Úrval - 01.08.1970, Blaðsíða 61

ÁFENGI SKAÐAR HEILANN
59
/-------------------------
Hvað merkja þessar niður-
stöður fyrir allar þær mill-
jónir, sem eru hófdrykkju-
menn eða samkvæmis-
drykkjumerm? Hver og
einn verður að draga sínar
ályktanir af þessum niður-
stöðum lœknanna.
v_________________________/
blóðkornahópar, sem kalla mætti
„blóðkrapa“, ná til háræðanna,
hrúgast þeir saman í stærri kekki,
sem geta algerlega stíflað þær. Þeg-
ar slíkar stíflur eru á háu stigi
og margar háræðar hafa stíflazt,
munu frumur á heilum svæðum
s'velta í hel af súrefnisskorti.
HANASTÉL OG AUGASTEINAR
Það er auðvitað ómögulegt að
koma beinlínis auga á slíka stíflu-
myndun í flestum vefjixm líkamans.
En þegar á árunum upp úr 1940 var
dr. Knisely farinn að gera tilraunir
á þessu sviði. Hann lýsti upp auga-
steininn, þar sem fjölmargar hár-
æðar liggja rétt undir gagnsæju yf-
irborðinu. Með hjálp smásjár kom
hann þannig auga á hin ýmsu til-
brigði þessarar „blóðkrapamynd-
unar“ og háræðastíflu, sem samfara
eru yfir 50 sjúkdómum, er hrjá
mennina. Til þessara tilrauna þarfn-
aðist hann efnis, er ylli slíkri „blóð-
krapamyndun" og gefa mætti heil-
brigðum manni í nákvæmlega
mældu magni. Hann þarfnaðist efn-
is, sem gerði honum fært að fram-
kalla „blóðkrapamyndun" á hinum
ýmsum stigum hennar og fylgjast
með mynduninni og afleiðingum
hennar.
Áfengi reyndist vera alveg full-
komið efni til notkunar í þessum
tilgangi. Hann gat gefið það til-
raunadýrum eða sjálfboðaliðum
meðal stúdenta í vissu magni og
ákvarðað nákvæmlega hlutfallstölu
áfengisins, er fram kom í blóðinu,
og fylgzt nákvæmlega í smásjá með
áhrifum þess á háræðar augans.
En þá var ein mikilvæg spurning
eftir. Mundu slíkar áfengistilraunir
hafa sömu áhrif á háræðar í öðrum
líffærum? Dr. Pennington gaf kan-
ínum skammta af áfengi og rann-
sakaði síðan vefi fjölmarga innri
líffæra þeirra. f sérhverju tilrauna-
dýri fann hann þá „blóðkrapamynd-
un“ í blóði, sem stíflað hafði háræð-
ar í sérhverju því líffæri og hverj-
um þeim vef, sem unnt var að lýsa
nægilega upp til þess að rannsaka í
smásjá.
Þeir, sem tilraunirnar gerðu, upp-
götvuðu brátt, að þeir gátu jafnvel
greint ,,blóðkrapamyndun“ í augna-
háræðum stúdenta, sem höfðu neytt
mjög lítils áfengis, jafnvel ekki
meira en eins stórs bjórglass. Þeir
héldu nú áfram rannsóknum í 17
mánuði samfleytt á öllu drukknu
fólki, sem aðgang fékk að einka-
hasli einu. Þegar sjúklingurinn var
tekinn á hælið, tók einn læknirinn
blóðsýnishorn, en ákvarðaði ekki
fyr en síðar áfengismagn blóðsins
til þess að forðast það að láta útlit
og ástana sjúklingsins hafa áhrif á
niðurstöðuna. Tveir læknar rann-
sökuðu síðan mjög nákvæmlega hár-