Bændablaðið - 13.06.2024, Blaðsíða 1

11. tölublað 2024 ▯ Fimmtudagur 13. júní ▯ Blað nr. 658 ▯ 30 árg. ▯ Upplag 33.000 ▯ Vefur: bbl.is
Björn Harðarson hefur gegnt embætti formanns deildar loðdýrabænda hjá Bændasamtökum Íslands frá því í vetur. Hann stundar minka- og kúabúskap í
Holti í Flóa og segist bjartsýnn á framtíð minkaræktar þrátt fyrir erfiðleika greinarinnar undanfarin ár. – Sjá nánar á bls. 32–33. Mynd / Ástvaldur Lárusson
Halla færir
út kvíarnar
12 28
Dýralækningar eru
mínar ær og kýr
Matvælaráðherra stofnaði þann 7. júní
sérstakan viðbragðshóp vegna ótíðarinnar
á Norður- og Norðausturlandi í síðustu viku
sem nú vinnur að mati á heildarumfangi tjóns
hjá bændum.
Áhrifin leggjast misjafnlega þungt á
búgreinar, en ljóst er að slæmar afleiðingar
sauðfjárbænda koma ekki að fullu fram fyrr en
í haust. Beint tjón varð þó víða, til að mynda
hjá þeim sauðfjárbændum sem ekki náðu að
taka allt fé á hús, auk þess sem vitað er til þess
að folöld hafi orðið úti í einhverjum tilvikum.
Í haust munu afleiðingarnar svo fyllilega
koma í ljós hjá sauðfjárbændum varðandi
vænleika lamba, fjölda sláturlamba og
mögulega þörf á endurnýjun á bústofni ef ær
hafa gengið of nærri sér í kuldatíðinni.
Björn Ólafsson, bóndi á
Krithóli og formaður Félags
sauðfjárbænda í Skagafirði,
segir að óveðrið hafi gengið
yfir stórt svæði á Norður-
og Norðausturlandi og telur
að það hafi bitnað á um
1.500 bændum, en komið
misjafnlega niður á þeim
eftir sveitum.
Hann segir að þó það sé gott að geta komið
sauðfénu inn í hús þegar slíkt óveður skellur
á, geti það haft slæm áhrif til lengri tíma litið.
Reikna megi með kílói minni fallþunga í haust
að meðaltali, vegna áhrifanna á mjólkurlagni
ánna af því að þurfa að taka þær af beitinni á
þessum viðkvæma tíma lambanna.
Heildaráhrif vegna
ótíðarinnar almennt eru þó
mestmegnis þau að öllum
vorverkum seinkar. Hjá
grænmetis- og kartöflu-
bændum var klaki í jörð
víða vandamál lengi vel
og því lán í óláni að margir
voru ekki búnir með niður-
setningu, útplöntun eða
sáningu, þegar óveðrið
skall á. Uppskeru mun seinka og líkur á minna
uppskerumagni en vanalega.
Herdís Magna Gunnarsdóttur, nautgripa-
bóndi á Egilsstöðum á Fljóts dalshéraði og vara-
formaður Bændasamtaka Íslands, segir stöðuna
hjá nautgripabændum vera hvað versta á þeim
svæðum þar sem tún komu mikið kalin undan
vetri og ekki sé á bætandi fyrir þá bændur að
komast ekki út í akrana fyrir bleytu og snjó til
að geta hafið uppræktun. Mjólkurkýrnar fari víða
seinna út en vant er en það hafi lítil áhrif á þær þar
sem þær uni sér vel inni í nútímafjósum. Veðrið
hafi gert holdabændum erfitt fyrir víða þar sem
kýr voru farnar að bera úti en að tjónið hafi ekki
enn verið metið.
Laufey Leifsdóttir, bóndi á Stóru-Gröf í
Skagafirði og formaður Félags skógarbænda á
Norðurlandi, segir illviðrið hafa haft heilmikil
áhrif á trjágróður á Norðurlandi. Sjá megi vindslit
á lauftrjám, öspin sé kalin en mikill munur þó eftir
klónum. Barr á lerki hefur gulnað þar sem frysti
og sums staðar séu áberandi skemmdir. /smh
– Sjá nánar á síðu 2.
Áhrif illviðris:
Bein og langvinn áhrif á búgreinar
Stjórnvöld hafa ítrekað gengið á bak
orða sinna um aukinn stuðning við
íslenska garðyrkju til frekari vaxtar.
Hlutfall innlendrar grænmetis-
framleiðslu á markaði hér á landi,
tegundir og uppskerumagn hefur
heldur rýrnað á undanförnum
árum. Þó eru líflegir vaxtarsprotar
sem hafa sprottið fram í útiræktun
grænmetis á síðustu misserum, í
Þingeyjarsveit og einkum kannski
meðal sauðfjárbænda í Dalabyggð.

– 20 –
Útiræktun
Grein Þórarins Inga Péturssonar,
formanns atvinnuveganefndar
Alþingis, og álitsgerð dr. Carls
Baudenbacher, fyrrverandi
forseta EFTA-dómstólsins, gáfu
Páli Gunnari Pálssyni, forstjóra
Samkeppniseftirlitsins, tilefni
til að árétta nokkur atriði sem
varða nýjar undanþáguheimildir
kjötafurðastöðva frá samkeppnis-
lögum.
– 48 –
55
Reksturinn í góðum höndum
Undanþágur
Björn Ólafsson. Herdís Magna
Gunnarsdóttir.
Óhrædd að takast
á við áskoranir
8