Mímir - 01.04.1986, Page 19

Mímir - 01.04.1986, Page 19
1962:333). Einkum eru það erlendu viðskeytin -ína og -ía sem notuð eru til þess að mynda slík kvennanöfn (sþr. Halldór Halldórsson 1967:57). Frá upphafi virðist hafa tíðkast að mynda kvennanöfn af karlanöfnum með því að skeyta endingunni -a við karlanöfn, t.d. Þóra, Halla o.s.frv. I manntalinu 1910 virðist þessarar nafnmyndunarreglu þó gæta meira en áður því þá koma fyrir nöfn eins og Baldvina, Sigurða, Eiríka o.s.frv. (sþr. Þorsteinn Þorsteinsson 1964:176 og 211 og Hagstofa íslands 1915:72 — 123). í kringum 1910 er því eins og gætt hafi sérstakrar tilhneigingar til þess að mynda kvennanöfn af karlanöfnum. Tafla 3 sýnir fjölda kvennanafna sem mynduð eru með því að skeyta endingunum -ína, -ía og -sína við norræna stol'na (sþr. Þorsteinn Þorsteinsson 1964:225—226 og Hagstofa íslands 1981:4 — 7 og 11 — 14). Tafla 3 1855 1910 1921-50 1960 1976 -ía 5 13 9 1 — -ína 10 74 43 5 ! -sína 1 21 8 1 Þó mikið kveði að þessari gerð þastarða- nafna í manntalinu 1910 þá eru þau flestöll mjög fátíð. í nafngjöfum áranna 1921 — 50 er helmingur þessara nafna með aðeins einn nafn- bera hvert og aðeins 4 þessara nafna virðast hafa náð nokkurri verulegri útbreiðslu. Það eru nöfnin Olafía, Ólína, Gíslína og Guðmundína (sbr. Þorsteinn Þorsteinsson 1964:176 — 177 og þó ekkert þessara nafna fyrir en 1960 eru nokkrar stúlkur skírðar Ólafía, Ólína og 6737- ína (sjá Hagstofa fslands 1981:4 — 7 og 11 — 14). Tafla 4 sýnir hversu margar konur/stúlkur báru nöfn með endingunum -ína, -ía og -sína skeyttum við norræna stofna í skýrslunum 1855, 1910, 1921-50, 1960 og 1976 (sbr. Þor- steinn Þorsteinsson 1964:225—226 og Hagstofa 225—226). í nafngjöfum ársins 1976 kemur íslands 1981:4- 7 og 11-14). Tafla 4 1855 1910 1921-50 1960 1976 -ía 27 387 286 14 — -ína 40 626 341 8 1 -sína 3 72 37 2 - Samtals 70 1085 664 24 1 Af töflu 4 sést að þessi nöfn hafa notið mestra vinsælda á fyrri hluta þessarar aldar. Það hafa þó augljóslega aldrei verið þessi nöfn sem sett hafa mestan svip á nafnaval lands- manna því árið 1855 báru aðeins 0,2% ís- lenskra kvenna svona nöfn og 2,0% kvenna árið 1910. Á árunum 1921 — 50 var 1,1% stúlkna gefíð slíkt nafn en innan við 1,0% stúlkna árið 1960 og 1976 (sbr. Þorsteinn Þorsteinsson 1964:179 og Hagstofa íslands 1981:4—7 og 11-14). En endingarnar -ína og -ía hafa einnip verið notaðar til þess að mynda kvennanöfn af töku- nöfnum. Tafla 5 sýnir þau nöfn sem mest hefur kveðið að í gegnum tíðina og fjölda þeirra sem ber þau samkvæmt skýrslunum. 19

x

Mímir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Mímir
https://timarit.is/publication/1937

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.