Fróðskaparrit - 01.01.1995, Síða 94

Fróðskaparrit - 01.01.1995, Síða 94
98 VØTNINI f HESTI 1934), so skilst, hví uppmátaramir í 1995 ikki sóu ta nýggju tjømina, og at tann vaksandi torvnýtslan heilt upp til seinna heimsbardagalok beindi fyri teimum smáu tjarnunum á torvheiðunum. Fregnast hevur verið hjá kønum fólki um munin á einum vatni og eini tjøm, og hvat orðið tjørn veraliga merkir; tó enn uttan nøktandi svar. í Hesti sæst, at í flestu føram, er lítil munur á dýpinum í vøtnunum og tjam- unum. Eisini sæst, at størsta tjømin er 0.26 ha, og minsta vatnið 0.62 ha. So í Hesti kann tað vera støddin, sum hevur verið avger- andi. 21.11.1994 ger Rólant Lenvig hesar við- merkingar til spumingin, hvat ið eitur vatn, og hvat ið eitur tjøm: »Hetta ivamál stingur seg eisini upp, tá ið spumingurin er, hvat er ið er fjørður, og hvat ið er sund. Hyggja vit at kortinum og skeita niður á Norðoyar, so síggja vit, at har era bæði firðir og sund. Og tað sæst við einum hálvum eyga, at firðimir hava so beina og javna strond, sum tað kann bera til í náttúrani, meðan sundini hava trongar ella nes skorin inn í seg. Fara vit norður í Sund, so hava vit Tanga- fjørð alt frá Nólsoyarfirði og so langt norð- ur sum strondin er nøkulunda bein, í hvørt fall á Kollfjarðasíðuni. Norðanfyri koma so nesini, sum býta hendan sjógvin í fleiri partar. So nú eitur tað ikki longur Tanga- fjørður, men norður í Sundum, tað vil siga í fleiri sundum, bæði norðan fyri og sunnan fyri Streym. Eg haldi, at tað er tað føroyska málmedvitið, sum hevur her gjørt seg gald- andi hjá teimum føroyingum, sum í meir enn túsund ár hava balst í hesum oyggjum. sum hevur lagt teimum henda munin í munnin. Tað kemur mær fyri, at hetta sama fyri- brigdið hevur sagt føroyingum, hvat ið er vatn, og hvat ið er tjøm. Vatnið hevur meira javnar strendur, meðan tjømin hevur inn- skeringar eina ella fleiri staðir í sær. Tað kann vera, at støddin ger mun, tí í einum stórum vatni eru innskeringamar ikki so týðuligar sum í einum lítlum. Við hvørt kunnu menn hava verið í iva, so at tað, sum eitur vatn r einari bygd, kann eita tjøm í eini aðrari. Men har havi eg einki dømi við hondina at vísa á.« Aðrar upplýsingar í dátugrunninum benda á, at møguliga er eitt samband mill- um tann nógva plantugróðurin í Heygatjøm og móranøgdina. Har er vakurt uppi á Hesti; tí undrast ein ikki á, at neytakonumar broyttu navnið til Fagradalsvatn. Men hvussu fer at síggja út um eini 1000 ár. Tað kunnu vit gera okkum eina meting um av boriúrslitunum á Skælingsvatni (Vatnið í Brekkum), Jóhannes Jóhansen (1968), og boriúrslitið á Saksunarvatni, Jóhannes Jóhansen (1977). Her sæst, at Skælingsvatn í søguligari tíð er grynt um 1.50 m gjøgnum 1000 ár, meðan Saksunar- vatn er grynt um 3.30 m gjøgnum 1000 ár. Munurin stendst ivaleyst av muninum á víddini av avfalsøkjunum. Tá størsta dýpi á Hælsvatni bert er 1.0 m, og tá størsta mát- aða dýpi á Faradalsvatni er 1.3 m so má neyvan verða onnur vøtn enn Loftavatn og Barkilsvatn, tá upplýsingamir vísa, at mun- urin millum støddina á avfalsøkinum og støddina á hesum vøtnum er í minna lagi til at kunna fylla tey upp til ár 3000.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128

x

Fróðskaparrit

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.