Ársrit Torfhildar - 01.04.1991, Síða 43

Ársrit Torfhildar
UM BYGGINGU...
Byggingin í Sögunni allri er flóknari en í fyrri Andra-sögum og
meira í hana lagt. í þeim er atburðarásin ein, sjónarhornið er að
mestu bundið við eina persónu og þroska hennar fylgt eftir í tíma.
Meginþættir fléttunnar í Sögunni allrieru tveir. Andra-sagan er sögð í
fjórum hlutum, Guðmundar saga Andra í þremur. Sögumar eru
aðskildar (m.a.s. í leturgerð) en þær eru sagðar til skiptis þannig að
heildarsagan er sífellt brotin upp.
I. hluti segir frá Andra Haraldssyni og er sjálfstætt framhald fyrri
bóka. Andri er enn við sama heygarðshornið, þarf alls kyns
"stimulanta" til að geta horfst í augu við grámósku tilverunnar, áður
voru það bókmenntimar, nú pólitík og eiturlyf. Frásögnin er írónísk,
skopast að sjálfbirgingshættinum. Inngangskaflinn er yfirlitssena en
svo færist sjónarhornið til Andra.
II. hluti. Hér er frásögnin brotin upp með nýrri rödd í verkinu.
Frásagnarhátturinn breytist, ný persóna birtist og efnið er allt
öðruvísi matreitt. Heimurinn er allur orðinn smærri og þrengri;
samfélagið dregið saman í fjölskyldumál. Frásögnin er hæg,
Guðmundur Andri lifir engu æsandi lífi en reynir að blása lífi í
hvunndagsleikann. Hann rifjar upp og upplifir en hann er sem utan
við samfélagið. Pípulagningamaðurinn sem kemur til hans er eins og
af annarri plánetu, vantar engar ytri umbúðir eins og Guðmund
Andra. "Allir þurfa umbúðir um sitt starf, læknir jafnt sem pípari.
Hverjar em umbúðir mínar?" (bls.42)
III. hluti. Sagan snýr sér aftur að Andra. Þessi kafli ber sterk
höfimdareinkenni (það er í anda fyrri bókanna), hnittni og kerskni,
dapurleika undir niðri. Orðaleikir og myndrænn texti eru áberandi
til dæmis af Grikklandsdvölinni þegar Andri og Bylgja bregða sér upp
í fjall og hlusta á skógarsynfóníuna (95).
Leit Andra að "Nútímanum" myndhverfist í ferðalagi hans og
Bylgju - en ekkert kemur milliliðalaust til hans; sjónvarpið,
bíómyndimar, bókmermtirnar og menningin eru búin að lesa heiminn
fyrir þau svo eftir standa samhengislaus brot eða sjúklegar
ranghugmyndir (sbr. fólkið á akrinum sem verður að morðsjúkum
illmennum (90)).
41