurfu og tóbaksnotkun varð almenn. PÍPAN f flestum góðum pípum er kóng- urinn gerður úr rót lyngplöntunn- ar (Erica arborea), sem vex í lönd-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Úrval

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.