Úrval - 01.09.1972, Blaðsíða 25

VINUR MANNSINS.HÖFRUNGURINN
23
hljóöin, sem ég heyröi, þegar Makai
nálgaöist mig. Og svo endurvarpast
þau aftur tii höfrungsins, þegar þau
skella á hlutnum. Höfrungurinn tekur
á móti endurköstuöu boöunum meö
neöri skoltinum, og þaðan eru þau
send til heilans.
Höfrungar hafa stóra og flókna
heila, og er mikill hluti heilabygg-
ingarinnar I tengslum viö "heyrnar-
skynjun þeirra. Sú höfrungategund,
sem hlotið hefur heitið Kyrrahafs-
flöskunefur, hefur heila, sem vegur
yfir 3 pund, en 1,80 m. hár maöur hefirr
heila, sem vegur um 2,7 pund. Sumir
vfsindamenn álita, aö greind höfr-
ungsins sé einhvers staöar á milli
greindar hundsins og simpansans.
„Vatnsbörn”.
Sú skoðun er almenn, aö höfrungar
séu mjög kátar skepnur. Þeir viröast
þó heldur vera næmgeðja og dutt-
lungafullir fyrst og fremst. Þeir hafa
mikla „þörf fyrir félagsskap. Þeir
halda sig i torfum á opnu hafi. Séu
þeir haföir einir I sædýrasöfnum,
veröa þeir oft fýldir og missa matar-
lyst. Þegar þeir reiöast, lemja þeir
sjóinn meö sporöinum og skella saman
skoltunum. Slétt, gljáandi og hárlaus
húö þeirra er svipuö viðkomu og blaut
hjólbarðaslanga og er mjög næm fyrir
snertingu. Ég komst að þvi, aö höfr-
ungum finnst gott, að þeim sé klappaö.
Og oft klappa þeir hver öðrum meö
bægslunum. Þeir tjá sig innbyrðis
meö þvi aö rymja, stynja, iskra, hrina,
skella, smella og blistra á ýmsan hátt.
Eitt af hljóðum þessum er neyðarkall,
sem notaö er til þess að vara viö aö-
steöjandi hættu.' Annað er reiöigelt.
Þetta eru einu hljóöin i „höfrunga-
máli”, sem visindamönnum hefur-enn
tekizt að finna merkingu fyrir.
Höfrungurinn andar aö sér lofti eins
og landspendýr. Það, sem litur út eins
og öndunarhola efst á höfði hans, er
mjög fullkomiö op. Innan viö það eru
tvær innri nasir, sem hleypa lofti inn
en þrýsta út þeim sjó, sem slæðist
stundum óvart inn meö loftinu. Meö
sinum öflugu brjóstvöövum andar
höfrungurinn I stuttum sogum. Hann
andar stutt frá sér og sogar svo að sér
loft i flýti. Höfrungurinn getur auö-
veldlega haldið sér neöansjávar I allt
aö sex minútur, áður en hann neyðist
til þess að koma aftur upp á yfirborðið.
(Afkvæmi höfrungsins fæðast þannig,
aö sporöurinn kemur fyrst, en það
hindrar, að þau drukkni I fæðingu. Aö
fæðingu lokinni synda þau svo tafar-
laust upp á yfirborðið til þess að soga
aö sér loft i fyrsta skipti. Stundum
hjálpar móðirin eða aðrir höfrungar
„litla” krilinu til þess aö komast sem
fyrst upp á yfirboröið).
Fullvaxinn karlkyns Kyrrahafs-
flöskunefur geturnáðumS m Jlengd og
allt að þvi 900 punda þunga og meöal-
ævi hans er 20-25 ár. Þrátt fyrir stærð
sina hefur hann stórkostlega snjallt
hreyfikerfi, sem knýr hann auðveld-
lega áfram, þannig að hann getur náð
miklum hraöa. Hönnuöir tundur
skeyta og kafbáta hafa Téngi haft
geysilegan áhuga á þessö atriöi. Höfr-
ungar knýja sjálfa sig áfram með þvi
aö hreyfa sporövængina upp og niöur,
en samt mynda þeir mjög litla ólgu i
sjýnum og næstum ekkert kjölfar.
Ejnn visindamannanna i Makapuu-
hafrannsóknarstöðinni mældi hraða
Kyrrahafs-flatnefsins á ákveöinni
vegalengd og reyndist hann vera rösk-
lega 18 1/2 mila á klukkustund, þar aö
auki gæti sá hraöi verið langt undir há-
markshraða hans.