Læknablaðið - 01.07.2024, Blaðsíða 3

L ÆKNABL AÐIÐ 2024/109 347
Hlíðasmára 8
201 Kópavogi
sími 564 4104
Útgefandi
Læknafélag Íslands
Ritstjórn
Helga Ágústa Sigurjónsdóttir,
ritstjóri og ábyrgðarmaður
Berglind Jónsdóttir
Halla Viðarsdóttir
Lilja Sigrún Jónsdóttir
Oddur Ingimarsson
Ólöf Jóna Elíasdóttir
Sæmundur Rögnvaldsson
Tölfræðilegur ráðgjafi
Sigrún Helga Lund
Ritstjórnarfulltrúi
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
gag@lis.is
Blaðamaður
Hávar Sigurjónsson
Auglýsingar
Ingvar Freyr Ingvarsson
ingvar@lis.is
Umbrot
Margrét E. Laxness
melax@lis.is
Prófarkalestur
Aðalsteinn Eyþórsson
Upplag
1850
Áskrift
24.900,- m. vsk.
Lausasala
2490,- m. vsk.
Prentun og bókband
Litróf
Vatnagörðum 14
104 Reykjavík
Dreifing
Íslandspóstur
Höfðabakka 9
110 Reykjavík
© Læknablaðið
Læknablaðið áskilur sér rétt til að birta og
geyma efni blaðsins á rafrænu formi, svo sem
á netinu. Blað þetta má eigi afrita með neinum
hætti, hvorki að hluta né í heild, án leyfis.
Fræðigreinar Læknablaðsins eru skráðar
(höfundar, greinarheiti og útdrættir) í
eftirtalda gagnagrunna: Medline (National
Library of Medicine), Science Citation Index
(SciSearch), Journal Citation Reports/Science
Edition, Scopus og Hirsluna, gagnagrunn
Landspítala.
The scientific contents of the Icelandic
Medical Journal are indexed and abstracted
in Medline (National Library of Medicine),
Science Citation Index (SciSearch), Journal
Citation Reports/Science Edition and Scopus.
ISSN: 0023-7213
Læknablaðið
THE ICELANDIC MEDICAL JOURNAL
Sjúkratryggingar neita að greiða fyrir einfaldar bakaðgerðir sem lina sársauka fólks sem kemst ekki
að á Landspítala. Hulda Brá Magnadóttir taugaskurðlæknir segir það ljótan blett á íslensku samfélagi.
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Hlustið á viðtalið
á hlaðvarpi
Læknablaðsins
Sjúklingum gert að greiða
brjósklosaðgerðir úr eigin vasa
„Það stríðir gegn öllum mínum prinsippum fyr-
ir íslenskt þjóðfélag að fólk þurfi að borga fyrir
bakaðgerðirnar hjá okkur úr eigin vasa,“ segir
Hulda Brá Magnadóttir, sem ásamt Guðrúnu
Guðmundsdóttur býður fyrstu skurðaðgerðir við
brjósklosi utan Landspítala. Báðar eru þær heila-
og taugaskurðlæknar. Báðar koma þær erlendis
frá til að gera aðgerðirnar.
Hulda Brá er fyrsta íslenska konan sem út-
skrifaðist úr sérgreininni og Guðrún önnur.
Landspítalinn hefur ekki bolmagn í aðgerðirnar
en Sjúkratryggingar neita að borga. „Að standa
fyrir framan manneskju sem er að bugast úr verk
út af brjósklosi, vitandi það að á klukkutíma, eða
innan við það, geti ég breytt lífi manneskjunnar
og hún labbað út án þess að vera skökk, og getur
farið í sturtu, hugsað um börnin sín og unnið —
ég get það ekki.“
Þær Guðrún ætla að halda sínu striki og skera
í Orkuhúsinu þrátt fyrir að ríkið taki ekki þátt
í kostnaði. „Fólk dregur ekki milljónir upp úr
vasanum til að borga fyrir svona aðgerðir. Að
hugsa sér að manneskja í venjulegu starfi, ör-
yrki, einstæð móðir eða faðir, þurfi að taka lán
til að borga fyrir svona aðgerð vegna verkja sem
hamla því að gera nokkurn skapaðan hlut, er ljótt
í íslensku samfélagi. Það á ekki að eiga sér stað,“
segir Hulda Brá í viðtali við Læknavarpið, hlað-
varp Læknablaðsins.
