Ársrit Torfhildar - 01.04.1987, Page 11

að gefa þær út, þá sitja þeir samt enn við sinn keip. Sumir hafa
reynt að snúa vörn í sókn, höfundar að skrifa bækur sínar þannig
að þær höfði til stærri hóps og útgefendur að koma framleiðslunni
í verð með ýmsum ráðum, til að mynda með stofnun bókaklúbba
sem hafa náð töluverðum vinsældum og umtalsverðri sneið af
markaðnum. „Fagurkerarnir" eru töluvert margir enn og stöku
sinnum kemur það svo fyrir að verk sem óumdeilanlega teljast
til fagurbókmennta seljast í gífurlegum upplögum og verða
metsölubækur á við vinsælustu reyfara.
Þetta er raunar síður en svo sjaldgæft hérlendis. Hér á landi
eru aðstæður að vísu nokkuð frábrugðnar því sem gerist í öðrum
löndum og staða fagurbókmenntanna sem og annarra bókmennta
sterkari. Það kemur fram hjá Ólafi Jónssyni að líkast til muni
rétt vera það sem löngum hefur verið haldið fram, að íslendingar
lesi meira en nokkur önnur þjóð í víðri veröld (sjá Ó.J.: 90). Af
ástæðum þessa áhuga okkar á bókum og bóklestri fer færri sögum.
Að minnsta kosti er þar ekki fyrir að þakka styttri vinnutíma
en annarsstaðar tíðkast og varla heldur minni áhuga á að keppa
í lífsgæðakapphlaupinu - einna helst að manni detti í hug aö við
þurfum ekki eins mikið að sofa og aðrir... Þó er nú líklegt að
skýringanna megi helst leita í því að ennþá er framboð á menning-
ar- og skemmtiefni í fjölmiðlum tiltölulega lítið hér miðað við
það sem annarsstaðar gerist, hver sem þróunin verður nú eftir að
sjónvarps- og útvarpsrekstur hefur verið gefinn frjáls. Innlent
efni af þessu tagi hefur til dæmis ekki verið ýkja mikið í íslensku
sjónvarpi fram að þessu. Á hinn bóginn álíta sumir að með auknu
framboði efnis í fjölmiðlum snúist þróunin við, fólki verði hreinlega
bumbult af öllusaman og upp renni nýtt blómaskeið bókarinnar.
VI.
Hér virðast fagurbókmenntir eiga breiðari lesendahóp en í
öðrum löndum og innlendar skáldsögur og smásagnasöfn sem
tilheyra þeim flokki eru jafnvel oft með söluhæstu bókum. Þetta
á þó aðallega við þegar um er að ræða viðurkennda höfunda sem
áður hafa vakið athygli. Ljóðabækur seljast aftur á móti lítið, að
minnsta kosti á meðan skáldin eru ofanjarðar. Úr hinum neðan-
jarðarvígstöðvunum, frá einkaútgáfum ýmissa ungra skálda, berst
samt stöðug skæðadrífa bóka og bæklinga þannig að þrátt fyrir
9