Úrval - 01.08.1970, Blaðsíða 22

20
ÚRVAL
kvörðun hans var endanleg. Fyrir
klukkustundu hefðu þýzkir herir
farið yfir landamæri Ráðstjórnar-
ríkj anna.
Þessu næst reyndi Ribbentrop að
telja okkur trú um að þetta at-
ferli væri ekki ofbeldisverk heldur
nánast gert í varnarskyni. Hann
reis á fætur, stóð stífur og lýsti síð-
an yfir hátíðlegri röddu, sem þó
skorti sannfæringarkraft:
„Foringinn hefur gefið mér- fyr-
irmæli um að tilkynna yður form-
lega um þessar varnaðarráðstafan-
ir ... “
Við risum einnig' á fætur. Sam-
talinu var lokið. Við vissum nú að
sprengjum hafði þegar verið varp-
að yfir landamærahéruð okkar.
Þeir höfðu fyrst gert ræningja ár-
ás og nú höfðu þeir opinberlega
lýst yfir stríði. Atburðarásinni
varð ekki snúið við héðan af. En
áður en hann færi sagði sendiherra
Ráðst j órnarríkj anna:
„Þetta er ófyrirleitin, tilefnis-
laus ofbeldisárás. Þér munuð lifa
það að iðrast þess að hafa gert
þessa grimmdarárás á Ráðstjórnar-
ríkin. Þið munuð verða að gjalda
hana dýru verði“.
Við snerumst á hæli og gengum
í átt til dyra. Það sem næst skeði
var nokkuð, sem engan hefði get-
að órað fyrir. Ribbentrop slagaði á
eftir okkar og fór í óskýru hvísli,
að fullvissa okkur um að hann hefði
persónulega verið andvígur þess-
ari ákvörðun foringjans. Hann
hefði meira að segja reynt að telja
Hitler ofan af því að ráðast á Ráð-
stjórnarríkin. Persónulega áliti
hann, Ribbentrop, að þetta væ'ri
hrein vitfirring, en hann gæti ekk-
ert að gert vegna þess að þegar
Hitler á annað borð tæki ákvörð-
un, þá breytti hann henni aldrei.
„Segið ykkar mönnum í Moskvu
að ég hafi verið andvígur árásinni“,
var það síðasta sem hann sagði.
Það small á ný í myndavélun-
um. Úti á götunni, þar sem hópur
af fréttariturum réðist að okkur,
var glaða sólskin. Svarta bifreiðin
beið þess að flytja okkur aftur til
baka.
Við ókum þegjandi til sendiráðs-
ins og íhuguðum þá alvarlegu at-
burði sem orðið höfðu. Hugur minn
reikaði aftur og aftur að því sem
nýskeð var í skrifstofu nazistaráð-
herrans. Hvers vegna hafði honum
verið svona brugðið, þessum fas-
istaþorpara, sem, líkt og aðrir leið-
togar nazista, var svarinn óvinur
kommlúnismans og haldinn sjúk-
legu hatri á landi okkar og þjóðum
Ráðstjórnarríkjanna? Hvað var
orðið af hinu venjulega, hroka-
kennda sjálfsöryggi hans?
Hann laug að sjálfsögðu þegar
hann sagðist hafa reynt að telja
Hitler af því að ráðast inn í Ráð-
stjórnarríkin. En hver var í raun-
inni tilgangur hans með því að
segja þetta allt við okkur? Við gát-
um ekki svarað þeirri spurningu
þá. En núna, er ég rifja þetta at-
vik upp, fæ ég ekki varist þeirri
hugsun, að Ribbentrop hafi skynj-
að óljósan forboða á þessari örlaga-
ríku stundu, þegar hann varð að
tilkynna um ákvörðun, sem loks
leiddi til hruns Þriðja ríkisins.