Hún lýsir því hvernig þær hafi verið orðnar
spenntar að koma heim eftir kall spítalans og
búist við betra veðri hjá Sjúkratryggingum. Þær
hafi því ákveðið að hefja leika í von um breytta
afstöðu ríkisins, enda biðlistarnir lengri en sagt
sé. „Fyrst þarf skjólstæðingurinn að komast til
sérfræðings til að láta meta sig og ef hann kemst
ekki til sérfræðings er enginn biðlisti. Hann er
því algjörlega falskur.“
Hulda hafði séð 20 manns þegar viðtalið var
tekið og nú hefur fyrsta aðgerðin verið gerð. „Það
vilja allir aðgerð og fólk fór grátandi frá mér.“
Þær Guðrún áætli að verðið sé 1,2 milljónir króna
fyrir hverja aðgerð, sem kalli á svæfingalækni,
skurðlækni, skurðhjúkrunarfræðing og aðstöðu
og búnað. „Ég vil ekki vera að selja neitt og á
ekki að gera það. Þetta er spurning um lífsgæði
og aðgerð sem ég get gert, veitt og hjálpað fólki.“
Hulda Brá og Guðrún eru báðar í fullu starfi
erlendis. Hún í Bandaríkjunum og Guðrún í
Danmörku. „Við ætlum að reyna að skiptast á
og dekka viku og viku og sjá hvernig staðan
þróast.“
Hulda Brá segir frá störfum sínum ytra í
Læknavarpinu, þegar hún kom heim og vann á
Landspítala. Af hverju hún fór aftur út eftir fjög-
ur ár þar, þótt hana langaði að búa á Íslandi.
Hulda Brá Magnadóttir segir frá ferli sínum og því
hvernig hún verður nú, ásamt Guðrúnu Guðmunds-
dóttur, fyrst til að skera við brjósklosi utan Landspítala.
Mynd/gag
Verða að forgangsraða
á Landspítala
„Tilvísanir til heila- og taugaskurðlækna
vegna bakvandamála hafa margfaldast á síð-
ustu árum og spítalinn annar ekki vaxandi
eftirspurn eftir mati skurðlæknis,“ segir Þór-
ir Svavar Sigmundsson, framkvæmdastjóri
skurðlækningaþjónustu og skurðstofu- og
gjörgæsluþjónustu á Landspítala. Vegna
skorts á skurðstofurými og fjölgunar annarra
flóknari aðgerða á heila og mænu, séu gerðar
færri brjósklosaðgerðir en áður.
„Sjúklingum er forgangsraðað eftir ein-
kennum og ekki settir á formlegan biðlista
nema raunhæft sé að framkvæma aðgerð inn-
an 4-6 vikna.“ Flestir sjúklingar með brjósklos
fái verkjalyf og sjúkraþjálfun með ágætum
árangri. Einhverjir þeirra hefðu að hans mati
mögulega haft gagn af aðgerð fyrr, sem lík-
lega hefði bæði flýtt bata og bætt lífsgæði.
Þórir segir talsvert færri brjósklosaðgerðir
á hverja 100 þúsund íbúa hér en í nágranna-
löndunum. Þar séu flestar aðgerðirnar gerðar
utan sérhæfðra sjúkrahúsa.
Okkar besta
fólk leggur traust
sitt á okkur
Okkar besta fólk í sjúkraflutningum hefur reitt sig á þjónustu
okkar um árabil. Þau þurfa að geta treyst því að öll tæki og búnaður
sé örugglega í lagi og virki eins og til er ætlast.
Höfðabakki 7, 110 Reykjavík | expert.is